همه ما بارها جوش‌های مختلفی روی صورت خود مشاهده کرده‌ایم که به اشکال مختلفی ظاهر شده اند. این جوشها ممکن است جوش سر سفید، سر سیاه جوش قرمز یا همان چرکی و … باشند. شاید برایتان سوال پیش آمده باشد که چرا همه جوشها شبیه هم نیستند؟ آیا هر کدام دلیل خاص خودشان را دارند؟ بی‌شک جواب به این سوال بله است. در نتیجه در ورت تفاوت نوع، شکل و دلیل جوش، راه درمان آنها نیز با هم تفاوت دارد. امروز در مقاله انواع جوش و دلایل آنها می‌خواهیم جوش صورت را به طور کامل مورد بررسی قرار دهی. پس با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
جوش صورت چیست؟
قبل از اینکه به سراغ انواع جوش برویم، می‌خواهیم خود آن را مورد بررسی قرار دهیم. جوش صورت که در زبان انگلیسی به آن Acne یک مشکل پوستی محسوب می‌شود که به دلیل تجمع سلول‌های مرده پوست، انسداد منافظ چربی و ترشح زیاد غدد چربی ایجاد می‌شود. به این جوشها آکنه نیز گفته می‌شود اما آکنه درواقع یک نوع جوش و عارضه پوستی به شمار می‌رود. این مشکل بیشتر در قسمت‌های پیشانی، گونه‌ها و چانه به وجود می‌آید و می‌تواند لکه‌های قرمز یا سفید روی صورت ایجاد کند. جوش صورت می‌تواند انواع مختلفی مانند جوش سفید (کومدون) که ترشح چربی پوست در داخل منفذ چربی انباشته می‌شود، جوش قرمز و التهابی (آکنه) که ناشی از عفونت با باکتری‌ها و التهاب پوست است داشته و معمولا با التهاب، خارش، زخم، قرمزی و سوزش همراه است.
این جوشها ممکن است نشانه یک مشکل در بدن فرد باشد و علاوه‌بر این، باعث کاهش اعتماد بنفس فرد نیز می‌شود. اما جوشها تنها به دلیل مشکل در بدن فرد ایجاد نمی‌شوند بلکه امکان دار دلایل مختلفی مانند مراقبت نادرست از پوست، استرس، تغذیه نامناسب و … داشته باشند. در مقاله امروز می‌خواهیم به این دلایل و انواع جوش صورت بپردازیم.
انواع جوش صورت کدامند؟
همانطور که گفتیم جوش‌های صورت انواع مختلفی دارند که هر کدام شکل و دلایل مختلفی دارند. در این بخش می‌خواهیم به انواع جوش صورت بپردازیم که به شرح زیر هستند:
جوش سر سیاه
این نوع آکنه بسیار رایج است و تقریبا همه افراد یک بار به آن مبتلا شده‌اند. این نوع آکنه به دلیل فرآیند‌های طبیعی پوست ایجاد شده و دلیل شایع بودن آنها نیز همین است. این نوع جوشها زمانی ظاهر می‌شوند که منافذ باز پوست با ترکیبی از سلول‌های مرده پوست و چربی اضافه‌ای که توسط غده‌های چربی ترشح می‌شود (سبوم)، مسدود شوند. جوش‌های سر سیاه منافذ باز دارند و با هوا در تماس هستند. به همین دلیل اکسید می‌شوند و رنگ آنها به سیاه تغییر پیدا می‌کند.
برخی افراد به اشتباه این جوشها را فشار می‌دهند تا تخلیه شود، درحالی که اشتباه است. زیرا این کار موجب ایجاد زخم یا آسیب پوستی می‌شود. فشار فیزیکی باعث بزرگ‌تر شدن منافذ آن شده و باعث می‌شود بیشتر به چشم بیایند.
علت ایجاد جوش سر سیاه چیست؟
این جوش با بسته شدن فولیکول مو شروع می‌شود. در پوست بدن و صورت شما میلیون‌ها فولیکول مو وجود دارد که درواقع منفذی در پوست هستند که در برگیرنده ریشه مو محسوب می‌شوند. هر کدام از فولیکول‌ها دارای یک مو و یک غده چربی‌ساز هستند. این غذه‌ها چربی لازم را جهت نرمی پوست‌تان ترشح می‌کنند. هنگامی که پوست شم در حال ریزش سلول‌های مرده است، این سلول‌های مرده ممکن است وارد فولیکول شده و با چربی پوست مخلوط شوند.
