شاید نام لیزیک چشم را شنیده باشید، این عمل یک عمل جراحی چشم است که برای رفع عیوب انکساری چشم در افراد نزدیک بین، دوربین و آستیگمات انجام میشود. این روش با استفاده از تکنولوژی لیزر انجام میشود که بیشتر افراد از آن ترس دارند. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم این لیزر را به طور کلی شرح دهیم، مزایا و معایب آن را بیان کنیم، انواع آن را توضیح دهیم و هر نکتهای که باید درمورد این عمل بدانید را به شما بگوییم، پس اگر میخواهید درمورد این عمل بدانید در این مقاله و تا انتهای آن همراه ما باشید.
فهرست مطالب
عمل لیزیک چشم چیست؟

لیزیک (LASIK) که مخفف لیزر کراتومیلوزیس درجا (Laser in- situ Keratomileusis) است که به کمک آن مشکل بینایی برطرف میشود. این روش جدیدترین نوع عمل جراحی چشم محسوب میشود. در این جراحی لیزر جهت ایجاد برش دقیق روی قرینه چشم انجام میشود. در چشمهایی که مشکل بینایی ندارند، قرینه نور را شکسته و دقیقا روی شبکیه در چشت چشم منتقل میکند. اما اگر چشم مشکل بینایی داشته باشد، مشکل نزدیک بینی، دوربینی یا آستیگماتی نور در جای درست متمرکز نشده و تاری دید ایجاد میشود.
درواقع در این روش لیزری قدرتمند، بافتهای نازک روی قرینه چشم را تغییر شکل میدهد تا نور به درستی روی شبکیه تمرکز کرده و بینایی بهبود پیدا کند. معنی عبارت لیزیک چشم به معنای کراتومیلوسیس درجا با کمک لیزر است. درجا در موقعیت یا در محل نیز معنا دارد. کراتومیلوسیس اصطلاح پزشکی برای تغییر شکل قرینه در چشم است.
عمل لیزیک چشم چگونه انجام میشود؟

این عمل به صورت سرپایی بوده و با استفاد از بی حسی انجام میشود که در نتیجه بدون درد است. همانطور که گفتیم در این عمل، ابتدا لایه نازک از سطح قرینه چشم تراشیده شده و بعد از آن به وسیله لیزر اگزایمر، متناسب با شماره عینک، تراش قرینه انجام میشود. جراحی هر چشم حدود 5 دقیقه طول کشیده و لیزر نیز بین 5 تا 20 دقیقه زمان نیاز دارد.
مراحل اصلی عمل لیزیک چشم شامل برداشتن یک لایه نازک از قرینه برای دسترسی به بافتهای زیرین و سپس انجام تغییرات لیزری بر روی بافتهای قرینه صورت میگیرد. این تغییرات به صورت دقیق محاسبه و برنامهریزی شدهاند تا بینایی فرد بهبود یابد. بعد از تمام شدن این عمل، بافتهای قرنیه به طور خودکار بهبود پیدا میکنند. در این روش هیچ نیازی به برش یا بخیه نیاز نیست و معمولا در مرحله اول با انجام یک معاینه چشم انجام میشود تا چشم پزشک از سازکاری فرد با عمل لیزیک و میزان مشکلات بینایی او مطلع شود.
در مرحله بعد، با کمک لیزرهای دقیق و با کمک یک دستگاه خاص، یک لایه نازک از قرنیه چشم برداشته میشود. این لایه تا حدی از قرنیه جدا میشود تا لیزر بتواند بافتهای زیرین را تغییر شکل دهد.
سپس، طبق نتایج معاینه و تصاویر، لیزر با دقت بالا به مناطق مختلف قرنیه اعمال میشود. در نتیجه این تغییرات، نور به درستی روی شبکیه متمرکز شده و مشکلات بینایی از بین میرود. در آخر لایه برداشته شده، چشم لایه برداشته شده از قرنیه را بازسازی میکند. امروزه عمل لیزیک چشم یک روش کم خطر و با بازدهی بالا بوده که برای اصلاح بینایی انجام شده و بسیاری از افراد بعد از این عمل قادر به ادامه فعالیت روزانه خود بدون عینک بودند.
