فواید سویا چیست و مصرف آن به چه کسانی توصیه می شود؟ این اتفاق ممکن است بارها برایمان افتاده باشد که به صورت مداوم یک ماده غذایی را مصرف کنیم اما اطلاعات چندانی درباره خواص آن برای بدن نداشته باشیم. این موضوع ممکن است درباره ماده غذایی سویا هم صدق کند. نتایج تحقیقی درباره سویا این است که این ماده خوراکی می تواند جایگزینی مناسبی برای گوشت قرمز باشد. اما باید گفت جای از این یک سری خواص شگفت انگیز دیگری در مورد سویا وجود دارند که خیلی ها از آن بی خبرند.
می توان گفت سویا یکی از اعضای خانواده پروتئین است که از آن به عنوان متریال اصلی برای تولید بسیاری از محصولات غذایی همچون: آرد سویا، شیر سویا، سس سویا، روغن سویا و… استفاده می شود. اگرچه این ماده غذایی کالری و چربی چندانی ندارد اما به جرات می توان گفت که سرشار از پروتئین و مواد ریز مغذی است که هر یک از آن ها می توانند خواص فوق العاده ای برای پوست و بدن داشته باشند.
ارزش غذایی سویا
سویا یک دانه غذایی از خانواده خوراکی های گیاهی است که ارزش غذایی منحصر به فردی را در خود جایی داده است. زیر مقدار پروتئین موجود در آن خالص بوده و جزو آجیل های حاوی ریزمغذی های بسیاری است. شاید به همین خاطر است که جزو حبوبات محبوب و پرمصرف در میان گیاهخواران و ورزشکاران به حساب می آید.
در واقع کامل بودن ارزش غذایی سویا و حجم بالایی از پروتئین موجود در آن باعث می شود تا مصرف کنندگان این ماده غذایی علی الخصوص ورزشکاران، رژیم غذایی سالم تری داشته باشند. چرا که دانه های سویا به معنای واقعی تمامی آمینواسیدهای مورد نیاز بدن را در خود دارند. در ادامه میخواهیم بهتر به ارزش غذایی این ماده خوراکی بپردازیم.
- کالری: 147
- کل چربی موجود در سویا: 6.1
- کلسترول: 0
- سدیم 15 میلی گرم
- پروتئین: 12.95 گرم
- پتاسیم: 620 میلی گرم
- آهن: 20 درصد
- کربوهیدرات: 11.5 گرم
- ویتامین ث: 48 درصد
- کلسیم: 20 درصد
- فیبر رژیمی: 4.2 گرم
همانطور که گفته شد سویا دارای مقدار بسیار کمی چربی اشباع شده است اما در مقابل پروتئین، ویتامین ث، کلسیم و آهن بسیار زیادی دارد که تمامی این ها ارزش غذایی این دانه خوراکی را بالا برده اند.
انواع فراورده های سویا
سویا یک دانه گیاهی با خواص اعجاب انگیز است که در لیست حبوبات قرار دارد. این دانه خوراکی، یک گیاه استوایی است که فاقد چربی یا همان کلسترول می باشد. به عبارت ساده تر تنها دانه گیاهی است که مقدار چربی های اشباع شده در آن بسیار پایین می باشد. مهم تر آنکه تعداد اسید آمینه های ضروری و مورد نیاز بدن را به طور کامل و یکجا در خود جای داده است. به طور کلی می توان فراورده های سویا را در دسته بندی های زیر قرار داد:
شیر سویا
شیر سویا یکی از فراورده های این ماده غذایی است. برای تهیه این ماده، ابتدا سویای خشک را خیس کرده و سپس آن را آسیاب می نمایند. به جرات می توان گفت میزان پروتئین موجود در این ماده به اندازه پروتئین موجود در شیر گاو می باشد. جدای از اینکه چون شیر سویا فاقد هر گونه لاکتوز است لذا برای کسانی که به لاکتوز شیر حساسیت دارند جایگزین ایده آلی است.
مطلب مشابه: فواید ارده و ارزش غذایی آن؛ از فایده برای میل جنسی تا رفع کم خونی
سس سویا
سس سویا یکی دیگر از تولیدات این دانه گیاهی است که به شکل مایع قهوه ای تیره با طعم نمکی می باشد و در واقع از تخمیر سویای خشک تهیه می شود. نحوه تهیه این سس به این شکل است که لوبیای خشک شده سویا را به همراه آب و نمک به مدت ۱۲ الی ۲۴ ماه تخمیر می کنند. پس از گذشت این مدت زمان، ماده به دست آمده را در ابتدا آسیاب کرده و سپس آن را می جوشانند. طی این فرایند عملیات مربوط به جداسازی ماده خالص از سایر مواد انجام شده و سس سویا تهیه می شود.
روغن سویا
به طور کلی روغن سویا یک نوع روغن اشباع شده بدون چربی استخراج شده از این دانه گیاهی است که برای انواع پخت و پز مناسب می باشد. از آنجایی که این روغن کاملا گیاهی است و فاقد هر گونه چربی می باشد لذا مصرف آن برای تمامی سنین مناسب است.