سلول‌های مرده و چربی مانند یک توده برآمده زیر پوست تجمع کرده و با فشار به سطح پوست موجب ایجاد برآمدگی می‌شوند که به آن کومدون نام دارد. این ترکیب به طور طبیعی سفید یا شیری رنگ است و به علت تماس با اکسیژن هوا به رنگ سیاه در می‌آید.
دلایل جوش سر سیاه
تغییرات هورمونی در زمان بلوغ که موجب تولید بیش از حد چربی در منافظ پوست و تشکیل یک توده در زیر پوست می‌شوند، علت اصلی ایجاد جوش سر سیاه هستند. تغییرات هورمونی یک فرایند طبیعی خصوصا در دوران بلوغ هستند.
نحوه درمان جوش سر سیاه
جوش‌های سر سیاه معمولا در منطقه T صورت یا همان پیشانی، بینی و چانه ایجاد می‌شوند. اما ممکن است در قسمت کمر، سینه، بازوها و شانه‌ها نیز ایجاد شوند. جوش سر سیاه می‌توانند در هر قسمت بدن که تراکم فولیکول‌های مو و غدد چربی بالا باشد، پدیدار شوند. دلایل جوش سر سیاه شامل موارد زیر هستند:
برای از بین بردن این نوع جوشها استفاده از محصولات موضعی پوست است که سالیسیلیک اسید داشته باشند. زیر این محصولات منافذ پوست را تمیز و ضد عفونی می‌کنند. یکی دیگر از ماده ضد جوش، لنزوئیل پروکساید است که به دلیل باکترایی نبودن جوش سر سیاه، جهت از بین بردن آکنه کاربرد زیادی ندارد.
جوش‌های سرسیاه خود را هرگز فشار ندهید یا نیشگون نگیرید. زیرا با فشار فیزیکی باعث التهاب پوست شده و باعث اسکار یا همان جای جوش و بزرگ شدن منافذ می‌شوند.
یادتان باشد که با جوش سر سیاه مانند چرک و آلودگی پوست رفتار نکنید. چرکه اسکراب دائمی راه درمان جوش سرسیاه نیست و ممکن است با خشک کردن پوست چربی بالا رفته و وضعیت آکنه بدتر شود.
مطلب مشابه: روش تخلیه جوش زیر پوستی و معرفی انواع جوش
جوش سر سفید
این نوع جوشها نیز شایع‌ترین انواع جوش محسوب می‌شوند. البته جوش سر سفید خفیف‌ترین نوع جوش نیز مجسوب می‌شوند و می‌توان با مراقبت‌های پوستی مناسب و درمان‌های موضعی آن را از بین برد. جوش‌های سر سفید که اصطلاحا به آنها کومدون گفته می‌شوند، فولیکول‌های مو یا منافذ مسدود شده پوست هستند. در عارضه جوش‌های سر سفید، منافذ پوست با لایه‌ای نازک از پوست پوشیده شده که باعث برآمده‌شدن توده مواد در زیر سطح پوست می‌شوند.
این نوع جوشها بر خلاف جوش‌های سر سیاه در معرض هوا قرار نمی‌گیرند که به همین دلیل رنگ آنها به رنگ چربی و سلول‌های مرده یعنی سفید یا زرنگ رنگ است. به همین ترتیب، به آنها جوش سر سفید گفته می‌شود.
علت جوش سر سفید چیست؟
در صورتی که غدد چربی‌ساط پوست شما بیش از حد تولید شود، این چری اضافی با سلول‌های مرده پوست مخلوط شده و موجب مسدود شدن منافذ پوست می‌شوند. این فرایند جوش‌های سرسیاه و سر سفید را ایجاد می‌کند. همانطور که کمی پیش گفتیم، غدد چربی‌ساز، به دلیل تغییرات هورمونی بدن بیش از حد تولید می‌شوند. به عنوان مثال بیشتر خانم‌های بادار در سه ماه اول بارداری، جوش می‌زنند که دلیل آن بالا رفتن سطح هورمون در سه ماه اول بارداری است. چراکه افزایش سطح هورمون باعث تولید بیشتر چربی ر پوست و در نهایت ایجاد جوش صورت می‌شوند. این تغییرات در دوران دیگری همچون یائسگی، قاعدگی، بلوغ و …. نیز رخ می‌دهد.