مزایا و معایب لیزیک چشم

لیزیک مانند عملهای دیگر مزایا و معایبی دارد که در این بخش آنها را مورد بررسی قرار میدهیم.
مزایا
مزایای لیزیک چشم شامل موارد زیر هستند:
- قدمت آن به 25 سال میرسد.
- حدود 96% از بیمارانی که بعد از عمل بینایی خود را به دست میآورند.
- این عمل دردی ندارد اما اگر داشته باشد در آن بسیار کم است.
- هیچ بانداژ یا بخیهای برای این عمل وجود ندارد.
- در صورت تغییر دید با افزایش سن، پزشک امکان اصلاح کردن آن را دارند.
- بعد از این عمل، دیگر نیازی به استفاده از عینک ندارید.
- یک روز بعد از جراحی، بیمار دید خود را به دست میآورد.
- بعد از جراحی، نیازی به مصرف طولانی مدت دارو برای بهبودی نیست.
معایب
لیزر چشم معایبی نیز دارد که اعم از:
- تعداد کمی از بیماران بعد از گذشت چند سال، شماره چشمشان باز خواهد گشت.
- این عمل بسیار حساس است که به همین دلیل گاهی هنگام جراحی احتمال دارد آسیبی روی قرینه چشم ایجاد شود که قابل جبران نیست.
- تعداد کمی از بیماران، خشکی چشم یا ترس از نور را دارند.
- هزینه انجام این جراحی بالا است که به همین دلیل بسیاری از افراد امکان انجام آن را ندارند.
- هزینه این عمل تحت پوشش بسیاری از شرکتهای بیمه نیست.
عوارض جانبی جراحی لیزیک چشم
برخی از بیماران یکی دو روز بعد از انجام جراحی درد دارند. عوارض جانبی دیگر نادر هستند و معمولا با گذشت زمان رفع میشوند که شامل موارد زیر هستند:
خشکی چشم
جراحی چشم به طور موقت موجب کاهش تولید اشک میشود. در 6 ماه اول جراحی علائم خشکی دید مشاهده شده که معمولا پزشک برای از بین رفتن آن قطره تجویز میکند.
حساسیت به نور
امکان دارد چند روز الی چند هفته بعد از جراحی شبها خصوصا هنگام رانندگی در شب دچار مشکل شوید. افزایش حساسیت به نور و ایجاد هاله در اطراف نورها و همچنین دید دوگانه از مشکلات بعد از این عمل هستند.
اصلاحات نادرست
این حالت معمولا برای افرادی که نزدیک بین هستند اتفاق میافتد. این عارضه زمانی ایجاد میشود که لیزر بافت بسیار کمی از چشمها خارج کند. در این حالت امکان دارد نیاز به عمل دوباره باشد.
اصلاحات بیش از حد
در این حلت لیزر بافت زیادی را از چشم خارج میکند که برطرف کردن عارضه را دچار مشکل میکند.
مشکلات فلپ
حین عمل جراحی برداشتن فلپ از جلوی چشم میتواند عوارضی همچون عفونت و اشک بیش از حد ایجاد کند. احتمال دارد خارجیترین لایه بافت قرنیه در طول زمان بهبود به طور غیر طبیعی زیر فلپ رشد کرد.
برگشت به حالت قبل
گاهی امکان دارد به مرور زمان بینایی به حالت قبل از عمل بازگردد که خوشبختانه این عارضه چندان رایج نیست.
از دست دادن بینایی
احتمال ایجاد این عارضه بسیار پایین است. اما گاهی امکان دارد فرد بینایی خود را از دست داده یا به وضوح گذشته نبیند.
