آب نقش حیاطی در زندگی انسان دارد و شما باید به نوشیدن آب اهمیت زیادی دهید. اگر بتوانید آب کافی بدن خود را تامین کنید میتوانید بدن سالمی و پوستی شفاف داشته باشید. البته خوردن آب کافی فواید زیادی دارد که امروز در این مقاله قصد داریم به آنها بپردازیم. همچنین میخواهیم با هم بررسی کنیم که روزی چند لیوان باید آب بخورید. پس در ادامه مقاله فواید نوشیدن آب کافی برای بدن با ما تا انتها همراه باشید.
در روز چند لیوان آب بنوشیم؟
طبق آخرین توصیههای اعلام شده، میزان نوشیدن آب به صورت روزانه به حجم فعالیت، سن فرد و دمای بستگی دارد. اما به طور کلی، میزان آن حدود 2.7 لیتر برای زنان و 3.7 لیتر برای مردان است. این شرایط طوری میتواند متفاوت باشد که شاید یک فرد با نوشیدن تنها یک بطری کوچک آب، بتواند آب بدن خود را تامین کند. این میزان حدود 125 اونس برای مردان، 91 اونس برای زنان یا همان 15 لیوان مردان و 11 لیوان برای زنان در طول روز است. البته تنها 80 درصد از این مقدار اعلام شده به صورت مستقیم از نوشیدن آب دریافت نمیشود بلکه از طریق خوردن خوردن میوهها، سبزیجات و مایعات غیر الکلی نیز دریافت میشود.
علائم کم آبی بدن
حال که میخواهیم شما را با فواید تامین آب کافی بدن آشنا کنیم، بهتر است تا با علائم کم آبی نیز آشنا شوید. همانطور که بارها شنیدهاید، حود 60 الی 70 درصد بدن انسان را آب تشکیل میدهد که به بسیاری از فعالیتهای بدنی وابسته است. در صورت مصرف نکردن آب کافی دچار هیدراسیون میشوید که مهمترین نشانههای کم آبی بدن شامل موارد زیر هستند:
علائم کم آبی بدن در نوزادان و کودکان
- خشکی دهان و زبان
- نبود اشک در چشم در هنگام گریه کردن
- خیس نکردن چوشک، سه ساعت بعد از پوشیدن آن
- گود شدن زیر چشم
- فرو رفتگی قسمت نرم بالای جمجمه
- تشنگی شدید و اضطراب در نوزادان
- بیقراری و بیحالی
- علائم ترشح نمکی (همچون ترشح چشم، بینی و تغییر رنگ پوست)
علائم کم آبی بدن در بزرگسالان
- تشنگی زیاد
- احساس سوختگی و خشکی در گلو
- تعداد اندک دفعات ادرار
- سیاه شدن ادرار
- خشکی و ضعف عمومی
- سردرد و گیجی
- گلو درد و خشکی در بینی
- تاری دید و اختلال تمرکز
- افزایش ضربان قلب و احساس ناراحتی قلبی
- علائم تشنج
- احساس تیرگی و خشکی پوست
- کمبود انرژی و کاهش عملکرد فیزیکی
عوامل موثر در ایجاد کمبود آب در بدن
چندین عامل علاوه بر نوشیدن کم آب باعث کم آبی بدن میشوند که شامل موارد زیر هستند:
- هنگامی که یک فعالیت شدید بدنی انجام میدهید، این فعالیت دچار تعریق میشود که با تعریق آب از بدن خارج میشود و در نتیجه میزان آب بدن کاهش مییابد.
- یکی دیگر از دلایل کمبود آب بن، مصرف الکل است که مصرف آن باعث زیاد شدن ادرار میشود که از طریق ادرار آب بدن از آن خارج شده و در آخر بدن دچار کمبود آب میشود.
- هنگامی که هوا گرم خشک است یا در فصل تابستان، بدن عرق میکند که عرق باعث از دست رفتن آب بدن و در نهایت کمبود آب آن میشود.
- وجود برخی از بیماریهای مختلف همچون تب، اسهال، استفراغ و بیماریهای کلیوی نیز موجب کمبودن آب بدن میشود.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر کم آبی بدن هستند؟
معمولا افراد زیر بیشتر در معرض خطر کمبود آب بدن قرار دارند:
- ورزشکاران یا افرادی که فعالیت شدید بدنی دارند، به علت تعریق زیاد در ریسک کمبود آب بدن قرار دارند.