درمان جوش سر سفید
درمان این نوع جوشها زمان‌بر و طولانی محسوب می‌شود. در نتیجه برای درمان آن به درمان پایدار و مداوم نیاز دارید. در نتیجه هنگام درمان جوش سر سفید نباید تا چند هفته تا چند ماه به انتظار اثرات قابل توجهی را از درمان داشته باشید. نحوه درمان جوش سر سفید به شرح زیر است:
صورت خود را دو بار در روز با پاک کننده ضد جوش شست و شو دهید. قسمت‌های قابل توجه در جوش پیشانی، بینی و چانه یا همان ناحیه T است که باید مورد توجه قرار بگیرد. زیرا جوش‌های سر سفید در این نواحی ایجاد می‌شوند.
پوست خود را به هیچ وجه نمالید زیرا این کار باعث تحریک شدن پوست و بدتر شدن وضعیت جوش سر سفید می‌شود.
به طور منظم از یک محصول لایه‌بردار ملایم جهت درمان جوش سر سفید خود استفاده کنید.
از کارهایی همچون فشار دادن، نیشگون گرفتن و ترکاندن جوش‌های سر سفید خود خودداری کنید. چراکه این موضوع باعث التهاب پوست صورت، افزایش خطر ابتلا به عفونت و اسکار یا همان جای جوش می‌شود.
برای رفع این نوع جوشها استفاده محصولات حاوی سالیسیلیک اسید موثر هستند. زیرا این ماده یک لایه بردار طبیعی بوده و سلول‌های مرده پوست را سست کرده و آنها را می‌ریزاند. به همین دلیل سلول‌های مرده پوست با چربی پوست مخلوط نشده و منافذ پوست را مسدود نمی‌کنند.
جوش قرمز (پاپول) و جوش چرکی (پاسچول)
هنگامی که منافذ پوست بسته شوند و باکتری ایجاد آکنه در ان منافذ رشد کرده و تکثیر شود، سیستم ایمنی بدن با فرستادن گلبول‌های سفید خون برای مبارزه با عفونت نشان می‌دهد. ناحیه اطراف برآمدگی، متوم، ملتهب و قرمز می‌شود. یادتان باشد که این نوع عارضه پوستی، آکنه التهابی محسوب می‌شود که با جوش سر سیاه و سر سفید تفاوت دارد. در آکنه جوش قرمز یا همان پاپول ناحیه اطراف برآمدگی با پوست قرمز رنگ، ملتهب و متورم قابل مشاهده است. از شایع‌ترین انواع جوش صورت التهابی جوش قرمز یا همان پاپول و جوش چرکی یا همان پاسچول محسوب می‌شود.
مطلب مشابه: ماسک آماده یا طبیعی؟ کدام بهتر است؟ معرفی انواع ماسک و فواید آنها
نحوه تشخیص جوش قرمز و جوش چرکی
جوش قرمز (پاپول) برآمدگی گنبدی شکل کوچکی به رنگ صورتی یا قرمز است که تشخیص آن روی پوست کار آسانی است. جوش‌های قرمز حدود مشخصی دارند که می‌توانند به اشکال مختلفی ظاهر شود. این جوشها بیشتر روی صورت در می‌آیند. گاهی اوقات تعدادی جوش قرمز با هم در یک ناحیه پوست ظاهر می‌شوند که به ضایعه پوستی و زبری کاغذ سمباده شباهت دارد.
جوش چرکی یا همان پاسچول به جوش‌های قرمز شباهت دارند. تفاوت آنها با جوش قرمز این است که پر از مایع چرکی زرد رنگ با مرکز زرد یا سفید رنگ هستند. این مایع چرکی گلبول‌های سفید مرده خون دارد که از طریق بدن جهت مبارزه با عفونت فرستاده شده بودند.
