جالب است که بدانید دومین سرطان شایع در مردان سرطان پروستات است. همچنین این سرطان بین شایع‌ترین سرطان‌های دنیا مقام چهارم را از آن خود کرده است. طبق آمارهایی که در سال 2020 صورت گرفت، در این سال بیش از 1.4 میلیون نفر به این سرطان مبتلا شدند. نکته قابل توجه این است که بیشتر کسانی که سرطان پروستات دارند بالای 60 سال هستند که در نتیجه این بیماری بیشتر در سنین بالا ایجاد شده و در سنین پایین‌تر مانند 40 سال به ندرن مشاهده می‌شود. شاید برایتان سوال پیش آمده باشد که دلایل ابتلا به سرطان پروستات چیست؟ در ادامه دلایل آن را بیان می‌کنیم.
سرطان پروستات چیست؟
یک غده ب شکل گردو به نام پروستات در زیر مثانه و جلوی رکتوم (راست روده) در بدن مردان وجود دارد. این غده مایعی ترشح می‌کند که بعد از مخلوط شدن با مایع منی، در حفظ سلامت باروری و تولید مثل در انسان‌ها موثر است. در صورتی که سلول‌های پروستات انسان، خارج از کنترل و غیر طبیعی رشد کنند یعنی آن فرد سرطان پروستات گرفته است. برخی از انواع سرطان‌های پروستات رشد آهسته‌ای دارند و به غده پروستات محدود هستند. اما برخی دیگر تهاجمی بوده و سریعا از کپسول پروستات خارج می‌شوند و به سایر قسمت‌های بدن آسیب می‌زند.
انواع سرطان پروستات
اغلب موارد سرطان پروستات نوعی سرطان به نام آدنوکارسینوم هستند که در بافت غده پروستات رشد می‌کنند. انواع دیگر سرطان پروستات شامل موارد زیر هستند:
- کارسینوم سلول کوچک، مانند سرطان ریه
- تومورهای عصبی غدد درون ریز، مانند سرطان پانکراس
- کارسینوم‌های سلول انتقالی، مانند سرطان کلیه
- سارکوم‌ها، مانند سرطان سلول‌های استخوانی
- سرطان پروستات بر اساس سرعت رشد سلول‌ها نیز طبقه بندی می‌شوند که دو نوع رشد دارند:
- تهاجمی، با سرعت در حال رشد
- غیر تهاجمی یا با رشد کند
در سرطن تهاجمی تومور می‌تواند بیش از حد رشد کرده و به سایر نواحی بدن همچون استخوان‌ها برسد و به سرطان متاستاتیک تبدیل شود.
علائم سرطان پروستات
لازم است بدانید که این سرطان در مراحل ابتدایی کاملا بدون علامت است و در تست‌های غربالگری به طور اتفاقی تشخیص داده می‌شود. بدین تدریج با پیشرفت آن، علائم سرطان پروستات نمایان می‌شود. علائم این سرطان با التهاب مثانه در مردن شباهت دارد. علائم این سرطان موارد زیر را شامل می‌شود:
علائم اولیه سرطان پروستات
ممکن است شخصی در مراحل اولیه سرطان خود باشد و به علائم اولیه توجه نکنید، به همین دلیل باید با آن‌ها آشنا شوید:
- تکرر ادرار
- کاهش جریان ادرار
- خون در ادرار
- خون در مایع منی حین انزال
- سوزش ادرار
- انزال دردناک یا اختلال انزالی
علائم سرطن پروستات در جوانان
همونطور که گفتیم، بروز این سرطان در جوانان موضوعی نادر است. جالب است بدانید که در آمریکا تنها 10درصد از افرادی که به این سرطان مبتلا بودند، زیر 55 سال سن داشتند. علائم سرطان پروستات در جوانان شامل:
- تکرر ادرار
- اختلال نعوظ ناگهانی
- احساس اضطرار برای ادرار
- خون در ادرار یا منی
- به سختی ادرار کردن
علائم سرطان پروستات در بزرگسالان
چند نمونه از علائم سرطان پروستات در بیشتر گروه‌های سنی دیده می‌شود که شامل تکرر ادرار، به سختی ادرار کردن و وجود خون در مایع منی هستند. برخی دیگر اعم از:
- فشار کم ادارار
- کم ادرار کردن و قطره قطره ادرار کردن
علائم سرطان پروستات در سالمندان
همانطور که گفتیم در این گروه سنی نیز علائمی مانند تکرار ادرار، خون در ادرار و اختلال نعوظ وجود داشته و علائم دیگر به شرح زیر هستند:
