یکی از معماریهای زیبا که معماری پایدار و روشی بسیار حرفهای و مناسب برای زندگی انسان معاصر است، روف گاردن یا معماری سبز است. این نوع معماری سطح کیفیت زندگی انسان را ارتقا میدهد. چراکه گیاه علاوه بر زیبا سازی فضا، موجب کاهش میزان آلودگیها در محیط میشود. به همین دلیل در شهرهایی پرجمعیت که میزان آلودگی بالا است، از معماری روف گاردن در سقف خانهها برای پاکسازی هوا و منزل استفاده میشود. امروز در مقاله همه چیز درباره روف گاردن یا همان بام سبز میخواهیم این نوع معماری را به طور کامل بررسی کنیم. پس اگر میخواهید با این نوع معماری آشنا شوید، با ما همراه باشید.
روف گادرن (Roof Garden) چیست؟
روف گاردن بام سبز یا فضای سبز پشت بام به مکانی گفته میشود که در ارتفاع یا همان سقف ساخته میشود. کلمه گاردن در انگلیسی به معنای باغ است و همانطور که میتوان از این کلمه متوجه شد، روف گاردن برای فضای برای بستر کشت گیاه آن نیز در ارتفاعی بالاتر از سطح زمین است. روف گاردن میتواند به وجود چند گلدان در پشت بام تا درسا کردن باغ یا یک فضای سبز عظیم در بام گفته شود.
هنگامی که بخواهید در بام خانه خود روف گاردن طراحی کنید، باید به دنبال پیاده کردن شیوهای باشید که یک فضای گسترده سبز ایجاد شود. جهت ساخت سقف سبز فضای شما بعد از اینکه بام را ایزوله کردید، باید سراغ زیر سازی بروید. زیر سازی مناسب پشت بام و تعبیه ورودی و خروجیهای مناسب آب اولین مرحلهای است که باید آن را انجام دهید. البته روشهای مختلفی برای انجام این کار وجود دارد.
چرا از سقف سبز یا روف گاردن استفاده میشود؟
بیشتر افراد گمان میکنند که دلیل استفاده از روف گاردن، زیباتر کردن سقف است. اما علاوه بر زیبایی، روف گاردن مزایای دیگری دارد که شامل موارد زیر هستند:
مهار کردن سر و صدای زیاد
در صورتی که در شهری شلوغ سکونت دارید، اجرای روف گاردن میتواند تا حدی سر و صدای را مهار کرده و آلودگی هوا را حدی کاهش دهد.
کشت گیاهان و صیفی جات مختلف
از طرفی دیگر اگر از شرایط آب و هوایی و گیاههای مختلف اطلاعات داشته باشید، میتوانید سبزیجات و صیفی جات زیادی در باغچه خود درست کنید. این محصولات در کنار ارگانیک بودن، باغچه شما را زیباتر میکنند. برای مثال تصور کنید که در باغچه خود درخچههای توت فرنگی کوچک درست کنید.
عایق بودن در برابر سرما و گرما
مزایای بعدی این است که روف گاردنها تا حد زیادی در برابر سرما و گرما عایق هستند. طوری که حتی ممکن است در ابتدای فصل سرما یه هیچگونه وسایل گرمایشی نیاز نداشته و در فصول گرم سال نیز نیازی به استفاده از وسایل سرمایشی نداشته باشید.
عایق طبیعی برای ساختمان
مزیت دیگر این نوع معماری این است که روف گاردنها بر خلاف سقفهای سنتی که که از قیر و ایزوگام استفاده میکنند، این نوع سقفها با جذب گرمای خورشید به جای بازتاب دادن آن، یک عایق طبیعی برای ساختمانها به شمار میروند. در نتیجه این نوع سقفها هزینه انرژی را تا حد زیادی کاهش میدهند.
مطلب مشابه: ویژگی های سبک دکوراسیون روستیک؛ تصاویر چیدمان سبک سنتی و مدرن روستیک
کاهش تولید آلایندههای هوا و انتظار گازهای گلخانهای
همچنین بام سبز تولید آلایندههای هوا و انتشار گازهای گلخانهای را کاهش میدهد. وجود گیاهان در روف گاردن ذرات معلق در هوا را مهار کرده و به تولید بیشتر اکسیژن کمک میکند.
