طلاق خاکستری چیست؟ دلایل این نوع طلاق و نشانه های آن

به پایان شرعی و قانونی ازدواج و جدا شدن دو زوج از یکدیگر، طلاق گفته می‌شود. در پی این اتفاق، حقوق و تکالیف متقابلی که بین زوجین هنگام ازدواج وجود داشته باشد، از بین می‌رود. طلاق به دلایلی مختلف مانند حق و حقوق یا اگر زوجین صاحب فرزند یا فرزندانی باشند، حضانت آن‌ها و … می‌تواند با تنش و ناسازگاری همراه باشد. اما امروزه عبارت طلاق خاکستری بسیار شنیده می‌شود که طبق تحقیقاتی که صورت گرفته، در حال شیوع است. به همین دلیل در این مطلب می‌خواهیم بررسی کنیم که طلاق خاکستری چیست؟ پس در این مقاله همراه ما باشید.

طلاق چیست؟

همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، طلاق پایان شرعی و قانونی ازدواج و جدا شدن زوجین از یکدیگر است که حقوق و تمالیف متقابل زوجین را از بین می‌برد. طلاق می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در ادامه می‌خواهیم آن‌ها را بیان کنیم.

دلایل طلاق کدامند؟

در این بخش چند مورد از مهم‌ترین و اصلی‌ترین دلایل طلاق را برای شما شرح می‌دهیم. این دلایل به شرح زیر هستند:

مسائل مالی

یکی از اصلی‌ترین دلایل طلاق در کشور ایران، مشکلات مالی محسوب می‌شود. زیرا مشکلات روانی می‌تواند آرامش روانی اعضای خانواده را بهم بزند که این آرامش روانی، صبر افراد خانواده را دربرابر مشکلات دیگر کاهش می‌دهد. داشتن رفاه مالی می‌توند زندگی را آسان‌تر کرده و استرس را اعضای خانواده دور کند.

سابقه ازدواج قبلی

سابقه ازدواج قبلی یکی دیگر از دلایل طلاق است. زیرا فردی که یک بار ازدواج کرده و طلاق گرفته است، به دلیل آسیب روحی که به او در ازدواج قبلی وارد شده، در ازدواج جدیدش نیز تاثیر می‌گذارد. برای جلوگیری از این دلیل، بهتر است مشکلات ازدواج اول خود را برطرف کنید و کاملا آن ازدواج را از لحاظ روحی و قانونی به تمام برسانید و سپس اقدام به ازدواج جدید کنید.

طلاق به علت نازایی یا عقیم بودن

ممکن است برخی از زوجین به دلیل عشقی که به مادر یا پدر شدن دارند، نتوانند با نازایی یا عقیم بودن همسر خود کنار بیایند و به دلیل آن اقدام به طلاق توافقی کنند.

خیانت

یکی دیگر از دلایل طلاق، خیانت است. خیانت در بیشتر روابط زناشویی یا روابط دیگر خط قرمز افراد محسوب می‌شود. زیرا در این شرایط، شخص مقابل این کار را بی احترامی، بی اهمیتی تلقی کرده و فکر می‌کند که همسرش او را دوست ندارد. همچنین خیانت باعث از بین رفتن اعتماد فرد شده و دیگر نمی‌تواند با چنین فردی زندگی کند.

بیماری همسر

اگر یکی از زوجین بیماری صعب العلاج بگیرند، این مسئله می‌تواند زندگی را مختل کند. طبق ماده 1130 قانون مدنی، امکان طلاق وجود دارد. یکی از این بیماری‌ها بیماری جنسی و مقاربتی است.

ازدواج مجدد شوهر

اگر مرد بدون اجازه همسر خود ازدواج کند، زن می‌تواند ا او طلاق بگیرد. البته در صورت صدور حکم دادگاه مبنی بر امکان ازدواج مجدد مرد، زن دیگر نمی‌تواند از او طلاق بگیرد. البته صدور این حکم شرایطی دارد که شامل ناشزه بودن همسر اول، مریضی و … هستند. در غیر این صورت این حکم تنها با اجازه همسر اول صادر می‌شود.