- جریان کم ادرار
- نیاز به ادرار در شب
- بی اختیاری ادرار
- درد هنگام ادرار و انزال
- علائم سرطان پروستات پیشرفته
- در صورتی که سرطان پروستات فرد پیشرفته باشد، با علائم زیر همراه است:
- درد استخوان‌ها دائمی اغلب در ستون فقرات، ران، لگن، دنده‌ها و کمر
- شکستگی استخوان
- کاهش وزن ناخواسته
مطلب مشابه: سرطان سینه چیست؟ + 4 روش درمان و قطعی
علائم سرطان پروستات بدخیم
اشخاصی که نوع سرطان آن‌ها از نوع سرطان پیشرفته است و سرطان آن‌ها به ستون فقرات متاستاز داده و نخاع را تحت فشار قرار می‌دهد با علائم زیر رو‌به‌رو می‌شوند:
- ضعف پا
- بی اختیاری ادراری و بی اختیاری مدفوع
- علاوه‌بر این اگر انواع دیگر متاستاز به استخوان علائم زیر نمایان می‌شوند:
- کم خونی
- تنگی نفس
- احساس خستگی زیاد
- ضربان قلب بال
- سرگیجه یا رنگ پریدگی
- دلایل ابتلا به سرطان پروستات
در این بخش می‌خواهیم شما را با دلایل ابتلا به سرطان پروستات آشنا کنیم. این دلایل به شرح زیر هستند:
سابقه خانوادگی
در برخی مواقع، جهش‌هایی که به سرطان پروستات منجر می‌شوند، ارثی هستند. بدین ترتیب در صورتی که سابقه خانوادگی پروستات دارید، ممکن است بعدها شما نیز به این سرطان مبتلا شوید. زیرا ممکن است DNA آسیب دیده به شما به ارث رسیده باشد. این ارث احتمال دارد از پدر یا حتی برادر به رسیده باشد. جالب است بدانید که اشخاصی که برادر مبتلا به سرطان پروستات دارند، از افرادی که پدر مبتلا دارند به احتمال بیشتری به این سرطان مبتلا می‌شوند. همچنین جوان بودن خویشاوندان احتمال آن را بالاتر می‌برد.
بالا بودن سن
یکی دیگر از عوامل ابتلا به سرطان بالا بودن سن است. این بیماری به ندرت افراد جوان را درگیر خود می‌کند. طبق گزارشات بنیاد سرطان پروستات، از هر 10000 هزا نفر مرد زیر سن 40 سال، تنها یک نفر آن‌ها به سرطان پروستات مبتلا می‌شوند. اما این میزان در مردانی که بین 40 الی 59 سال قرار دارند، 1 در 38 نفر است. همچنین در مردانی که در سنین 60 الی 69 هستند، به نسبت 1 الی 14 است. اغلب مردانی که بالای 65 سال هستند برای این سرطان تشخیص داده می‌شوند.
نژاد و قومیت
این سرطان در بین مردان آُسیایی-آمریکایی و لاتین کمتر مشاهده می‌شود. اما مردان آفریقایی- آمریکایی به احتمال بیشتری به این سرطان مبتلا می‌شوند. این نژاد بیشتر در معرض خطر مبتلا به سرطان پروستات قرار دارند.
منطقه زندگی
منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنید می‌تواند در ابتلا به سرطان پروستات تاثیر داشته باشید. به عنوان مثال مردن آسیایی که در آمریکا هستند در مقایسه با نژاد‌های دیگر به احتمال بیشتر به این بیمری مبتلا می‌شوند، اما مردان آسیایی کمتر به این سرطان مبتلا هستند. بر اساس گزارش انجمن سرطان آمریکا، سرطان پروستات در آمریکای شمالی، کارائیب، شمل غرب اروپا و استرالیا بیشتر از آسیا، آفریقا، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی هستند. عوامل محیطی و فرهنگی نیز می‌تواند تاثیر گذار باشد.
همچنین طبق تحقیقاتی که وجود دارد، نشان می‌دهد مردانی که در آمریکای شمالی سکونت دارند، بیشتر از مردان ساکن آمریکای جنوبی در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند. دلیل این موضوع امکان دارد کاهش سطح خوردشید و کمبود ویتامین D در مردان این اقلیم باشد. یک منبع معتبر عنوان کرده است که کمبود ویتامین D خطر اتبلا به سرطان پروستات را کاهش می‌دهد.