- افراد مسن نیز در خطر کمبود آب بدن قرار دارند زیرا با افزایش سن، احساس تشنگی نیز افزایش مییابد.
- کودکان به علت کبود بدن و سطح پوست بزرگتر نسبت به بزرگسالان، بیشتر در معرض کم آبی قرار دارند.
همچنین کودکان به علت اسهال و استفراغ نیز در معرض کم آبی بدن قرر میگیرند. افراد مسن نیز ب طور طبیعی آب کمتری نسبت به گروههای سنی پایینتر دارند. مصرف برخی از داروها نیز میتواند موجب کمبود آب بدن در بزرگسالان شود. علاوهبر این، بیماریهای سطحی مانند عفونتهای ساده نیز میتواند روی مثانه و ششها نیز تاثیر بگذارد و به کم آبی بدن تبدیل شود.
خطرات ناشی از کم آبی بدن
در صورتی که در طول روز، فردی کم آب بنوشد و فعالیت شدید بدنی داشته باشد، میزان آب بدن او کاهش مییابد. بدین ترتیب، اگر فردی آب مورد نیاز بدن خود را تامین نکند، ممکن است به بدن و مغز خود آسیب جدی برساند. همچنین کمبود آب بدن میتواند روی خلق و خوی افراد، تمرکز و سطح انرژی آن تاثیر بگذارد. برخی از عوارض کم آبی اعم از:
- کم آبی بدن میتواند اختلال در عملکرد متابولیسم بدن را به دنبال داشته باشد. این اختلالات ممکن است باعث افت انرژِی، کاهش تمرکز و کارایی، تغییر در تنظیم دمای بدن و اختلالات هورمونی شوند.
- همچنین تامین نکردن آب کافی بدن، باعث ایجاد سنگهای کلیه، عفونت مجاری ادراری و اختلالات در عملکرد کلیهها میشود. این مشکلات امکان دارد، باعث اختلال در عملکرد کلیه شود که به درمان تخصصی منجر میشود.
- مشکل دیگری که کم آبی میتواند ایجاد کند، مشکلات گوارشی همچون سختی مدفوع، یبوستو مشکلات هضمی شود. این مشکل در طولانی مدت میتواند بیماریهای جدی گوارشی را به همراه داشته باشد.
- افزایش ضربان قلب، فشار خون ناقص و خطر ایجاد بیماریهای قلبی و عروقی نیز جزء عوارض کم آبی بدن هستند.
- کم آبی روی روحیه و حالات ذهنی فرد نیز تاثیر میگذارد. افزایش خستگی، اضطراب، تنش عصبی و افت تمرکز از جمله مشکلات روحی و روانی کم آبی هستند.
- کم آبی بدن میتواند در کاهش عملکرد مغز موثر باشد که ممکن مسائلی همچون تمرکز، حافظه، وظایف شناختی و عملکرد عصبی را تحت تاثیر قرار دهد.
فواید نوشیدن آب کافی برای پوست
خوردن آب کافی هم برای بدن و هم برای پوست شما میتواند فواید زیادی داشته باشد. بدین ترتیب، بعد از توضیح کم آبی، ضرر و علائم آن ابتدا میخواهیم به فواید نوشیدن آّب کافی برای بدن بپردازیم که به شرح زیر هستند:
افزایش خاصیت ارتجاعی پوست
طبق گزارشات متخصصین پوست و اشخاص مشهور، نوشیدن آب میتواند تاثیر زیادی در آبرسانی پوست، شفاف کردن و شاداب کردن آن داشته باشد. بدین ترتیب در صورتی که پوست شما آب کافی دریافت نکند، به مرور زمان خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده که همین موضوع باعث سفت و خشک شدن آن میشود. در نتیجه پوست نازک شده و اطراف چشم تیره میشود. همچنین خشک شدن پوست میتواند شادابی پوست را از بین ببرد. نوشیدن آب به مقدار کافی، موجب ایجاد تراکم و ضخامت در پوست شده و از رطوبت آن را کاهش میدهد.