اعتیاد

این دلیل می‌تواند بنیان خانواده را از هم بپاشد و زندگی دو طرف را تحت تاثیر قرار دهد. اعتیاد شامل بازی، الکل، مواد مخدر، شرط بندی و … هستند. این موضوع افراد خانواده را از نظر مالی و روانی دچار مشکلاتی می‌کند. به همین دلیل دچار طلاق می‌شود.

ضرب و شتم

دلیل بعدی یعنی ضرب و شتم بیشتر از طرف بانوان به دادگاه مطرح می‌شود. در چنین شرایطی اگر مرد همسر خود را دچار ضرب شتم قرار دهد یا با او سو معاشرت داشته باشد، زن می‌تواند درخواست طلاق دهد. این مورد برای آقایان بسیار معدود اتفاق می‌افتد.

مشکلات روحی و روانی

این مسائل و مشکلت می‌تواند باعث جدا شدن زوجین شود. طبق مطالعاتی که انجام شده است، زوجینی که دچار مشکلات روانی و اختلال دو قطبی هستند، 90 درصد طلاق می‌گیرند. اما این درصد در زوجینی که هر کدام از آن‌ها افسردگی یا اضطراب دارند به 40 درصد می‌رسد.

طلاق خاکستری چیست؟

واژه طلاق خاکتسری به تازکی در ادبیات روابط زناشویی مشاهده می‌شود. این نوع طلاق برای طلاق‌هایی به کار می‌رود که زن و شوهر بیش از 50 سال دارند. این اصطلاح اولین بار توسط طلاق دو زوج معروف بیل و میلندا گیتس مطرح شد که آمریکایی‌ها از آن پس روی عبارت طلاق خاکستری تمرکز کردند. طبق آمارهایی که وجود دارد این نوع طلاق میان آمریکایی‌های 50 ساله و بالاتر در مقایسه با سال 1995 دوبرابر شده است. اما نرخ طلاق در ایالت متحده آمریکا بین زوجین 25 الی 39 سال کمتر شده است. گرچه برخی از این موارد را می‌توان به عوامل مالی نسبت داد اما دلایل دیگری برای ایجاد آن وجود دارد. این پدیده یک پدیده ناراحت کننده است که بین میلیون‌ها زوجین مشاهده می‌شود. این طلاق بیشتر از هر پدیده دیگری در حال افزایش بوده و تاثیرات عمیقی روی اعضای خانواده می‌گذارد. در ادامه می‌خواهیم چند مورد از عوامل ایجاد کننده این نوع طلاق را توضیح دهیم.

عوامل ایجاد کننده طلاق خاکستری

عواملی که ممکن است باعث طلاق خاکستری شوند به شرح زیر هستند:

خالی بودن رابطه

بسیاری از زوجین که به دلایل نادرستی با هم ازدواج کرده‌اند، بعد از مدتی متوجه تصمیم اشتباه خود می‌شوند و دیگر هیچ نقطه اشتراکی با هم پیدا نمی‌کنند. بدین ترتیب بین آن‌ها یک فاصله، یک خلا ایجاد می‌شود که هیچگونه نمی‌توانند آن را پر کنند. بیشتر این زوجین دارای فرزند هستند، به همین دلیل برای صلاح فرزندان خود یک محیط عالی فراهم کرده و تنها برای فرزندان خود با هم در ارتباط باشند.

بحران میانسالی

معمولا بالای پنجاه سالگی، افراد دچار بحران میانسالی می‌شوند. این بحران بسیار جدی بوده و به روح و روان فرد آسیب می‌رساند. درواقع بحران میانسالی یک وکنش دفاعی جهت مقابله با تاثیر پیری محسوب می‌شود. در چنین بحرانی فرد احساس می‌کند که کارهای زیادی برای انجام دادن دارد اما فرصتی برای انجام دادن آن‌ها ندارند. اما از نظر همسرشان ممکن است همچین چیزی قابل قبول نباشد. به عنوان مثال برای تجربیات جدید مانند رابطه‌ها، مکان‌ها، افراد اشیاء، مشاغل جدید و … تمایل دارند. در نتیجه ممکن است از رابطه خود با همسرشان راضی نباشند و بخواهند فرصت خود را برای عشق جدید از دست ندهند.