تغییرات ارثی ژن‌ها
تغییرات ارثی ژنی خطر ابتلا به این نوع سرطان را افزایش می‌دهند اما تنها درصد کمی از موارد را تشکیل می‌دهند که اعم از:
جهش‌های ارثی ژن‌های BRACA1 و BRACA2 که خطر ابتلا به سرطان پستان و تخمدان را بالا می‌برند، احتمال مبتلا به سرطان پروستات را بیشتر می‌کنند.
مردنی که به سندروم لینچ مبتلا هستند، به دلیل تغییرات ارثی ژن‌ها در معرض خطر بیشتری به ابتلا سرطان قرار دارند.
عواملی که در ابتلا به سرطان پروستات نقش کمتری دارند
در این بخش می‌خواهیم عواملی که در ابتلا به سرطان پروستات نقش کمتری دارند را مورد بررسی قرار دهیم. این عوامل شامل:
رژیم غذایی
رژیم غذایی غنی از گوشت قرمز و لبنیات کم چرب احتمال دارد یک عامل خطر برای ابتلا به سرطان پروستات محسوب می‌شود، اما تحقیقات کمی برای این موضوع وجود دارد. مطالعات موجود در سال 2010 کخ روی 101 مورد سرطان پروستات انجام شد و به ارتباط رژیم غذایی پرچرب گوشت و لبنیات پرداخت بر لزوم انجام مطالعات اضافه تاکید کرد و نتیجه ای در پیش نداشت. در مطالعه‌ای جدیدتر رژیم غذایی 525 مردی که سرطان پروستات دارند مورد مطالعه قرار گرفته و ارتباط بین مصرف شیر پرچرب و پیشرفت سرطان پروستات را تایید کرد.
طبق نتیجه این مطالعه، مصرف شیر پرچرب نقش مهمی احتمال دارد نقش زیادی در پیشرفت سرطان پروستات داشته باشد. زیرا مردانی که این رژیم غذایی را دارند کمتر میوه و سبزیجات مصرف می‌کنند. اما برای میزان مصرف این رژیم غذایی تحقیقات بیشتری نیاز است.
اضافه وزن
برخی مطالعات نشان می‌دهند که مردان چاق بیشتر در معرض خطر ابتلا به پروستات درجه پایین بوده و در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پروستات تهاجمی هستند. اما مجددا برای اثبات این موضوع به تحقیقات بیشتری نیاز است.
سیگار کشیدن
مطالعاتی که برای این موضوع انجام شده است به طور کلی و قطعی ارتباط بین سرطان پروستات و سیگار کشیدن را تایید نمی‌کنند. اما این موضوع تاثیر کمی در سرطان پروستات می‌گذارد.
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
طبق شواهد موجود آتش نشنان که در معرض مواد شیمیایی قرار دارند بیشتر با سرطان پروستات مواجه می‌شوند.
التهاب پروستات
برخی از مطالعات نشان می‌دهد که ارتباطی بین سرطان پروستات و التهاب پروستات وچوئ دارد. ارتباط این دو موضوع کاملا ثابت نشد و به مطالعات و تحقیقات بیشتری نیاز دارد.
عفونت‌های مقاربتی
تحقیقات زیادی در رابطه با این موضوع انجام شده است و هیچ کدام هنوز به اثبات نرسیده‌اند.
وازکتومی
برخی مطالعات نشان داده است که ارتباط کمی بین وازکتومی و خطر ابتلا به سرطان پروستات وجود دارد اما همه مطالعات این موضوع را تایید نمی‌کنند و تحقیقات همچنان ادامه دارند.
غربالگری سرطان پروستات
همانطور که گفتیم سرطان پروستات در بیشتر مورد در مراحل اولیه تا مدت‌ها بدون علامت است. اگر فرد غریبالگری انجام داده و بیماری خود را به صورت زودرس کشف کند، نقش مهمی در بهبود عواقب بیماری، شروع درمن زودرس و افزایش طول عمر آن دارد. بر اساس جدید‌ترین پروتوکول‌های موجود جهانی غربالگری اغلب مردانی که در سن 55 الی 69 قرار دارند با یکی از طریق یکی از روش‌های زیر صورت می‌گیرد:
بررسی آنتی ژن اختصاصی پروستات در خون (PSA)
معاینه پروستات از طریق مقعد (DRE)
تفسیر نتایج این آزمایشات باید توسط پزشک متخصص و مجرب انجام شود. علت‌هایی همچو بزرگ پروستات، نمونه برداری از پروستات طی هفته‌های اخیر و التهاب پروستات، عفونت مثانه و عفونت کلیه می‌توانید نتایج آن را اشتباه نشان دهد.