بهبود بیماریهای پوستی
اشخاصی که دچار بیماریهای پوستی مختلف همچون اگزما بوده و دچار خشکی پست هستند، اغلب مستعد ترک و چین و چروک پوستی هستند. ترکهای پوستی باعث تحریک و التهاب پوست شده و وضعیت آزار دهندهای برای آن شخص ایجاد کند. اما اگر این اشخاص، به میزان کافی آب بنوشند، پوست هیدراته شده و عملکرد آن تقویت میشود. لازم به ذکر است که نوشیدن آب از مبتلا شدن به بیماریهای مختلف جلوگیری نمیکند، اما پوسته پوسته شدن و ناراحتی آن را کاهش میدهد.
شفاف شدن پوست
با نوشیدن آب، جریان خون در پوست افزایش یافته و به همین ترتیب درخشندگی و سلامتی پوست را تامین میکند. طبق تحقیقات صورت گرفته، افزایش جریان خون در پوست میتواند رنگ و شرایط آن را یکنواخت و بهبود ببخشد.
تاثیر مثبت در منافذ پوست
به علت وجود آلودگی، آرایش و آلایندههای در هوا، منافذ پوست بزرگتر شده و طراوت آن را از بین میبرد. بدین ترتیب باعث ایجاد آکنه، جوش و لک روی پوست میشود. در صورتی که فرد آب کافی مصرف کند، پوست حجیم میشود و منافذ آن پر میشود. در نهایت میزان چربی پوست معتدل شده و آب پوست حفظ میشود. در نتیجه نوشیدن آب بیشتر هم منافذ پوست را کوچکتر میکند، آکنه به وجود میآورد و لک روی آن نیز کاهش پیدا میکند.
جلوگیری از بروز آکنه و جوش
در صورتی که پوست شما خشک باشد، ترشح چربی در آن بیشتر میشود تا از کمبود چربی مقابله کند اما همین موضوع باعث ایجاد آکنه و جوش میشود. چراکه پر شدن منلفذ باکتری، آلودگی و سلولهای مرده پوست باعث بروز آکنه و جوش میشود. با نوشیدن آب سموم را از پوست دفع کرده و منافذ آن کوچکتر میشوند که در نهایت به کاهش آکنه میانجامد.
کاهش چین و چروک پوست
پوست انسان ممکن است به دلایل مختلفی همچون مصرف ناکافی آب، کم آب و خشک شود. کم آب شدن پوست باعث میشود که چین و جروک و خطوط ریز کم کم روی صورت شما به وجود بیایند. اما اگر به مقدار کافی آب بنوشید، پوست شما برسانی کرده و به علت حفظ رطوبت کمک زیادی به بهبود خاصیت ارتجاعی آن میکند. با بیشتر شدن خاصیت ارتجاعی پوست، چین و چروکهای صورت کاهش پیدا کرده و پوست را جوانتر میکند.
بهبود روند آفتاب سوختگی
آفتاب سوختگی یکی از مشکلاتی است که میتواند مدتها دردناک و آزار دهنده باشد. نوشیدن آب معمولا آقتاب سوختگی را رمان نمیکند اما روند بهبود آن را تسریع میبخشد. اگر پوست شما آفتاب سوخته شد، علاوه بر مصرف کرمهای مختلف، به مقدار کافی آب بنوشید.
بهترین زمان نوشیدن آب برای پوست
بهترین زمان نوشیدن آب هنگامی است که شما هنوز تشنه نشدهاید. زیرا احساس تشنگی به معنای کم شدن آن بدن بوده و مقدار آبی که هنگام تشنگی مینوشید، تنها تشنگی شما را رفع کرده و آب از دسته را تامین میکند.
فواید نوشیدن آب کافی برای بدن
حال که بای فواید نوشیدن آب برای پوست آشنا شدید، میخواهیم شما را با فواید نوشیدن آب برای بدن نیز صحبت کنیم. پس اگر میخواهید از این فواید مطلع شوید، این بخش را از دست ندهید. فواید نوشیدن آب برای بدن به شرح زیر هستند:
کمک به ایجاد بزاق
جزء تشکیل دهنده بزاق دهان آب است و بزاق مادهای است که مقدار کمی الکترولیت، مخاط و آنزیم دارد. این ماده جهت تجزیه غذاهای جامد و حفظ سلامت دهان انسان ضروری است. بدن به طور کلی با مصرف منظم مایعات، بزاق کافی برای این کار را تولید میکند. اما بزاق دهان با مواردی همچون افزایش سن، مصرف برخی از داروها و ابتلا به برخی از بیماریها کاهش مییابد. در نتیجه با مصرف کافی آب آشامیدنی بزاق بدن افزایش یافته و سلامت دندان و بدن تضمین میشود.