علت جوش قرمز و چرکی
این جوشها نیز مانند جوش‌های دیگر که در بخش‌های قبلی به آنها پرداختیم، علت مشخصی دارند که آن هم افزایش چربی پوست و باکتری داخل منافذی از پوست هستند که با سلول مرده پوست مسدود شده‌اند. مسدود شدن منافذ پوست موجب التهاب فولیکول مو شده و جوش به وجود می‌آید. به علت التهاب، سیستم ایمنی بدن گلبول‌های سفید خون را جهت مبارزه با عفونت ارسال می‌کند. در چنین شرایطی، گلبول‌های سفید خون مرده و درون جوش قرمز جمع می‌شوند. بدین ترتیب مایع چرکی افزایش پیدا کرده و جوش قرمز تبدیل به جوش چرکی تبدیل می‌شود.
درمان جوش قرمز و جوش چرکی
یادتان باید که جهت از بین بردن جوش قرمز، جوش چرکی و تمامی انواع جوش، باید یک روتین پوستی داشته باشید. برای از بین رفتن جوش قرمز و جوش چرکی باید درمان روزانه، مداوم و پایداری داشته باشید. این نکته را یادتان نرود که درمان آکنه از ابتلا به جوش صورت در آینده جلوگیری می‌کند. راه‌های دران جوش قرمز و جوش چرکی به شرح زیر هستند:
پوست خود را با ملایمت بشویید و از مالیدن آن اجتناب کنید.
جهت شست و شوی پوست از آب ولرم و شوینده مخصوص صورت استفاه کنید. هیچگاه صورت خود را با آب گرم یا داغ نشویید زیرا این کار به آن آسیب می‌رساند.
از مواد آرایش در ناحیه مبتلا به آکنه استفاده نکنید. زیرا پوشاندن جوش با آرایش، آکنه را بدتر می‌کند.
آکنه ندولار و آکنه کیستیک
بیشتر افرادی که دارای ابتهاب صورت هستند، روی صورت‌شان جوش قرمز دارند. همانطور که گفتیم، چوش‌های قرمز برآمدگی‌های متورم صورتی یا قرمز رنگی هستند که اگر داخل آنها چرک وجود داشته باشد، به جوش چرکی تبدیل می‌شود. جوش قرمز و چرکی شایع‌ترین نوع آکنه التهابی محسوب می‌شوند. این نوع آکنه‌ها جوش نام دارند.
با این تفاوت که آکنه‌های ندولار و کیستیک نوع شدیدی از انواع جوش محسوب می‌شوند که ممکن است منجر به ایجاد عوارض پوستی شدید و زخم‌های دائمی شوند. طبق تحقیقات صورت گرفته، بر خلاف‌های جوش‌هایی که بعد از چند روز از بین می‌روند، ندول‌ها برای حدود چند هفته یا چند ماه روی پوست باقی می‌مانند.
نحوه تشخیص ندول و کیست
ندول که به ان گرهک نیز گفته می‌شود، برآمدگی بزرگ، عمیق و دردناکی محسوب می‌شود که زیر پوست ایجاد می‌شود. ندول‌ها امکان دارد به شکل توده‌های سفت، گرد و قرمز رنگ روی سطح پوست پدیدار شوند یا هم رنگ پوست باشند. این نوع جوشها بسیار حساس بوده و لمس آنها دردناک است. کیست‌ها یا آکنه‌های کیستیک ضایعات عمیق و پر از چرک بوده و به جوش بزرگ یا کورک شباهت دارند. این نوع ضایعه‌ها دردناک بوده و می‌توانند موجب ایجاد اسکار یا جای جوش شوند. سایز آکنه‌های کیستیک می‌تواند به انداز پاک کن سر مداد یا حتی بسیار بزرگ‌تر باشند. همانطور که بیان کردیم، کیست‌ها از انواع جدید آکنه محسوب می‌شوند. این دو نوع آکنه موجب ایجاد وضعیت مشابهی برای پوست می‌شوند. در نتیجه تشخیص ندول و کیست از هم کار سختی است. جهت درمان این دو ضایعه پوستی نیز باید به دکتر متخصص پوست مراجعه کنید.
مطلب مشابه: چگونه روتین پوستی صحیحی داشته باشیم؟ روتین و مراقبت از انواع پوست ها
علت ایجاد ندول و کیست
این دو ضایعه پوستی نیز مانند جوشها و اکنه‌های دیگر به یک دلیل ایجاد می‌شوند. در صورتی که منافذ پوست به علت تجمع چربی پوست و بقایای سلول مرده مسدود شوند، آکنه‌ها ایجاد می‌شوند. هنگامی که باکتری داخل این منافذ رشد کند، آن ناحیه قرمز و متورم می‌شود.