فواید سویا برای تمامی گروه سنی
با توجه به مطالب گفته شده در بالا به نظر می رسد رژیم غذایی که حاوی دانه خوراکی سویا باشد سرشار از مواد مغذی و به دور از هرگونه کالری اضافه است. در این صورت پیروی از چنین سبک غذایی بهبود سلامت قلب، کاهش سطح چربی خون و در نهایت کاهش ابتلا به بیماری های مختلف را به دنبال دارد. در ادامه مطلب می خواهیم بیشتر در مورد فواید سویا صحبت کنیم.
کاهش کلسترول
تحقیقات به عمل آمده حاصل از آن است مصرف سویا باعث کاهش چشمگیر کلسترول ldl خون شده و به جذب بهتر کلسترول hdl کمک میکند. با این حال کسانی که این ماده خوراکی را در رژیم غذایی خود قرار می دهند به طرز محسوس تری از ابتلا به بیماری های خطرساز قلبی مانند چربی خون و دیابت نوع ۲ در امان هستند.
مطلب مشابه: مزایای مصرف لبنیات و میزان مصرف انواع فرآورده های لبنی در روز
حفظ سلامت قلب
از دیگر فواید منحصر به فرد مصرف سویا می توان به کمک در جهت حفظ سلامت قلب و کاهش ابتلا به بیماری های قلبی اشاره کرد. ایزوفلاون های موجود در این دانه خوراکی باعث بهبود خاصیت ارتجاعی خونی قلب می شوند. در نتیجه قرار دادن آن در سبک غذایی خود می تواند باعث کاهش التهاب عروق خونی شده و در نهایت خطر ابتلا به سکته قلبی را به طرز چشمگیری کاهش دهد. بررسی های اخیر نشان داده که با مصرف روزانه سویا می توان به راحتی میزان گردش خون خود را تنظیم کرد.
تنظیم فشار خون
همانطور که در مطالب بالا هم به آن اشاره شد دانه سویا حاوی مقادیر زیادی ایزوفلاون و اسید آمینه است که هر یک از آن ها به نوبه خود نقش موثری در تنظیم فشار خون دارند. بر اساس تحقیقات به عمل آمده مصرف ۴۳ گرم آجیل سویا به طور روزانه ۳۰ الی ۴۰ درصد خطر ابتلا به بیماری فشار خون در افراد بالای ۳۰ سال را کاهش می دهد.
تنظیم قند خون
یکی از مواردی که موجبات برتری سویا نسبت به گوشت قرمز را فراهم می آورد مقدار زیادی فیبر موجود در آن است. در واقع با مصرف سویا مقداری فیبر که نوعی بافت گیاهی است وارد دستگاه گوارش شده و در آنجا باقی می ماند. با این فرایند عملیات مربوط به هضم غذا آسانتر صورت می گیرد. به علاوه آنکه فیبر موجود در سویا باعث تنظیم قند خون بدن نیز می گردد. همچنین ایزوفلاون های موجود در این ماده خوراکی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را نیز در بدن کاهش می دهند.
بهبود باروری
بر اساس تحقیقات به عمل آمده رژیم غذایی که حاوی دانه خوراکی سویا باشد یک رژیم کامل و غنی است که موجب تقویت هورمون های باروری در زنان می شود. بر اساس این تحقیقات زنانی که مصرف سویا را در سبد غذایی خود قرار داده اند به دلیل ایزوفلاون های موجود در این ماده، چیزی حدود دو برابر سریع تر از زنان دیگر ایزوفلاون سویا را دریافت نمی کنند با درمان های بارداری بارور شده اند.
پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر
یکی دیگر از خواص شگفت انگیز سویا پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر است. لسیتین موجود در این ماده خوراکی نقش مهمی را در سیستم عصبی ایفا می کند. با مصرف سویا و قرار دادن آن در سبد غذایی خود می توان عملکرد مغز را بهبود بخشید و خود را از چنگال بیماری آلزایمر در امان نگه داشت.
تقویت قوه شنوایی
تقویت و سلامت قوه شنوایی یکی دیگر از خواص منحصر به فرد دانه خوراکی سویا می باشد. آهن و روی از ترکیبات اصلی این ماده به حساب می آیند که مصرف آن باعث نرم شدن مویرگ های موجود در سلول های خون می شود. در نهایت تقویت قوه شنوایی را به همراه دارد. پس اگر می خواهید در سنین بالا از عارضه های شنوایی به دور بمانید حتما مصرف سویا را در سبد غذایی تان قرار دهید.