تنظیم دمای بدن
تنظیم دمای بدن یکی دیگر از فواید نوشیدن آب است. بدن انسان در حین فعالیت خصوصا در محیط گرم، به دلیل تعریق آب زیادی را از دست میدهد. به همین ترتیب عرق، بدن را خنک نگه میدارد اما در صورتی که آب از دست رفته بدن خود را برنگردانید، دمای بدن افزایش مییابد و به علت کم آبی، الکترولیتها و پلاسما از بین میروند. اما ر صورت افزایش تعریق، حتما آب بنوشید تا گرفتار کم آبی بدن نشوید.
محافظت از بافتها، نخاع و مفاصل
مصرف آب تاثیر زیادی در سلامت مفاصل، نخاع و بافتای بدن دارد. به همین دلیل، هنگام انجام فعالیتهای مختلف حتما آب زیادی بنوشید تا دچار بیماریهایی همچون آرتریت (arthritis) یا همان التهاب مفاصل نشوید.
دفع مواد زائد
بدن شما ازآب برای ادرار، عرق کردن و اجابت مزاج استفاده میکند. عرق موجب تنظیم دمای بدن هنگام ورزش کردن و محیطهای گرم میشود اما با تعریق زید، شما باید آب از دست رفته بدن خود را برگردانید. همچنین شما برای داشتن یک مدفوع سالم و جلوگیری از یبوست نیز باید آب کافی بنوشید. کلیههای شما مواد زائد را با ادرار دفع میکند آب کافی به آنها کمک میکند تا در این فرآیند کارآمدتر باشند. علاوهبر این، با نوشیدن حجم زیاد آب از تولید سنگ کلیه جلوگیری میکنید.
بهبود عملکرد فیزیکی
یکی دیگر از فواید نوشیدن آب کافی در طول فعالیت بدنی، بهبود عملکرد فیزیکی یا همان افزایش قدرت و استقامت بدن است. اگر جزء افرادی هستید که ورزشهای استاقمتی همچون بسکتبال را انجام میدهید، باید بدانید که این نوع ورزشها باعث کم آبی شدید بدن میشود. در صورتی که در گرما هم ورزش کنید، امکان دارد با کاهش فشار خون و هایپرترمی یا در بدترین حالت دچار تشنج یا مرگ شوید. به همین دلیل، در طول فعالیتهای بدنی مخصوصا فعالیتهای سنگین آب کافی بنوشید.
جلوگیری از یبوست
با خوردن فیبر شما میتوانید از یبوست پیشگیری کنید اما در کنار آن مصرف آب نیز میتواند حرکات روده را به شکلی سالم، تنظیم کند. در صورتی که شما آب، منیزیم و فیبر کافی مصرف نکنید، در نهایت دچار یبوست میشوید. اما در صورتی که یبوست دارید، میتوانید در کنار نوشیدن آب به سراغ نوشیدنیهای گازدار بروید.
باعث هضم غذا
به دلیل وجود یک شایعه که هنگام غذا خوردن نباید آّب بخورید، آب خوردن حین غذا نگرشی منفی دارد. اما کارشناسان تایید کردهاند نوشیدن آب حین غذا میتواند به بدن شما کمک کند تا غذا را راحتتر تجزیه کنید. درواقع آب خوردن در فرایند هضم موثر است.
کمک به جذب مواد مغذی
فایده بعدی این کار، جذب مواد مغذی است. درواقع مواد مغذی همچون ویتامینها و مواد معدنی که در مواد غدایی وجود دارند، بهتر جذب میشوند. همچنین با نوشیدن آّب کافی بدن شما میتواند حل شدن و انتقال ویتامینها به قسمتهای مختلف بدن را بهتر انجام دهد.