کاهش رواناب فاضلابهای سطحی
مزیت دیگر این نوع باغها این است که بام سبز میتواند کاهش حجم رواناب فاضلابهای سطحی در محیطهای شهری دارد. در حقیقت یک سقف سبز جهت جذب آب به طور قابل توجهی خطر جاری شدن سیل و طغیان فاضلابها را به حداقل میرساند.
انواع طراحی روف گاردن کدامند؟
در این بخش میخواهیم انواع روف گاردن یا سقف سبز را به شما معرفی کنیم که به شرحهای زیر هستند:
روف گاردن گسترده
یکی از انواع روف گاردن، روف گاردن گسترده است که در آن گیاهان با ریشههای کم کشت میشوند. زیرا در این نوع روف گاردن بستر سطحی بوده و عمق آن کم است. معمولا عمق خاک باغ بام گسترده حدود ۲۰ سانتی متر است. هزینه اجرای این نوع سقف در مقایسه با طراحیهای دیگر بسیار کمتر بوده و به همین دلیل از بین سه نوع روف گاردن محبوبیت بسیار بیشتری کسب کرده است. در نوع روف گاردن گسترده، گلهای سبو و کم ریشه و هر گیاهی که ارتفاع کمی داشته باشد، کشت میشود.
روف گاردن نیمه متمرکز
در روف گاردن نیمه متمرکز، شما میتوانید از کشت گیاهان با حجم ریشه بیشتر استفاده کنید. چراکه عمق خاک در این روش بین ۳۰ سانتی متر الی ۱ متر است. در نتیجه ریشه گیاهان جای بیشتری برای رشد کردن دارند.در روف گاردن نیمه متمرکز شما میتوانید با گیاهان بوتهای مانند توت فرنگیها لذیذ، هندوانه، طالبی و سبزیهایی همچون نعناع و پونه و … به باغ خود جلوهای زیبا و دیدنی ببخشید.
روف گاردن متمرکز
نوع دیگر از انواع روف گاردن، روف گاردن متمرکز است که استفاده از خاک با حجم و ارتفاع زیاد در آن هیچ محدودیتی ندارد. در نتیجه شما میتوانید از درختان ریحان تا درخت افرا را در روف گاردن خود بکارید. اما لازم به ذکر است که اجرای این بام شرایط خاصی داشته و در مقایسه با دو روش قبلی هزینه اجرا و نگهداری بالاتری دارد. معمولا فلاور باکسها تمام یا بیشتر فضلی بام سبز را پوشش میدهند. در حقیقیت سیستمهای غیر مدولاور محیط کاشت در بام سبز به این صورت است که یک لایه پیوسته روی روف گاردن قرار میگیرد، اما این محیط ناپیوسته است.
طراحی روف گاردن چگونه است؟
طراحی روف گاردن یا بلند سبز به المانهای زیادی نیاز دارد که علاوهبر مهندسی و معماری سازههای مورد استفاده در لایههای ساخت آن، پوشش گیاهی المانهای محیطی آن نیازمند طراحی اولیه هستند. این طراحی با توجه به هزینه مالک و مساحت پشت بام در نظر گرفته میشود. در طراحی روف گاردن، المانهای مختلفی همچون آبنما، آلاچیق، پرگولا، گلدانهای پرتابل، گلدانهای ثابت، چمنهای طبیعی، چمنهای مصنوعی، نیمکت، چوبهای اشباع، باربیکیو، آشپزخانههای صحرایی، جکوزی، استخرهای فایبر گلاس، نیمکتهای آفتابگیر تاثیر زیادی در زیبایی محیط دارند که هر چقدر المانهای به درستی کنار هم قرار گیرند، محیط جذاب و زیبا برای شما فراهم خواهد کرد.
