یکی از زیباترین و بکرترین استان های غربی ایران، کردستان است. مکان های دیدنی کردستان به قدری زیاد بوده که جاذبه های طبیعی، بازارهای سنتی، مساجد و … را در بر می گیرد. همچنین هر شهر از این استان دارای مکان ها و جاذبه های گردشگری مختص به خود می باشد.
مریوان، قروه، کامیاران، بانه، بیجار، دیواندره، سقز، دهگلان، سنندج و سروآباد از جمله شهرهای این استان به شمار می روند. از طرفی آداب و رسوم و اعتقادات مردم کردستان زبانزد خاص و عام می باشد و با وجود مکان های دیدنی و جاذبه های گردشگری مورد استقبال مهم مردم ایران قرار گرفته است.
مکان های دیدنی کردستان کدامند؟
همانگونه که قبلا اشاره شد استان کردستان، شهرهای متعددی را در خود جای داده که هر کدام از آنها جاذبه های گردشگری و مکان دیدنی مختص به خود برخوردار می باشند. همچنین اقلیم مکان های دیدنی کردستان از توده های هوای مرطوب و گرم مدیترانه ای زیادی گرفته و از همین طریق در فصل بهار توده های بارندگی را برای خود رقم می زند.
البته این توده ها از سمت دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس می آیند که با ارتفاعات زاگرس برخورده کرده و سامانه بارشی و برف را در استان کردستان تشکیل می دهند. مکان دیدنی این استان شامل جاذبه های طبیعی و تفریحی، جاذبه های تاریخی، جاذبه های مذهبی، مراکز خرید و روستاهای ییلاقی می باشند.
جاذبه های طبیعی و تفریحی کردستان
مجموعه تفریحی فرهنگی آبیدر یکی از مکان های دیدنی کردستان می باشد که در دامنه کوه آبیدر سنندج واقع شده است. آبیدر در زبان کردی به معنی مکانی بوده که آب زیادی از آنجا جاری می شود. پس دلیل نامگذاری این مکان به وجود چشمه های آب زیادی بوده که از دل کوه جاری می گردند.
همچنین محل قرارگیری این مجموعه در قسمت غربی شهر سنندج بوده که از اقلیم کوهستانی برخوردار است. پارک آبیدر دارای پوشش گیاهی متنوعی بوده که چندین چشمه و باغ در آن مکان در گردش هستند. این پارک کوهستانی با کوه های بزرگ و کوچک پوشانده شده که ارتفاع آنها 2.350 و 2.250 می باشد.
گردشگرانی که می خواهند از این مکان دیدنی سنندج بهره ببرند باید از میدان گاز به بلوار آبیدر وارد شده و بعد از نخستین خروجی طرف راست، ورود به جاده پارک جنگلی آبیدر را انتخاب نمایند.
دریاچه زریوار
یکی دیگر از مکان های دیدنی کردستان همان دریاچه زریوار در شهر مریوان عزیز است. این دریاچه علاوه بر زیبایی خارق العاده و بی نظیر، بزرگ ترین دریاچه آب شیرین در سطح جهان به شمار می رود. این دریاچه در سال 1389 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به مردم جامعه این کشور معرفی شد.
دریاچه زریبار بین دو رشته کوه قرار گرفته که با جنگل های دار مازو و بلوط پوشیده شده است. همچنین دشت های سرسبز بیلو در شمال و شهر مریوان در جنوب این دریاچه باعث شده که به یکی از جاذبه های طبیعی و تفریحی برای گردشگران تبدیل شود.
تمام آب دریاچه زریوار از آب شدن برف رشته کوه های اطراف و چشمه های جوشان کف دریاچه به دست می آید و هیچ رودخانه به این مکان نمی ریزد. همچنین برپایی چادر اطراف دریاچه، قایق سواری و ماهیگیری از جمله فعالیت های پرطرفدار برای گردشگران محسوب می شود. این دریاچه در 3 کیلومتری غرب شهر مریوان قرار گرفته که در بخش شمال به مرز باشماق متصل می گردد.
مطلب مشابه: آبشار های ایران که حتما باید ببینید؛ معرفی 20 آبشار زیبا در ایران
آبشار گویله
از دیگر مکان های دیدنی کردستان در شهرستان مریوان، آبشار گویله است. البته نام این آبشار از روستایی نزدیک با همین نام گرفته شده و با شهر مریوان فقط 20 km فاصله دارد. آبشار گویله با جاده اصلی فقط یک کیلومتر فاصله داشته و همزمان با عبور از این جاده می توان آن را تماشا کرد. ولی کوه پیمایی یک ساعته و تماشای آن از نمای نزدیک خالی از لطف نیست و ارزش خستگی را دارد.