امید به زندگی طولانی‌تر

با افزایش طول عمر و طولانی‌تر شدن عمر انسان، احتمال افزایش بروز بحران میانسالی بالا می‌رود. حال زمانی ک فرد به سن 50 سالگی می‌رسد، به این موضوع فکر می‌کند که زمان بیشتری جهت بهره بردن از موهبات زندگی دارد. بدین ترتیب این افراد ممکن است بخواهند یک رابطه پایدار غیر از روابط قبلی خود تجربه کنند که با نیازها و خواسته‌های آن‌ها تشابه بیشتری دارد. این نوع افراد معمولا هیچگاه از رابطه خود راضی نبودند و منتظر یک فرصت برای خروج از آن هستند.

رابطه‌های خارج از ازدواج

برخی از طلاق‌های خاکستری به علت خیانت یک یا دو طرف از زوجین مربوط می‌شود. در چنین شرایطی این افراد ممکن است در این سنین جذب افراد دیگری شوند و به همسر خود خیانت کنند. طبق گزارشاتی که از سوی انجمن روانشناسی آمریکا منتشر شده است، خیانت عامل اصلی 20 الی 40 درصد طلاق‌ها محسوب می‌شود.

سندرم آشیانه خالی

چالش دیگری که سال‌ها می‌تواند زوجین را درگیر کند، ترتبت فرزندان است. با گذشت زمان، افراد به دنبال چیز حدیدی برای زندگی خود هستند و ممکن است دخالت همسر خود را در این موضوع نخواهند. در بعضی از خانواده‌ها رفتن فرزندان از منزل، احساس از دست دادن آن‌ها را به زوجین می‌دهند. بدین ترتیب غصه و سوگواری می‌تواند رابطه زوجین را تحت تاثیر قرار دهد. خصوصا اگر پایه‌های این رابطه سست باشد. در این مرحله از دست دادن هدف و همچنین افسردگی افراد را به طلاق وا می‌دارد.

مسائل مالی

برخی زوجین چندین سال است که بر سر مسائل مالی با مشکلاتی روبه‌رو می‌شدند. اما این موضوع زمانی که بازنشستگی فرا می‌رسد، شدیدتر می‌شود. در چنین شرایطی زوجین به اندوخته مالی نیاز دارند و بدهکار می‌شوند. حال اختلاف نظر درمورد رسیدگی به امور مالی خودش را نشان می‌دهد. بحث‌های مالی یکی از اصلی‌ترین دلایل طلاق در آمریکای شمالی محسوب می‌شود که با بالاتر رفتن سن از بین نمی‌رود. بدین ترتیب انعطاف‌پذیری درمورد آن‌ها کمتر شده و منجر به جدایی زوجین در سنین بالا می‌شد.

تاثیرات نامطلوب طلاق خاکستری

• طلاق‌های خاکستری یکی از خطرناک‌ترین جدایی‌ها محسوب می‌شود که عواقب آن گسترده است. برای مثال زنانی که در این سن تصمیم به جدایی می‌گیرند، تمامی جنبه‌های زندگی‌شان تحت تاثیر قرار می‌گیرد. خصوصا اگر مادری خانه‌دار و بدون شغل باشند، طلاق برای آن‌ها فاجعه‌بار است. طبق آمارهایی که وجود دارد، اوضاع مالی زنان بهتر شده و مردان اوضع بهتری دارند.
• مردانی که شاغل هستند، همچنان به شغل خود ادامه می‌دهند و روابط اجتماعی و وضع مالی‌شان مختل نمی‌شود. البته مردان تنها از لحاظ مالی آسیب ندیده و از لحاظ احساسی، گمان می‌کنند که زندگی خود را بیهوده گذرانده‌اند و زندگی‌شان هیچ ثمری نداشته است. به همین دلیل دچار پوچی و نا امیدی می‌شوند، کانون و اعتبار خود را از دست می‌دهند، ارتباط آن‌ها با فرزندانشان به مشکل می‌خورند و در نهایت امکان دارد توسط زنانی که به دنبال حامی هستند، سو استفاده شوند. این مردان ممکن است درگیر اشتباهاتی شوند یا با زنان کمتر از سن خود ازدواج کنند.
• در مقابل نیز زنان برای پیدا کردن شغلی جدید در تکاپو هستند و اگر مدتی از فضای کار دور بمانند باید دوباره آموزش ببینند. همچنین زنان در قبال فرزندان خود مسئولیت بیشتری احساس می‌کنند. این موضوع مراقبت مضاعف از فرزندان، زمان و درآمد کمتر را در بر دارد. البته این نکته را نباید فراموش کرد که با توجه به تغییر ساختار و فرهنگ جامعه امروز نسبت به گذشته و فرصت‌های اقتصادی بهتر برای زنان، آن‌ها به لحاظ مالی تامین هستند.