روف گاردن معمولا به دو مرحله عمرانی که شامل ایزولاسیون و زهکشی و مرحله لنداسکیپ که شامل اجرای فضلی سبز و پوشش گیاهی و تجهیز محیط به آلاچیق، باربیکیو؛ آبنما و … است، تقسیم میشود. با پیشرفت تکنولوژی در تجهیزات و مصالح جدید ژئوسنتتیک مانند ژنممبران، ژئودرین و ژئوتکستال علاوه بر کاهش هزینههای اجرایی، باعث بالا بردن ایمنی سیستم ایزولاسیون، زهکشی و فیلتراسیون بام به عنوان اساسیترین اجزا ساختمان کمک زیادی میکنید. این طراحیها ممکن است با قرار دادن چند گلدان شروع شده و با استفاده از تجهیزات مناسب فضای را طراحی کرد. در طراحی روف گاردن و بام سبز عوامل زیادی تاثیر دارند که اولین مورد آیتم بودجه و سلیقه کارفرما است که با توجه به بودجه شما چه طرحی را میخواهید انجام دهید.
بدین ترتیب در زمان طراحی انواع لایههای بام سبز طبق متریال و محصولات استاندارد بام سبز انتخاب شده و پیشنهاد میکنیم هزینه در زیرسازی بهترین در بهترین حالت ممکن صورت بگیرد تا به پشت بام آسیبی وارد نشود. همچنین باید خاک مناسبی برای پرورش گیاهان و پوشش گیاهی به درستی استفاده شود. علاوه بر خاک، شما باید گیاهان بام سبز مطابق با اقلیم و شرایط آب و هوایی منطقه خود انتخاب کرده و در محیط و پوشش گیاهی کاشته شوند. شما باید مکان و نوع مناسبی جهت فلاورباکس، گلدان، آلاچیق، پرگولا، سایبان، چمن مصنوعی، چمن طبیعی، مبلمان، آتشکده، آتشدان، آشپزخانه صحرایی، باربیکیو، استخر، سوئیت و تجهیزات مد نظر کارفرما انتخاب کرد.
طراحی روف گاردن یا باغ بام یک مرحله عمرانی دارد که از ایزولاسیون، زهکشی و عایق بندی تشکیل شده است و مرحله دیگر لندسکیپ یا طراحی محوطه بوده که اجرای فضای سبز و تجهیزات بام سبز (آلاچیق، پرگولا، آبنما، فلاورباکس و…) را شامل میشود.
ایزولاسیون در روف گاردن یک عایق مناسب جهت عبور آب به فضای پشت بام و لایههای زیرین اهمیت زیادی دارد. بیشتر کارفرمایانی که دنبال طراحی روف گاردن مدرن هستند، تیم طراحی آنها نمونههایی را برای انتخاب به آنها نشان میدهد که عناصر مورد استفاده در آن محصولات نوین، ایجاد رنگ بندی، هارمونی خاص، متریایهای چند منظوره، نورپردازی مدرن و … را شامل میشوند.
مطلب مشابه: آشنایی با سبک دکوراسیون مدرن؛ ویژگی های این سبک و عناصر مهم آن
انواع آلاچیق برای روف گاردن کدامند ؟
آلاچیقها هم از لحاظ ظاهری و هم از مواد نیز با هم متفاوت هستند. ماده مورد استفاده در آلاچیق میتواند مشخص کند که آلاچیق تا چه زمانی دوام دارد. مصالح مورد استفاده در آلاچیقها شامل آلومینیوم، چوب و فولاد هستند که متخصصان مختلف درمورد آن نظرات ضد و نقیضی دارند. در ادامه انواع این آلاچیقها را به شما معرفی میکنیم:
آلاچیق چوبی
این نوع آلاچیق متداولترین و ارزانترین ماده برای آلاچیق محسوب میشود. این ماده با وجود ارزانتر بودن، برای جلوگیری از پوسیده شدن به مراقبت نیاز دارند. به همین دلیل باید هر چند وقت یک بار رنگ شوند.
آلاچیق از جنس وینیل
این نوع آلاچیق در مقایسه با چوبی نگهداری آسانتری دارد. البته نوع معمولی آنها مقاومت خیلی زیادی ندارد.
آلاچیق آلومینیوم
این نوع آلاچیق بسیار مدرن بوده و اشکالی ساده و خطوط تمیزی دارد که به خوبی با معماری و فضای سبز ترکیب میشود.