عارضه پوستی ندول و کیست هنگام نفوذ عفونت به عمق پوست ایجاد می‌شوند. بدین ترتیب یک برامدگی بزرگ‌تر از سایر انواع جوش شکل می‌گیرد. ندول و کیست‌ها ممکن است دردناک باشند و موجب خارش شوند. این آکنه بیشتر در میان پسران نوجوان و مردان شایع‌تر است. کیست‌ها معمولا در مردان در قسمت‌های پوست صورت، پشت بدن، بالای بازو و شانه‌ها ایجاد می‌شوند.
زنان نیست به کیست و ندول مبتلا می‌شوند که بیشتر در نیمه پایین صورت آنها قرار می‌گیرد. یکی از عواملی که در ایجاد آکنه ندولار و کیست موثر است، عامل ژنتیکی است. بدین دلیل، در صورتی که یکی از والدین شما مبتلا به آکنه کیستیک باشند، احتمال ابتلا شما یا برادران یا خواهرتان به آکنه کیست بسیار بالا است.
درمان ندول و کیست
داروهای موضعی بون نسخه که در درمان آکنه‌های خفیف موثر هستند، در درمان ندول و کیست‌ها تاثیر بسیار کمی دارند. برای درمان ندول‌ها و کیست‌ها باید به متخصص پوست مراجعه کنید.
دیگر دلایل به وجود آمدن جوشها
همانطور که در بخش‌های قبلی گفتیم، جوش به دلیل بسته شدن فولیکول‌های مو و مسدود شدن منافذ پوستی به هر دلیلی است. همچنین شایع‌ترین دلیل بسته شدن فولیکول‌های مو افزایش بیش از حد سبوم (چربی طبیعی پوست محسوب می‌شود که به صورت جوش خود را نشان می‌دهد. اما موارد دیگری نیز می‌توانند باعث به وجود آمدن جوش شوند که عبارتند از:
استفاده برخی از داروها
استفاده از برخی از داروهای تنظیم کننده هورمون، داروهای اعصاب و … می‌توانند موجب بروز جوش روی صورت یا بدن شوند.
سیگار و قلیان
یکی دیگر از مهم‌ترین دلایلی که می‌تواند باعث جوش زدن یا حتی آسیب رسیدن به پوست شما شود، استفاده از دخانیات مانند سیگار، قلیان یا حتی مواد مخر است. بیشتر بزرگسالانی که سیگار یا قلیان مصرف می‌کنند، دارای جوش صورت هستند.
لوازم آرایشی نامرغوب، بی‌کیفیت یا فاسد
اگر جزء افرادی هستید که به صورت روزانه از لوازم آرایشی استفاده می‌کنید، باید در کیفیت یا تاریخ انقضای آنها دقت کنید. زیرا اگر از لوازم آرایشی نامرغوب استفاده کنید، منافذ پوست شما بسته شده که در نتیجه موجب ایجاد جوش صورت می‌شود. بدین ترتیب، باید سعی کنید از مراکز معتبر خریداری کنید و برندهایی که خریداری می‌کنید، مورد تایید وزارت بهداشت باشند. همچنین، حتی اگر لوازم آرایشی مرغوب استفاده می‌کنید، باید بلافاصله بعد از رسیدن به منزل، صورت خود را به صورت کامل شست و شو دهید و از تونر استفاده کنید. چراکه تونر منافذ پوست شما را به طور کامل تمیز می‌کند.
آلودگی‌های محیطی
موارد دیگری مانند آلودگی‌های هوا، برخورد دست کثیف با پوست، استفاده از روبالشی کثیف، حوله یا دستمال آلوده نیز باعث آسیب به پوست و به وجود آمدن جوش می‌شوند. برای جلوگیری از این موضوع باید یک روتین پوستی صحیح داشته باشید، قبل از انجام روتین پوستی حتما دستان خود را بشویید، اگر دست به موهای خود می‌زنید، هیچگاه آن را به صورت خود نزنید و دست کثیف خود را به صورت خود نزنید. همچنین قبل از اینکه بیرون بروید، حتی هنگام زمستان، پاییز و نبود آفتاب، از ضد آفتاب استفاده کنید.