طلاق عاطفی چیست؟

برخی از افراد طلاق عاطفی را با طلاق خاکستری اشتباه می‌گیرند. حتی برخی اوقات نام این طلاق با طلاق خاکستری کنار هم می‌آید. طلاق عاطفی زمان اتفاق می‌افتد که زوجین دیگر قادر به برقراری ارتباط عمیق با یکدیگر نیستند و نیازهای عاطفی خود نمی‌توانند تامین کنند. در طلاق عاطفی زوجین از لحاظ عاطفی از هم فاصله دارند و به نیازهای عطفی یکدیگر توجهی نمی‌کنند.

علائم و نشانه‌های طلاق عاطفی

برای پی بردن به تفاوت‌های این نوع طلاق با طلاق خاکستری علائم و نشانه‌های آن را برای شما شرح می‌دهیم:

کاهش ارتباط و احترام

در چنین شرایطی ارتباط و تعامل میان زوجین کمرنگ‌تر شده و به دنبال آن، محبت و احترام نیز کاهش می‌یابد.

فاصله‌گذاری روحی و احساس تنهایی

یکی دیگر ار علائم طلاق عاطفی احساس عدم ارتباط و تنهایی بین زوجین است که این فاصله در جنبه‌های روحی و فیزیکی قابل مشاهده است.

بحث‌ها و اختلافات مداوم

هنگام فرا رسیدن طلاق عاطفی، بحث و اختلافات بیشتر می‌شود که این موضوع در رفتارها و نگرش افراد می‌توان دید.

کاهش توجه به یکدیگر

عدم توجه به نیازها و احساسات عاطفی و جنسی جزء نشانه‌های طلاق عاطفی به شمار می‌رود.

افت عمیق عاطفی

علاقه و احساسات به مرور زمان کمتر شده و با کاهش میزان عشق، زندگی زناشویی زوجین دچار مشکل شده و در انتها به طلاق عاطفی منجر می‌شود.

فشار روانی و اضطراب

در برخی شرایط زوجین به علت مشکلات عاطفی و ناتوانی در حل آن‌ها، درگیر فشارهای روانی و اضطراب می‌شوند.

عدم تلاقی اهداف و ارزش‌ها

اختلافات در موضوعات مهم زندگی مشترک و عدم تطابق اهداف و ارزش‌ها منجر به طلاق عاطفی می‌شود.

تفاوت طلاق خاکستری با طلاق عاطفی و معمولی

در طلاق معمولی افراد در سنین زیر 50 سال به دلایل مختلفی همچون خیانت، مشکلات جنسی، بیماری، اعتیاد، ضرب و شتم و …. تصمیم به طلاق می‌گیرند. اما در طلاق عاطفی همانطور که از نامش پیداست، زوجین تنها به دلیل مشکلات عاطفی از هم جدا می‌شوند. فرق طلاق خاکستری با این دو طلاق این است که طلاق خاکستری نه تنها به دلایل عاطفی و در سنین زیر 50 سال، بلکه در سنین 50 و بیشتر از آن به دلایل مختلفی صورت می‌گیرد.

جمع‌بندی

در این مقاله طلاق خاکستری را مورد بررسی قرار دادیم. ابتدا درمورد طلاق و دلایل آن صحبت کردیم. طلاق به معنای جدایی زوجین از لحاظ قانونی و شرعی است. طلاق می‌تواند به دلایل مختلفی همچون عاطفی، خیانت، ضرب و شتم، بیماری، شغلی، اعتیاد و … اتفاق بی‌افتد. اما در طلاق خاکستری زوجین در سنین بالای 50 سال به علل مختلفی مانند خیانت، سندروم خالی بودن آشیانه، فاصله عاطفی، بحران میانسالی و …. طلاق می‌گیرند. همچنین در طلاق عاطفی افراد تنها به دلیل عاطفی از هم جدا می‌شوند.

سوالات متداول