منطقه حفاظت شده کوسالان و شاهو
کوسالان و شاهو از جمله مکان های دیدنی کردستان بوده که تحت عنوان یک منطقه حفاظت شده در بین شهرهای مریوان، سروآباد و کامیاران قرار دارند. این دو مکان با کردستان عراق مرز مشترکی داشته و بخش دیگری از این خطه حفاظت شده زیر مجموعه استان کرمانشاه است. هم اکنون در منطقه کوسالان و شاهو تقریبا 17 گونه خزنده، 242 گونه گیاهی، 23 گونه پستاندار و 117 گونه پرنده شناسایی شده است.
همچنین از پوشش های گیاهی این منطقه می توان از جنگل های بلوط نام برد. ناگفته نماند که در کوسالان و شاهو می توان عقاب طلایی، پلنگ، بز، کرکس، خرس قهوه ای و سیاه گوش را نیز نظاره کرد.
آبشار و چشمه بل
یکی از مکان های دیدنی کردستان در بخش اورامانات که مورد توجه گردشگران زیادی قرار گفته است، چشمه و آبشار بل می باشد. آب این آبشار با حجم و فشار بسیار زیادی در دل کوه بیرون آمده و رخ زیبا و خارق العاده ای به آن منطقه بخشیده است. همچنین دریاچه ای که با کمک این آبشار شکل گرفته به مکانی برای قایق سواری تبدیل شده است.
البته حجم بیشتر آب آبشار بل از همان چشمه بل سرچشمه گرفته است و با روستای هجیج تقریبا 2 km فاصله دارد. این آبشار به رودخانه سیروان می ریزد و از آنجا وارد خاک عراق می شود. افرادی که می خواهند از این جاذبه طبیعی و تفریحی کردستان دیدن کنند بایستی از طریق پاوه یا مریوان اقدام نمایند.
غار کرفتو
یکی از زیباترین مکان های دیدنی کردستان در شهر سقز، غار کرفتو می باشد. این غار بر اساس تحقیقات صورت گرفته مربوط به دوره سوم زمین شناسی بوده و بخش هایی دیگر از این مکان با کمک نیروی انسانی کنده کاری شده است.
همچنین کتیبه هایی در این غار وجود داشته که یکی از آنها بر سر در اتاقی در طبقه سوم قرار دارد و به کتیبه یونانی معروف می باشد. البته از این اتاق تحت عنوان معبد هراکلس یاد می کنند. ناگفته نماند که نقاشی هایی از گیاه، انسان و حیوانات در غار کرفتو حکاکی شده است.
جاذبه های تاریخی کردستان
جاذبه های تاریخی و مکان های دیدنی کردستان بسیار زیاده و به دلیل موقعیت جغرافیای در هر نقطه از این استان می توان به آنها دسترسی پیدا کرد. البته این جاذبه مختص یک شهر استان کردستان نبوده و اکثر شهرهای آن را در بر می گیرد. پس از مهم ترین جاذبه های تاریخی استان کردستان می توان به موارد زیر اشاره کرد.
عمارت خسرو آبادی
این عمارت با زیر بنای 6000 متر مربع در سال 1223 هجری قمری و در دوره قاجار تاسیس گردید. امروزه از این عمارت به عنوان یکی از جاذبه های تاریخی و مکان های دیدنی کردستان یاد می شود. عمارت خسرو آبادی به دستور امان الله خان اردلان والی، حاکم وقت کردستان ساخته شد. برخی مواقع از این عمارت به عنوان پایگاه سیاسی و نظامی استفاده می شد. ولی بیشتر مکانی برای برپایی مراسم هاییی جهت استقبال از شاهان بود. همچنین مراسم عروسی دختر فتحعلی شاه (حسن جهان خانوم) با پسر امان الله خان در عمارت خسرو آبادی برگزار شد.
این جاذبه تاریخی دارای بخش های مختلفی از جمله اتاق دربان و خدمتکاران، حمام، غلام گردش ها و ایوان در سمت شرقی و قصر سلطنتی در سمت غربی می باشد. همچنین در معماری این ساختمان از ترکیب مصالح مختلفی برای بخش هایی همچون دیوارهای حفاظ جنوبی، غربی و شرقی، آشپزخانه و اصطبل استفاده شده است. البته یک باغ زیبا در عمارت خسرو آبادی وجود دارد که هر چهار طرف آن با خندق احاطه شده است. درون باغ نیز یک کتیبه تعبیه شده و حکاکی نام امان الله خان و فتحعلی شاه قاجار در سال 1223 هجری قمری قابل رویت می باشد.