عوارضهای دیگر شامل:
- چشم را زدن (با نور زیاد)
- نوسان بینایی
- خراشیدگی چشمها
- لکههای کوچک در داخل چشم

چه کسانی نباید عمل لیزیک چشم را انجام دهند؟
این عمل برای تمامی افراد انجام نشده و برخی از افراد نباید این عمل را انجام دهند که این افراد شرایط زیر را دارند:
افرادی که باردار هستند، نباید لیزیم چشم را انجام دهند. این عمل روی سلامت نوزاد درون رحم تاثیری نمیگذارد اما به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری، این هورمونها روی نتیجه عمل لیزیک در دوران حاملگی تاثیر منفی میگذارد. به طوری که شاید نتوانید نتیجه مورد نظر خود را دریافت کنید.
این عمل برای افراد بالای چهل سال توصیه نمیشود.
کسانی که داروهای میگرن یا درمان آکنه (مانند کورتون) مصرف میکنند نباید این عمل را انجام دهند.
افراد که خشکی چشم دارند نیز مجاز به انجام این عمل نیستند.
چه کسانی میتوانند عمل لیزیک چشم را انجام دهند؟
حال که با موانع انجام این عمل آشنا شدید، در این بخش قصد داریم کسانی که میتوانند این عمل را انجام دهند را برای شما شرح دهیم. این افراد باید شرایط زیر را داشته باشند:
- افراد بالای 18 سال مجاز به انجام عمل لیزیک چشم هستند.
- کسانی که در یک سال اخیر شماره چشم ثابتی داشتهاند.
- افرادی که بیماریهایی همچون آب مروارید، آب سیاه، قوز سیاه یا بیماریهای عمومی مانند روماتیسم یا دیابت پیشرفته ندارند، میتوانند این عمل را انجام دهند.
- اندازه مناسب ضخامت قرنیه نیز برای مجاز بودن انجام این عمل نیاز است.
- افرادی که شماره چشم آنها کمتر از 10 دیوپتر است.
قبل از انجام عمل لیزیک چشم چه کارهایی باید انجام داد؟
قبل از انجام این عمل، شما با جراح چشمی درمورد چگونگی روند جراحی صحبت میکنید. پزشکتان درمورد سابقه پزشکی شما سوال کرده و چشم شما را کاملا معاینه میکند. این موضوع ممکن است شامل آزمایشاتی برای اندازه گیری ضخامت قرنیه، انکسر و فشار چشم است. پزشکان امکان دارد از قرنیه چشم نقشه برداری کرده و مردمک چشم شما را گشاد کنند. سپس شما میتوانید هر سوالی که از جراح دارید، بپرسید.
در صورتی که از لنزهای تماسی سخت نفوذ پذیر نسبت به گاز استفاده میکنید، حداقل 3 هفته قبل از ارزیابی از آنها استفاده نکنید. همچنین حداقل 3 روز پیش از معاینه هیچ گونه لنز تماسی را در چشم خود قرار ندهید. زیرا لنز حالت قرنیه را تغییر میدهد. عینک خود ا با خود نزد دکتر ببرید تا او بتواند نسخه شما را بررسی کند. در روز جراحی قبل از رفتن به دکتر یک وعده غذایی سبک میل کنید و تمام داروهای تجویز شده را مصرف کنید.
از آرایش چشم یا استفاده از اکسسوریهای حجیم یا مدل موهای خاص خودداری کنید تا عمل شما به راحتی انجام شود. در صورتی که صبح روز جراحی حال خوبی ندارید، با دکتر خود تماس بگیرید تا به شما بگویید چه کاری باید انجام دهید. یک روز قبل از جراحی شما باید به حمام رفته و پلک خود را با شامپو بچه شست و شو دهید. همچنین برای روز عمل از کرمهای معطر یا عطر و ادکلن استفاد نکنید. اگر خودتان رانندگی میکنید، یک همراه با خود ببرید زیرا بعد از جراحی امکان رانندگی ندارید. در روز عمل حواستان باشد که لباس سبک بپوشید. همچنین اگر مشکلات زیر را داشته باشید، ممکن است دکتر عمل شما را لغو کند:
- مشکلات خود ایمنی همچون آرتریت روماتوئید
- ضعف در سیستم ایمنی به دلیل بماریهایی همچون HIV و استفاده از دارویی که موجب سرکوب سیستم ایمنی شود.