استرس
هنگام استرس، سطح هورمون کورتیزول شما افزایش می‌یابد که باعث تحریک شدن غدد پوستی شده و سطح چربی آن را بالا برده و جوش را ایجاد می‌کند. در نتیجه اگر در چنین شرایطی هستید، باید منتظر جوش‌های صورت باشید. بدین ترتیب، در این شرایط تا حد امکان سعی کنید سطح استرس خود را کاهش دهید تا با این مشکل مواجه نشوید. برای این کار می‌توانید از مدیتیشن استفاده کنید تا ذهن آرام‌تری داشته باشید.
تغییرات هورمونی در نوجوانی
تمام کسانی که زمانی در دوره بلوغ خود قرار داشتند، با بروز جوش در قسمت‌های مختلف صورت و بدن خود مواجه شده‌اند. زیرا در این دوران، هورمون‌های بدن نامتعادل بوده و هورمون‌های بدن به صورت ناگهانی افزایش می‌یابند. این موضوع می‌تواند موجب تحریک عدد چربی پوست شده و سبوم بدن افزایش می‌یابند و موجب جوش می‌شوند. تنها کاری که می‌توانید در این دوران انجام دهید این است که صبر کنید تا دوره بلوغ شما به اتمام برسد، اما اگر با اتمام دوره بلوغ شما، جوش‌هایتان از بین نرفت، حتما به دکتر متخصص پوست مراجعه کنید. چراکه ممکن است دلیل جوش زدن شما، دوره بلوغ نباشد و دلیل دیگری داشته باشد.
مشکلات زنانه
معمولا زنان بزرگسال بیشتر از مردان بزرگسال گرفتار جوش صورت می‌شوند. زیرا مشکلات و تغییرات هورمونی در زنان از مردان بیشتر است. معمولا مواردی همچون عادت ماهانه، بارداری و زایمان یا حتی بروز برخی از بیماری‌های زنانه مانند سندروم تخمدان پلی کیستیک از دلایل اصلی ایجاد جوش در زنان بزرگسال هستند.
چند روش خانگی برای رفع جوش
برای درمان جوش جدید در خانه که آکادمی پوست آمریکا (ADD) توصیه می‌کند به شرح زیر است:
بعد از اینکه پوست خود را به آرامی شستید و با یک حوله تمیز خشک کردید، تکه‌های یخ را روی یک پارچه بپیچید و به مدت 5 الی 10 دقیقه روی جوش بمالید. سپس ده دقیقه استراحت کنید و 5 الی 10 دقیقه دیگر یخ بزنید.
استفاده از عسل به عنوان ماده ضد عفونی کننده در ماسک‌های خانگی استفاده کنید.
آب لیمو یک میکروب‌کش طبیعی است که تاثیر زیادی بر بهبود جوشها صورت محسوب شده و از بروز مجدد آن جلوگیری می‌کند.
روغن چایی جوش‌های سر سفید را خشک کرد و آنها را از بین می‌برد. همچنین این روغن با از بین بردن میکروب‌ها مشکلات پوستی شما را برطرف می‌کند.
جمع‌بندی
در این مقاله درمورد جوش صورت صحبت کردیم. جوش صورت ممکن است به صورت گسترده بین نوجوانان و جوانان رخ دهد. جوش به عنوان یک علامت ناخواسته از ناهنجاری پوست و اختلالات در سیستم تنظیم هورمون بدنی محسوب می‌شود. در ادامه مقاله نیز درمورد انواع جوش صورت صحبت کردی که شامل جوش‌های سر سفید یا همان کومدون‌های بسته، جوش‌های سر سیاه، جوش‌های پاپول یا سفت دانه، پاسچول‌ها یا جوش‌های چرکی، جوش‌های ندولار یا ندول‌ها و جوش یا آکنه کیستیک هستند. در بخش‌های بعدی نیز درمورد دلیل ایجاد هر کدام و نحوه درمان آنها صحبت کردیم.
مطلب مشابه: عوارض آرایش غلیظ؛ بلایایی که آرایش زیاد بر پوست صورت می آورد!
نظرات کاربران