مطلب مشابه: مکان های دیدنی مشهد؛ جاهای تاریخی، گردشگری و تفریحی شهر مشهد
سنگ نبشه اورامان
کتیبه تنگی ور یا سنگ نبشته اورامان یکی از جاذبه های تاریخی و مکان های دیدنی کردستان می باشد که نقش برجسته روی آن به تمدن آشور تعلق دارد. این کتیبه که با خط میخی مزین گردیده بر روی کوه زینانه قرار گرفته و در اسفند 1380 در آثار ملی ایران ثبت شد.
همچنین سنگ نبشه در دهانه تنگه ده یوزیدر به وجود آمده و در 45 کیلومتری کامیاران و یک کیلومتری روستای تنگی ور قرار دارد. این سنگ پیش از میلاد و در سال 706 با ارتفاع 120 cm، پهنای 170 cm و عمق 35 cm حجاری شد.
داخل طاق نما یک انسان با نقش برجسته به طول 150 cm و عرض 35 cm حکاکی شده است. این انسان به شکل نیم رخ و در لباس پادشاهی کاملا برجسته حجاری شده و طبق نظریه کارشناسان به سارگون دوم پادشاه آشور تعلق دارد.
همچنین کتیبه ای که با خط میخی و زبان آشوری باستان حجاری شده در اندازه 120*120 cm می باشد و با 50 خط کنار نقش برجسته واقع گردیده است. ناگفته نماند در متن این نبشه بعد از ستایش خدایان آشوری در مورد پیروزی های این قوم بحث کرده است.
قلعه قمچقای
این قلعه در سال 1365 تحت عنوان یکی از مکان های دیدنی کردستان به آثار ملی ایران افزوده شد و از قدمت هزاره سوم پیش از میلاد برخوردار می باشد. همچنین محل قرارگیری این قلعه در شهرستان بیجار و روستای قمچقای است که دیواره های آن دارای ارتفاع 200m می باشد.
گردشگرانی که می خواهند از این قلعه بازدید کنند باید یک مسیر بسیار باریکی را طی نمایند که عبور فقط یک نفر از این راه ممکن است. البته در این قلعه یک کتیبه با خط هیراتیک و نقش هیروگلیف کشف شده که لقب قدیمی ترین کتیبه های نیمه تصویری در ایران را به خود اختصاص داده است.
جاذبه های مذهبی کردستان
استان کردستان یکی از استان های سطح کشور بوده که از لحاظ مذهب و دین بسیار قوی است. همچنین با کشورهای مذهبی همسایه بوده و به همین دلیل جاذبه های مذهبی آن از دیرباز تا به حال زبانزد خاص و عام است. پس مکان های دیدنی کردستان و جاذبه های مذهبی آن به شرح زیر هستند.
مسجد دارالاحسان
مسجد دارالاحسان یا مسجد جامع سنندج یکی از ارزشمندترین مکان های دیدنی کردستان بوده که قطب مذهبی این شهر به شمار می رود. این مسجد در سال 1228 هجری به حکم امان الله خان اردلان والی و در دوران فتحعلی شاه قاجار در ضلع شمالی خیابان امام بنا گردید. همچنین یک کتیبه بالای مسجد تعبیه شده که ساخت و سازنده این مکان را با تاریخ شمسی بیان می کند.
مسجد دو مناره سقز
این بنا در مکانی بین قلعه سقز و دامنه تپه تاریخی شهر سقز واقع شده که محل قرارگیری مسجد دومناره همچنان دارای بافت قدیمی می باشد. این مسجد از هر چهار طرف باز بوده و قدمت آن به دوران افشاریه بر می گردد. همچنین در سال 1380 به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد و به همین دلیل گردشگرانی زیادی را به خود جذب کرد. این مسجد به مناره های آجرنما معروف بوده و با آجرهای فیروزه ای تزیین شده است. طبق روایت های محلی، قدمت مسجد دومناره به زمان شیخ حسن مولان آباد باز می گردد که یکی از ریاضی دانان و عرفای حکیم دوره افشاریه بود.
البته نادرشاه هنگام مسافرت به شهر بغداد از آن منطقه عبور می کند که شیخ حسن مولان آباد از وی برای ساخت مسجدی در سقز درخواست کمک می نماید. در نتیجه حکم ساخت این مسجد در بافت قدیمی سقز صادر می شود.