- تغییرات هورمونی یا استفاده از داروهایی که موجب تغییر در بینایی شود.
- داشتن التهاب قرنیه یا بیماریهای چشمی دیگر
چه اتفاقاتی در طول عمل جراحی لیزیک چشم رخ میدهد؟
ابتدا پزشک برای بی حس شدن چشم قطرههایی به شما میدهد. همچنین میتوانید از او بخواهید که یک آرام بخش ضعیف به شما بدهد. سپس پزشک با استفاده از ابزاری که میکروکراتوم یا لیزر فمتوسکند نام دارد، فلپ نازکی در قرنیه ایجاد میکند. آنها را برداشته و از لیزر دیگری جهت بازآرایی بافت زیر استفاده میکنند. سپس فلپ را در جای خود قرار داده و عمل جراحی به پایان میرسد.
مراقبتهای بعد از عمل لیزیک چشم کدامند؟
بلافاصله بعد از این عمل ممکن است احساس خارش یا سوزش داسته باشید. همچنین کمی تاری دید و درد نیز میتوانند بعد از عمل حس شوند. بعد از جراحی معمولا طول میکشد تا بینایی به حالت طبیعی بازگردد. پزشک شما یک وقت برای 2 روز بعد از عمل به شما میدهد تا روند بهبود را بررسی کند. 6 ماه بعد از عمل لیزیک ملاقاتهایی با پزشک خواهید داشت. بعد از این عمل باید مراقبتهایی انجام دهید که شامل موارد زیر میشوند:
- در هفته اول از هیچگونه آرایش چشمی استفاده نکنید.
- از قطرههای تجویز شده به طور مرتب استفاده کنید تا از عفونت چشم خود جلوگیری کنید.
- چشم شما نباید تحت فشار باشد و بعد از عمل باید دمر بخوابید و چشمهای خود را به بالش فشار ندهید.
- تا 24 ساعت بعد از عمل از شست و شوی صورت و استحمام خودداری کنید.
- تا دو هفته بعد از عمل چشمهایتان را آرایش نکنید.
- تا یک ماه از مالیدن چشمهایتان خودداری کنید.
- تا یک ماه بعد از عمل شنا نکرده یا از وان آبگرم استفاده نکنید.
- در هفته اول بعد از عمل جراحی موقع خواب از محافظ چشمی استفاده کنید.
- یک روز بعد از جراحی امکان رانندگی و فعالیتهای ورزشی سبک برای فرد وجود دارد.
- تا یک ماه اجسام سنگینتر از 2 کیلوگرم را نباید بلند کرد.
- به مدت دو هفته با عینک آفتابی از منزل خارج شوید. هنگام تماشای تلوزیون نیز باید از عینک آفتابی استفاده کنید.
- تا یک ماه بعد از جراحی پیشنهاد میکنیم از شامپوی کودک برای شست و شوی صورت خود استفاده کنید.
انواع روش عمل جراحی لیزر چشم کدامند؟
برای انجام این عمل تکنیکهای مختلفی برای انجام آن وجود دارد که هر تکنیک مزایا و معایبی دارد. در این بخش روشهای آن را برای شما شرح میدهیم
فوتورفراکتیو کراتکتومی یا جراحی لیزری چشم با روش PRK
در این عمل به جای برداشتن فلپ (لایه نازک روی قرنیه) قسمت بالایی یا همان اپیتلیوم تراش داده میشود. بهبود سایش قرنیه حدود 3 الی 4 روز زمان میبرد. بعد از انجام این عمل بیمار به مدت کوتاهی درد متوسط و تاری دید را تجربه میکند. شاید برایتان سوال باشد که پی آر کی بهتر است یا لیزیک؟ باید بگوییم که بستگی به خودتان دارد، افردی که در فعالیتهای روزانه خود ضربه به چشمشن وارد میشود، برای پی آر کی مناسبتر هستند. برای مثال افرادی که ورزشکار هستند یا در ارتش مشغول به کار هستند، جز این افراد محسوب میشوند. این روش خطر پارکی کره چشم نیز به همراه دارد در نتیجع باید مراقبت سلامت چشمهای خود باشید.