سرطان پروستات خوش خیم
سرطان پروستات از نوع خوش خیم باعث بزرگی پروستات (BPH) بدون همراهی با سرطان پروستات می‌شود که نیازی به مداخله درمانی فوری ندارد. در چنین شرایطی سلول‌های سرطان محدود به غده پروستات بوده و خارج از آن قسمت پخش نشده‌اند. بی‌شک درمان این نوع از سرطان پروستات راحت‌تر و بهتر از سرطان پروستات بدخیم بوده که شخص مبتلا آگاهی بیشتری نیز نسبت به آن دارد.
سرطان پروستات پیشرفته یا بدخیم
درست برعکس سرطان پروستات خوش خیم، سلول‌های سرطانی در این سرطان خارج از غده پروستات یعنی در ارگان‌های مجاور مانند مثانه، رکتوم و غدد لنفتوی یا ارگان‌های دورتر مانند استخوان‌ها و ریه‌ها رشد می‌کنند. سرطان پروستات بدخیم بعد از خروج سلول‌های سرطانی از بدن خطر عود داشته و امکان دارد این سلول‌ها بعد از گذشت چند ماه بازگردند. درمان این نوع سرطان دشوار بوده و معمولا درمان قطعی برای آن وجود ندارد.
پیشگیری از سرطان پروستات
با وجود اینکه روش‌های پیشگیری از سرطان پروستات به طور قطعی قادر به پیشگیری این نوع سرطان نیستند اما اگر نکات بهداشتی و تغذیه‌ای زیر رعایت شوند، نقش مهمی در پیشگیری از سرطان پروستات خواهند داشت. از همین رو مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از سرطان پروستات به شرح هستند:
استفاده از کاندوم برای جوگیری از بیماری‌هی مقربتی
مصرف برخی داروها مانند داروهای مهارکننده 5 آلفا ردوکتاز
تناسب اندام
مصرف داروهای کاهنده چربی مانند آتورواستاتین و رزوواستاتین
پرهیز از استعمال سیگار
فعالیت فیزیکی کافی، منظم و ورزش
تشخیص سرطان پروستات
در صورت شک به داشتن سرطان پروستات طی بررسی‌های غربالگری، پزشک معالج ممکن است برای تایید تشخیص سرطان پروستات از یکی از روش‌های زیر استفاده می‌کند:
سونوگرافی
در این سونوگرافی، از طریق یک پروب کوچک از طریق رکتوم به رویت غده و بررسی توده در آن کمک می‌کند.
ام آر ای (MRI)
این روش نقش مهمی در بررسی دقیق بافت پروستات و ارگان‌های مجاور آن دارد.
نمونه برداری (بیوپستی)
بیوپوستی یک نمونه با یک سوزن کوچک از پروستات برداشته شده و پاتولوژی برای بررسی سلول‌های بدخیم و سرطانی فرستاده می‌شود.
اسکن استخوان
اسکن استخوان برای بررسی وسعت بیماری و تهاجم آن به استخوان‌ها (متاستاز) استفاده می‌شود.
سی تی اسکن
این روش نیز مانند اسکن استخوان برای بررسی وسعت بیماری و تهاجم آن به استخوان‌ها استفاده می‌شود.
اسکن هسته‌ای:
اسکن هسته ای نیز مانند دو ورد قبل بررسی وسعت بیماری و تهاجم آن به استخوان را مورد هدف قرار می‌دهد.
جمع‌بندی
در این مقاله سرطان پروستات و دلایل ابتلا به سرطان پروستات را مورد بررسی قرار دادیم. غده پروستات یک غذه گردویی شکل است که در زیر مثانه و جلوی رکتوم در بدن مرد‌ها قرار دارد. زمانی که سلول‌های پروستات غیر طبیعی و خارج از کنترل رشد کنند، سرطان پروستات ایجاد شده است. دلایل ابتلا به این سرطان شامل ژن، سن سابقه خانوادگی، محل زندگی و … هستند.
نظرات کاربران