آلاچیق استیل
فولاد مانند آلومینیوم ظاهری مدرن به آلاچیق شما میدهد. زیرا ظاهری سنگین و صنعتی دارد و بسیار محکمتر و با دوامتر از آلومینیوم است. اما امکان دارد در مقابل باران و رطوبت زنگ بزند.
آلاچیق بتن
این آلاچیق ظاهر کلاسیکی به روف گاردن شما میدهد. اما در صورتی که آن را با خطوط تمیز و هندسی طراحی کنید، ظاهر آن را مدرنتر خواهد کرد.
آلاچیق شفاف
برای ایم نوع آلاچیق میتوانید از دو گزینه پلکسی گلاس و پلی کربنات استفاده کنید. پلکسی گلاس مانند شیشه بوده و جز پلاستیکهای با کیفیت است. پلکسی گلاس ماده سختی داشته و یازده برابر از شیشه مقاومتر است. دیوارههای این نوع مواد تحت فشار شکسته نشده و شفافیت خود را در مقابل نور از دست نمیدهند.
آلاچیق فایبر گلاس
فایبر گلاس دارای دوام و ماندگاری بالایی است و رنگ رابه خوبی نگه میدارد. در نتیجه میتوانید هر رنگی را برای آلاچیق خود انتخاب کنید. این جنس از آلاچیق خورده و زنگ زدگی نشده و شما نیازی نیست نگران منظم یا تمیز کردن آلاچیق به طور مکرر باشید.
باربیکیو در روف گاردن چیست؟
باربیکیو یکی از مهمترین عناصر روف گاردن محسوب میشود. منقلهای کباب بهترین روش جهت تکمیل کردن هرگونه محوطه سازی حرفهای محسوب میشود. حتی میتوانید به عنوان یک نقطه کانونی در باغها باشند. وجود باربیکیو در فضای باز، فرصتهایی جهت معاشرت و سرگرمی فراهم میکند. شما میتوانید دوستان و خانواده خود را دعوت کرده و غذاهای لذیذ با آنها میل کنید.
باربیکیو به منزل شما ارزش بیشتری داده و به کاهش هزینههای شما کمک میکند. زیرا پخت و پز باعث پخش شدن گرما در هوا شده و باعث میشود خانه شما بوی پخت و پز گیرد و در نتیجه گرمای غیر ضروری در خانه ایجاد میشود. اما با داشتن باربیکیو در خارج از منزل، تمامی این مشکلات حل میشود. همچنین باربیکیو باعث خالی شدن فضای منزل شده شما میتوانید وسیلههای بیشتری در خانه خود جای دهید. مزیت دیگر باربیکیو این است که غذاهای سالمتری میتوانید بپزید. چند نوع باربیکیو وجود دارد که شامل باربیکیو غذا، باربیکیو ذغالی، باربیکیو سنگی، باربیکیو آجری و برقی هستند.
سان روم گاردن چیست؟
سان روم گاردن قسمتی از خانه است که در معرض آفتاب و چشم انداز بیرون قرار دارد. این مکان در روزهای آفتابی بسیار دنج بوده و شما میتوانید از این اتاق به به عنوان پاسیو برای خوردن صبحانه استفاده کنید. در فصول سرد سال میتوانید گیاهان را داخل سان روم قرار دهید تا یخ نزنند. همچنین میتوانید از سان روم جهت پرورش گیاهانی استفاده کنید که با آب و هوای بیرون سازگاری ندارند.
در صورتی که اتاق خورشید با مواد و تکنیکهای مدرن طراحی شود، به موارد نشت و کنترل آب و هوا کمک میکند. شما میتوانید در این مکان تهویه هوا و سطح رطوبت و دما را کنترل کنید. علاوهبر این، در سان روم گیاهان داخلی و خارجی به طور عادی در خارج از باغ رشد میکنند و شما میتوانید آب و هوای ایده آل را حفظ کند. اتاقهای آفتاب پر از نور خورشید و مبلمان دنج پاسیو است که در آن میتوانید نوشیدنی بنوشید و کتاب مورد علاقه خود را بخوانید. این فضا از شما در برابر عناصر خانه محافظت کرده و شما را به فضای بیرون منتقل کرده و این مکان را میدهد که بهترین زندگی در محیط داخلی و فضای باز را داشته باشید.