عمل لازک چشم (LASEK)
این عمل شباهت زیادی به عمل لیزیک چشم دارد. لازک چشم برای کسانی که قرنیه نازکی دارند انجام میشود. در این حالت فلپ با کمک دستگاه برش مخصوص که میکروکراتوم نام دارد جدا میشود. سپس قرنیه در معرض اتانول قرار میگیرد. در عمل لازک چشم جراح بافت قرنیه کمتری را خارج میکند.
لیزر اپیتلیال (Epi- Lasik)
این روش تا حدودی مشابه روش لازک بوده که پزشک در این اپیتلیوم را از قسمت میانی قرنیه جدا میکند. این کار را توسط یک دستگاه مکانیزه صورت میگیرد. سپس قرنیه با لیزر تغییر شکل پیدا میکند.
کاشت لنز
لنزهای اصلاحی برای بهبود بینایی در چشم قرار میگیرند. این روش به طور معمول به عنوان بهشی از جراحی آب مروارید انجام میشود. این روش برای افراد مسن به عنوان یک جایگزین برای لیزیک چشم استفاده میشود. چراکه ممکن است در آینده به جراحی آب مروارید نیاز داشته باشند.
بیو پتیک
این روش برای همه افراد مناسب نیست. بیو پتیک در واقع روشی ترکیبی بوده که یک یا چند تکنک چشم مانند لیزیک و کاشت لنز با هم ترکیب میشوند.
عمل چشم لازیک با فمتولیزیک چه تفاوتی دارد؟
در روش لیزیک سنتی از یک تیکه کنترل شده که به آن میکروکراتوم برای ایجاد فلپ استفاده میشود. با فمتو لیزیک بدون تیغه پیشرفته، یک فلپ بسیار دقیق با لیزر فمتو قانیه ایجاد شده و برای انجام آن قطرههای چشمی بی حس کننده به چشم میریزند. یک روش دیگر به نم اسمایل چشم وجود دارد که روشی بدون تیعه، یک مرحله و تک لیزری است که بر خلاف لیزیک هیچ نوعی فلپی در آن ایجاد نمیشود. یعنی اپیتلیوم برداشته نمیشود.
کدام مشکلات بینایی با لیزیک قابل درمان است؟
افرادی که مشکلات بینایی مختلفی دارند میتوانند این عمل را انجام دهند که این مشکلات شامل موارد زیر هستند:
علائم آستیگمات چشم
اگر قرنیه به صورت ناهموار خم یا حتی صاف شود، آستیگماتیسم ایجاد میشود. در این حالت بینایی در حالت دور و نزدیک مختل میشود. در این حالت چشم از حالت کروی خارج شده و به سمت حالت بیضوی رفته و مانند خربزه میشود. در چنین شرایطی دو کونان به جای یک کانون نقطهای ایجاد میشود. علائم آستیگمات چشم شامل تاری یا تحریف دید، خستگی چشم، سردرد، مشکل دید در شب، حساسیت و سوزش چشم مداوم هستند.
نزدیک بینی چشم
زمانی که کره چشم بزرگتر از حد طبیعی باشد یا حالت خمیدگی قرینه زیاد باشد، اشعههای نور در مقابل شبکیه به هم میرسند. در این حالت دید در حالت دور تار میشود و در نزدیک بینی اجسام نزدیک بدون هیچ مشکلی دیده میشود. شروع سنین این بیماری از کودکی تا نوجوانی است که فرد در آن اجسام نزدیک را واضح میبیند اما در اجسام دور مشکل تاری دید دارد. علائم این نوع بیماری شامل تاری دید در اجسام دور، نیاز به تنگ کردن چشمها برای دیدن اجسام، سردرد و خستگی چشم هستند.