مسجد و زیارتگاه هاجر خاتون
مسجد و زیارتگاه هاجر خاتون علاوه بر اینکه از مکان های دیدنی کردستان می باشد به عنوان یکی از جاذبه های مذهبی و تاریخی نیز معرفی شده است. این مکان توسط شهباز سنه دژ (عارف حاج شیخ شکل الله) در یکی از محلات قدیمی سنندج تحت عنوان سرتپوله بنا گردید. همچنین محل زیارت دختر امام موسی کاظم (ع) بوده که به همین دلیل یکی از جاذبه های توریستی و زیارتی سنندج به شمار می رود.
طبق روایات ذکر شده، هاجر خاتون به بارگاه علی بن موسی الرضا علیه سلام سفر می کند که در کردستان فوت می نماید و به حضور امام رضا (ع) در سنندج به خاک سپرده می شود. ناگفته نماند موقعیت جغرافیایی این مسجد و زیارتگاه در خیابان صلاح الدین ایوبی می باشد.
مطلب مشابه: زیباترین مکان های گردشگری اصفهان؛ لیست جاهای دیدن اصفهان
قرآن نگل
یکی از جاذبه های مذهبی، تاریخی و مکان های دیدنی کردستان به روستای نگل اختصاص دارد. زیرا این روستای دارای یک نسخه خطی قرآن بوده که توسط یک چوپان پیدا می شود. طبق روایت قدیمی و تقریبا دو هزار سال پیش یک چوپان در اطراف آبادی در حال چرای گوسفندان بود توجه وی به یک گل زیبا جلب شد. چوپان سعی داشت بدون هیچ آسیبی گل را از خاک بیرون آورد که یک چاله ایجاد کرد. سپس داخل چاله یک صندوقچه را یافت که قرآن نگل در آن قرار گرفته بود.
البته قرآن نگل جزو 4 نسخه ای است که در آن زمان به نقاط مختلف جهان فرستاده شد. ناگفته نماند که کاغذهای این قرآن از پوست آهو بوده و با جلد قهوه ای رنگ با زبان کوفی نوشته شده است. در نهایت با آب طلا اعراب گذاری و تزیین گردیده است.
زیارتگاه و بارگاه حضرت عکاشه
این زیارتگاه در مسیر مریوان به کامیاران قرار گرفته و در شمال غربی با کامیاران تنها 45 km فاصله دارد. همچنین حضرت عکاشه یکی از اصحاب حضرت محمد (ص) بوده و به عنوان جاذبه های مذهبی در استان کردستان معرفی شده است. البته در این مکان برای گردشگران سکوهای استراحت، سرویس بهداشتی، پارکینگ و آب آشامیدنی فراهم می گردد.
مراکز خرید کردستان
استان کردستان همانند دیگر استان های ایران دارای مراکز خرید بی شماری بوده و به دلیل هم مرز بودن با کشور عراق از رشد اقتصادی بالا برخوردار است. پس به همین دلیل مراکز خرید زیادی در شهرهای مختلف استان ساخته شده تا پاسخگوی کالاهای وارداتی و نیاز دیگر شهرهای ایران باشد.
بازار سنندج
هنگام سفر به هر شهری نمی توان مراکز خرید و بازار آن را نادیده گرفت. پس یکی از مکان های دیدنی کردستان که روح شهر سنندج بوده و اصالت را در این مکان تجلی می نماید همان بازار بزرگ سنندج است. این بازار از میدان نقش جهان الهام گرفته و با شکل مستطیلی در دوران صفویه بنا شده است. پس گردشگرانی می خواهند از این بازار دیدن کنند باید به خیابان انقلاب بروند.
بازار محلی سقزی ها
این بازار یک مجموعه کامل و بی نقص تاریخی بوده که اکثر بازرگانان در این مکان به داد و ستد کالاهای مختلف مشغول هستند. پس بازار محلی سقزی ها را می توان به عنوان یکی از مکان های دیدنی کردستان به جامعه ایرانی معرفی کرد.
همچنین محل قرارگیری این بازار مرکز شهر بوده که در تجارت کالاهای مختلف بین ایران، عراق و ترکیه نقش مهمی ایفا می کند. البته قدمت این بازار بسته به بناهای به جای مانده شامل راسته بازار یهودیان و کاروانسرای تاجوانچی به دوران زندیه باز می گردد.