مبلمان روف گاردن و ویژگی آنها چگونه است؟
در این بخش میخواهیم درمورد مبلمان روف گاردن و ویژگی آنها صحبت کنیم. مبلمان فضای باز باید ویژگیهای زیر را داشته باشند:
سبک
در این نوع معماری شما باید به دنبال مبلمان خشک باشید که بیشتر جنبه تزئینی دارند و راحت نیستند. بلکه باید به دنبال انتقال حس خلاقیت و سبکی در تزئین دکوراسیون روف گاردن خود باشید. مبلمانی را انتخاب کنید که شخصیت و روحیات شما را منتقل کند.
راحتی
یکی دیگر از مهمترین ویژگیهای مبلمان روف گاردن، راحتی است. در صورتی که قصد دارید از استراحت در یک روف گاردن لذت ببرید، راحتی مهمترین چیز است. در نتیجه به دنبال صندلیها و مبلمانی باشید که از لحاظ ارگونومیک، آرامش و راحتی و مناسب باشند.
مقاوم در برابر آب و هوا
نحوه عملکرد مبلمان در شرایط مختلف آب و هوایی یکی دیگر از مسائلی است نه باید به آن توجه کنید.برای مثال در صورت بد شدن وضعیت آب و هوایی باید کوسنها را به داخل خانه ببرید. همچنین مبلمانی نه انتخاب میکنید باید در مقابل شرایط آب و هوایی مختلف مانند باد و باران و برق مقاوم باشند.
تمیز کردن آسان
این مبلمان باید به راحتی تمیز شوند و غیر قابل نفوذ نیز باشند. حصیر مصنوعی انتخابی عالی برای این کار به شمار میرود. چراکه از ایجاد لک و رشد قارچ جلوگیری میکند. در بیشتر مواقع، شما برای تمیز کردن مبلمان خود به آب و مواد شوینده ملایم نیاز دارید. شما میتوانید مبلمان را در همان پشت بام بشویید. همچنین شما باید قبل از خریداری مبلمان روف گاردن خود، مکانی که میخواهید مبلمان را در آن قرار دهید مشخص کنید. با این کار مساحت پشت بام خود را مشخص میکنید. در نتیجه در صورت بزرگ بودن فضای روف گاردن، میتوانید فضای برای مبلمان راحتی و فضایی دیگر برای مبلمان غذاخوری اختصاص دهید. پیشنهاد میکنیم مبلمانی را انتخاب کنید که قابل ذخیره سازی و جمع شدن باشند تا بتوانید تمامی کوسنها، بالشها و روکش در صورت استفاده نکردن به خوبی نگهداری کنید. باید توجه کنید که علاوه بر تمیز ماندن ظاهر مبلمان، در شرایط آب و هوایی بد طول عمر بیشتری داشته باشند.
انواع مبلمان روف گاردن
مبلمان زیادی برای روف گاردن وجود دارند که شما میتوانید با توجه سلیقه خود هر کدام از آنها را انتخاب کنید. در این بخش این مبلمان را بهش ما معرفی خواهیم کرد:
مبلمان چوبی
مبلمان بام سبز در انواع مختلف چوبی در بازار موجود هستند. مبلمان چوبی که در این نوع دکوراسیون استفاده میشوند از چوب سخت یا نرم ساخته میشوند. چوب سخت از درختان پهن برگ و چوب نرم از درختان سوزنی شکل تهیه میشوند. شش نوع چوب برای این نوع مبلمان محبوبیت زیادی دارند. اکثر این چوبها طول عمر زیادی نسبت به تعمیر و نگهداری دارند. در پوشش نهایی مبلهای چوبی از آسترهای ضد آب استفاده میشود. چوب کاج برای کسانی که تمایل دارند مبل خود را به رنگ خاصی رنگ کنند، گزینه مناسبی است. در حالی که چوب ساج به علت مقاومت طبیعی در برابر پوسیدگی، محبوبیت زیادی دارد.