پیر چشمی
پیشر چشمی نتیجه طبیعی افزایش سن است. برای درمان آن یک روش لیزیک خاص به نام مونوویژن وجود دارد که در این روش چشم غالب و نزدیک بینی را در چشم دیگر تصحیح میکند. این اختلال معمولا بین سنین 40 الی 50 سال رخ میدهد که فعالیت بینایی فرد در فاصله نزدیک کاهش یافته و فرد اجسام نزدیک را به طور واضح نمیبیند.
افرادی که دوربین هستند ممکن است علائم پیر چشمی در سنین پایینتر خودش را نشان دهد. در چنین شرایطی باید با پزشک متخصص صحبت کنید. علائم پیر چشمی شامل نیاز به نور مستقیم و روشن برای انجام کارهایی مانند خیاطی یا مطالعه، خستگی چشم، سرگیجه، خواب آلودگی زود هنگام در حین طولانی طولانی مدت، دید بیماری در نقطه نزدیک تار و غیر واضح میشود، هستند.
چشم تنبل
میتوانید تنبلی چشم را با لیزر درمان کنید. انجام عمل جراحی به شما بینایی بدون عینک یا لنز تماسی را ارائه میکند. تنبلی چیشم همان کاهش دید در یک چشم است که در اوایل دوران زندگی به دلیل رشد غیر طبیغی بینایی در چشم ایجاد میشود. در چشم تنبل یا ضعیف، چشم به سمت بیرون داخل چرخش کرده و دارای یک نوع سرگردانی است و نمیتواند برای اجسام یا یک نقطه ثابت تمرکز کرد. علائم تنبلی چشم شامل خم شدن و همچنین بستن یک چشم، کج شدن غیر طبیعی سر، عدم تشخیص دور یا نزدیک بودن یک شی، تقارن نداشتن چشمها، پلک زدنهای سریع یا بستن چشم و … هستند.
اقداماتی که پزشک قبل از انجام عمل انجام میدهد کدامند؟
در صورتی که شما تصمیم به انجام لیزیک باشید، پزشک شش آزمایش از شما درخواست میکند تا بررسی کند که آیا شما برای این عمل صلاحیت لازم را دارید یا خیر. همچنین موارد زیر قبل از عمل انجام خواهند شد:
- اندازه مردمک چشم مورد بررسی قرار میگیرد.
- سطح و ضخامت قرنیه اندازهگیری میشود.
- کیفیت و میزان اشکهای چشم را اندازه میگیرند که خشکی چشم نداشته باید.
- عیوب انکساری را اندازهگیری میکنند.
- پزشک یک آزامایش برای بررسی تغییر بینایی شما میگیرد.
- پزشک از سالم بودن یا نبودن چشم شما اطمینان حاصل میکند.
جمعبندی
در این مقاله درمورد همه چیز درباره لیزیک چشم صحبت کردیم. لیزیک چشم نوعی عمل است که در آن برای رفع مشکل بینایی از بیزر استفاده میشود. این مشکلات شامل عیوب انکساری هستند که در این عیوب قرنیه بد شکل میشود. در لیزیک چشم، قرنیه چشم تغییر داده میشود تا نور به درستی به شبکیه چشم برخورد کند. شرایطی مانند دوربینی، نزدیک بینی، آستیگماتیسم، پیر چشمی و تنبلی چشمی با لیزیک چشم قابل درمان هستند. این عمل نیازی به بستری ندارد و بدون سرپایی انجام میشود که زیر 30 دقیقه به پایان میرسد. 24 ساعت قبل از انجام این عمل شما نباید از عطرها، مواد آرایشی، کرمها و … استفاده کنید.
نظرات کاربران