بازارچه مرزی مریوان
این بازارچه در 15 کیلومتری شهر مریوان قرار گرفته و نمی توان از آن به عنوان مراکز خرید شهر با کالاهای اصل و با کیفیت نام برد. ولی افرادی که علاقه زیادی به خرید وسایل الکترونیکی و برقی، لباس، کیف، کفش و … با قیمت مناسب دارند بهترین گزینه مراجعه به بازارچه مرزی مریوان است. همچنین امکان خرید کفش های دست ساز محلی و پارچه های زیبا در این بازار وجود دارد و می توان از آنها به عنوان سوغات بهره برد.
مرکز خرید گلستان بانه
این مرکز محلی ایده آل و عالی برای تهیه لوازم آرایشی به شمار می رود. همچنین مرکز خرید گلستان بانه دارای دو طبقه برای فروش پوشاک و لوازم آرایشی و دو طبقه دیگر جهت عرضه لوازم خانگی با کیفیت بالا و قیمت مناسب است.
بازار بیجار
قدمت بازار بیجار به دوران صفویه باز می گرد و در طول جنگ بارها تخریب و مورد بازسازی قرار گرفته است. البته امروزه بخش هایی از سازه قبلی در سازه جدید به چشم می خورد. همچنین بازار بیجار در سال 1387 به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد که از مهم ترین کالاهای این مکان می توان به فرش دستباف اشاره کرد.
روستاهای ییلاقی کردستان
گردشگرانی که به مناطق کوهستانی استان کردستان سفر می کنند برای اقامت به سراغ روستاهای ییلاقی می روند. پس از جمله مکان های دیدنی کردستان که مورد توجه توریست های قرار گرفته همان روستاهای ییلاقی هستند. بنابراین از محبوب ترین روستاهای ییلاقی این استان می توان به موارد زیر اشاره کرد.
اورامان تخت
اورامان تخت زیر مجموعه روستاهای ییلاقی و مکان های دیدنی کردستان است که قدمت آن به 3000 سال قبل باز می گردد. این روستا از سال 1390 به عنوان شهر اورامان به جامعه ایرانی معرفی شد.
همچنین خانه های این شهر به صورت پلکانی بوده که از چوب و سنگ ساخته شده اند. چشم اندازهای خیره کننده و طبیعت زیبای این منطقه برای توریست ها بسیار جذاب بوده و بهترین زمان جهت سفر به اورامان تخت همان فصل بهار و ماه اردیبهشت است.
روستای پالنگان
یکی دیگر از روستاهای ییلاقی استان کردستان همان روستای پالنگان با معماری پلکانی است که با تماشای این منطقه کوهستانی، گیلان و ماسوله در ذهن مخاطب تداعی می گردد. این روستا به دلیل وجود رودخانه در وسط به دو قسمت تقسیم شده و جذابیت زیادی به پالنگان بخشیده است.
همچنین طبیعت زیبای این روستا شامل آبشارهای پرآب، دره تنگی ور، چشمه های جوشان و باغ های دیدنی می باشد. البته قلعه پالنگان در کنار روستا و بالای کوه قرار گرفته و زندگی در این مکان تا قرن دهم هجری قمری در جریان بوده است.
روستای هویه
از جمله روستاهای ییلاقی و مکان های دیدنی کردستان می توان به روستای هویه اشاره کرد. این روستا از طبیعتی زیبا و بکر در اطراف خود برخوردار بوده و به معماری پلکانی مشهور می باشد. موقعیت جغرافیایی روستای هویه به گونه ای است که مابین دو شهر مریوان و سنندج قرار گرفته و کمتر کسی هست با این معماری خارق العاده و بی نظیر آشنایی نداشته باشد.
البته گردشگرانی که تا بحال استان کردستان را برای بازدید انتخاب نکرده اند به محض استفاده از واژه روستای پلکانی به یاد ماسوله می افتند. ولی کردستان دارای روستاهای پلکانی متعددی بوده که روستای هویه در دو بخش اصلی ورده گا و مله گا تقسیم بندی می شود. ناگفته نماند که ورده گا به معنای جلوی روستا و مله گاه همان پشت روستا است.
جمع بندی
مکان های دیدنی کردستان به قدری زیاد هستند که در در 5 دسته جاذبه های گردشگری و تفریحی، جاذبه های مذهبی، جاذبه های تاریخی، مراکز خرید و روستاهای ییلاقی تقسیم بندی می شوند. پس توریست ها جهت بازدید از جاذبه های کردستان باید شهر مقصد را انتخاب نمایند و با توجه به آن از مکان دیدنی نهایت لذت را برند. همچنین بهترین زمان جهت سفر به استان کردستان، فصل بهار و ماه اردیبهشت است که از آب و هوای فوق العاده ای برخوردار می باشد.
نظرات کاربران