مبلمان فلزی
این نوع مبلها از فلزات مختلفی همچون آلومینیوم، استیل ضد زنگ و آهن ساخته میشوند. آلومینیوم سبک بوده و زنگ نمیزند، با این وجود از لحاظ زیبایی نسبت به فلزات دیگر، جذابیت ظاهری کمتری دارند. فولاد نیز ضد زنگ بوده و نسبت به آلومینیوم محکمتر است. اما نیاز به نگهداری منظم دارد تا از زنگ زدگی ناشی از اکسید شدن جلوگیری شود. مبلمان آهنی نیز ظاهری و لوکس و در عین حال با دوامی دارند که شرایط نگهداری آنها آسانتر است.
مبلمان پلاستیکی
مبلمان پلاستیکی امکان دارد با دلیل زیبایی کمتر نسبت به چوب و فلز یا دوام پایینتر، از محبوبیت کمتری برخوردار باشند. اما قیمت ارزان آنها میتواند مبلمان پلاستیکی را به انتخابی درست تبدیل کند. همچنین پلاستیک علاوه بر ارزانتر بودن، شرایط نگهداری راحتتری دارد. مبلمان پلاستیکی در رنگها و اشکال مختلفی در بازار موجود هستند.
مبلمان حصیری
این نوع مبلمان معمولا مصنوعی بوده یا از چوب درخت نخل برای محیطهای فضای گرمسیری یا آب و هوای شرجی بهترین گزینه است. مبلمان حصیری در مقایسه با چوب و فلز ارزانتر هستند. اما ممکن است از لحاظ جنبه زیباسازی متفاوت باشند. هنگام خرید مبلمان حصیری یادتان باشد که هر چقدر محکمتر باشند، کیفیت بالاتری دارند. تغییر کوسنها یا بالشها راهی آسان جهت تغییر سریع دکوراسیون فضای روف گاردن شما خواهد بود.
تاسیسات برقی و مکانیکی روف گاردن کدامند؟
تاسیسات الکتریکی و مکانیکی یکی از اساسیترین نیازهای روف گاردن هستند. جهت حفظ ایمنی تاسیسات، نصب آن باید قبل از اجرای عایق رطوبتی انجام شود. بعد از نصب سیستم لوله کشی آب، برق و گاز آنها تنها با یک لایه بات میپوشانند تا در برابر آسیبها و ضربههای مکانیکی محافظت شده و در انتها با انجام عایق کاری و نصب کفپوش بام خود را تکمیل کنید. اما بامهایی که کف سازی آنها به صورت کف کاذب (پداسیل) و یا شاسی کشی فلزی است، این تاسیسات به دو صورت رو کار و در زیر سازه کف نهایی اجرا میشوند. لازم است بدانید که این تاسیسات جهت سیستم شومینه، آتشدان و آشپزخانه نیاز بوده و در صورت نبود آنها قابلیت این تاسیسات وجود دارد.
آب و آبیاری روف گاردن چگونه تامین میشود؟
برای آبیاری گیاهان بهتر است از سیستم آبیاری قطرهای استفاده کنید. این نوع آبیاری هم برای گیاهان و هم برای ورود مقادیر زیدی از آب به روف گاردن جلوگیری میکند. سیستم آبیاری قطرهای با سیستم تصفیه و سیرکولاسیون از هدر رفتن آب جلوگیری میکند. سیستم آبیاری اتوماتیک طبق زمان بدی، نوع گیاه و فصل برنامه ریزی شده که میتونید روف گاردن خو را به راحتی و در زمان مناسب آبیاری کنید.
جمعبندی
در این مقاله به همه چیز درباره روف گاردن پرداختیم. روف گاردن یا فضای سبز روی پشت بام به مکانی گفته میشود که فضای سبز روی سقف اجرا شده و بستر کشف گیاه در ارتفاعی بالاتر از سطح خاک زمین روی بستر مصنوعی شکل گرفته باشد. روف گاردن دارای سه نوع گسترده، نیمه متمرکز و متمرکز است. این نوع معماری مزایای زیادی دارد که شامل پرورش گیاهان و صیفی جات مختلف، کاهش آلودگی هوا، مهار کردن سر و صدا و … هستند. یکی از مهمترین عناصر روف گاردن، آلاچیق است که انواع مختلفی دارد. آلاجیقها شامل فولادی، آلومینیوم، فایبر گلاس و … هستند.
نظرات کاربران