بهبود سلامت استخوان ها
همانطور که می دانیم اکثر افراد به ویژه خانم ها با گذشت زمان و بالا رفتن سنشان بیشتر در معرض ابتلا به بیماری پوکی استخوان قرار می گیرند. برای جلوگیری از این عارضه و افزایش جذب کلسیم در بدن بهتر از مصرف سویا را در سبد غذایی خود قرار داد. فیتواستروژن موجود در سویا باعث جذب بیشتر کلسیم در بدن شده و از تحلیل رفتن بافت استخوانی جلوگیری می کند. برای جذب بهتر کلسیم موجود در این ماده غذایی بهتر است آن را با کلسیم اضافی مصرف کرد.
سلامت دندان ها
همانطور که گفته شد سویا یک منبع غنی و سرشار از کلسیم می باشد که باعث تقویت استخوان ها و ریشه دندان ها می شود. به علاوه آنکه مواد معدنی موجود در این ماده خوراکی مانع از پوسیدگی دندان ها می شود. بنابراین اگر می خواهید دندان های سالم و محکمی داشته باشید حتما مصرف سویا را در سبد غذاییتان بگنجانید.
درمان کم خونی
یکی از دلایل اصلی ایجاد کم خونی در بدن پایین بودن مقدار گلبول های قرمز موجود در خون می باشد که این خود می تواند به سبب عدم دریافت آهن و کلسیم مورد نیاز بدن ایجاد شود. از آنجایی که در ترکیبات سویا مقدار قابل توجهی آهن و کلسیم وجود دارد لذا با مصرف این ماده غذایی تا حد قابل قبولی کم خونی بدن جبران می شود.
کاهش سردردهای عصبی
دانه خوراکی سویا حاوی مقدار زیادی منیزیم است که در کاهش سردردهای عصبی و میگرنی بسیار مفید می باشد. اگر از سردردهای عصبی خود رنج میبرید پیشنهاد میکنیم حتما از مصرف سویا غافل نشوید.
پیشگیری از افسردگی
یکی از ترکیبات اصلی که در حجم بالایی در دانه های سویا یافت می شود فولات است. وجود این ماده در سویا و مصرف آن باعث تولید سروتونین شده که این خود موجبات پیشگیری از افسردگی را در فرد به وجود می آورد.
خواص سویا برای کودکان
همانطور که گفته شد مواد مغذی موجود در سویا نقش کلیدی در تقویت استخوان ها و ماهیچه های بدن دارد. پس اگر می خواهید جذب کلسیم در فرزندانتان سریع تر اتفاق بیفتد و استخوان های قوی تری داشته باشند بهتر است از همان دوران کودکی مصرف سویا را در سبد غذایی او قرار دهید.
خواص سویا در بارداری
از دیگر ترکیبات مهم موجود در دانه سویا که بخش عظیمی از نیازهای زنان باردار را تامین می کنند عبارتند از:
- گروه ویتامین
- کلسیم
- منگنز
- آهن
- مس
- فسفر
- کربوهیدرات
- امگا ۳
- پروتئین
- و…
- همچنین سرشار از کلسیم، آهن و روی است که سلامت قلب و دستگاه گوارش جنین را تامین می کند. از طرفی دیگر مادر را از خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ مصون نگه می دارد.
خواص مصرف سویا برای زنان
به دلیل مقدار زیاد پروتئین در سویا از یک سو و خواص منحصر به فرد آن در تنظیم هورمون استروژن و کاهش علائمی همچون: گر گرفتگی و نوسانات خلقی از سوی دیگر، مصرف این دانه غذایی به زنان توصیه می شود.
سایر فواید مصرف سویا
- باعث از بین رفتن سلول های سرطانی
- افزایش هورمون های تیروئید
- ایجاد شادی و نشاط در بدن
- کمک شایانی به لاغری و رسیدن به اندام ایده آل میکند
- باعث شفاف شدن رنگ پوست می شود
- خواب را تنظیم میکند
- باعث براق شدن رنگ مو می شود
عوارض مصرف سویا
با توجه به مطالب فوق که در خصوص فواید اعجاب انگیز سویا گفته شد ممکن است این سوال ذهن شما را درگیر کند که آیا این دانه گیاهی عوارضی هم دارد؟ می توان گفت پاسخ این سوال تا حدودی بله است. در واقع مصرف هر مواد غذایی در کنار خواصی که دارد ممکن است یک سری عوارضی را برای بدن به همراه داشته باشد و بی شد مصرف سویا هم از این قاعده مستثنی نیست.
گاهی اوقات زمانی که دانه گیاهی سویا وارد کارخانه تولید مواد غذایی می شود ممکن توسط تولید کنندگان، بسیار مورد فراوری قرار گیرد. قطعا در چنین شرایطی ارزش غذایی خود را از دست می دهد. لذا اگر می خواهید یک محصول با کیفیت و ارزش غذایی را مصرف کنید از مصرف سویای فراوری شده اجتناب کنید.
از دیگر عوارض مصرف زیاد سویای فراوری شده عبارتند از:
- یبوست
- نفخ
- حالت تهوع
- واکنش های آلرژیک از جمله خارش، مشکلات تنفسی، بثورات پوستی
نظرات کاربران