کم کردن وزن بیشتر
طلق مطالعات انجام شده، دانشمندان متوجه شده اند که نوشیدن آب بیشتر میتواند در کاهش اضافه وزن و کمتر شدن چربی بدن موثر باشد. در نتیجه شما میتوانید با رعایت رژیم غذایی، انجام ورزشهای مختلف و نوشیدن آب وزن قابل توجهی کم کنید.
بهبود گردنش اکسیژن خون
نوشیدن آب کافی به گردش اکسیژن در خون کمک میکند. مواد مغذی مفید و اکسیژن از طریق آب به تمامی قسمتهای بدن منتقل شده و افزایش گردش اکسیژن خون ممکن است به سلامتی اجزای بدن شما کمک کند.
مبارزه با بیماریهای مختلف
با نوشیدن آب شما میتوانید از به وجود آمدن برخی از بیماریها همچون یبوست، سنگ کلیه، آسم ناشی از ورزش، عفونت مجازی ادراری، فشار خون و … جلوگیری کنید. چرا که همانطور که گفتیم نوشیدن آب به جذب بهتر مواد معدنی، ویتامین و … کمک میکند.
افزیش انرژی
با نوشیدن آب کافی، متابولیسم بدن افزایش یافته و این فعال سازی تاثیر مثبتی روی سطح انرژی میگذارد. مطالعات انجام شده نشان دادهاند که نوشیدن 500 میلی لیتر آب موجب افزایش 30 درصدی متابولیسم در بدن انسان میشود. در نتیجه برای رسیدن به این موضوع باید به اندازه کافی آب بنوشید.
بهبود عملکرد شناختی
برای رسیدن به بهبود عملکرد شناختی هیدراتاسیون اهمیت زیادی دارد. تحقیقات نشان میدهد که اگر آب کافی در طول روز مصرف نکنید، تمرکز و هوشیاری شما به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده و تاثیرات منفی ای روی حافظه کوتاه مدت میگذارد.
خوشحالی و بهبود رفتار
دریافت نکردن آب کافی ممکن است روی رفتار و حال و هوای شما تاثیر منفی بگذارد. کم آبی یکی از دلایل اصلی خستگی، گیجی و اضطراب در شما بوده و به همین دلیل در فواید نوشیدن آب بهبود خلق و افزایش احساس خوشحالی در طول روز است.
کم آبی کل بدن
همانطور که در قسمتهای قبلی گفتیم، کم آبی میتواند مشکلات و بیماریهای زیادی همچون تورم در مغز، نارسایی کلیه و تشنج را به همراه داشت باشید. به همین دلیل مطمئن شوید که آب زیادی مینوشید تا سموم موجود از طریق ادرار، تعریق و حرکات روده دفع شوند تا کم آبی بدن شما جبران شود.
کمک به سلامت قلب
آب مواد مغذی مفید و اکسیژن را به کل بدن حمل میکند. رسیدن به میزان مصرف روزانه آب گردش خون شما را بهبود بخشیده و تاثیر مثبتی در سلامت کلی بدن و خصوصا قلب دارد.
کمتر شدن استرس
همانطور که در بخشهای قبلی اشاره کردیم، حدود 70 الی درصد بافت مغز از آب تشکیل شده است. در صورتی که بدن شما دچار کم آبی شود، بدن و مغز تحت استرس قرار میگیرد. به همین ترتیب، در صورتی که احساس تشنگی میکنید یعنی دچار کم آبی شدهاید. جهت پایین نگه داشتن سطح استرس همیشه یک لیوان آب روی میز خود داشته باشید و همیشه یک بطری با خود حمل کنید.
فواید نوشیدن آب در شب
نوشیدن آب در شب، باعث تعادل ویتامینها، مواد غذایی و معدنی در بدن میشود. آب نوشیدن در شب و پیش از خواب به عملکرد و سطح انرژی، هورمونها، عضلهها و مفاصل کمک میکند. بدین ترتیب، حرکت آب ر بدن در شب بهتر انجام میشود.
معایب زیاد آب خوردن
همانطور که کم آبی میتواند باعث ایجاد مشکلات مختلف شود، زیاد آب خوردن نیز میتواند مشکلات زیادی را برای شما ایجاد کند که به شرح زیر هستند:
کاهش سدیم بدن
در صورتی که بیش از آب بنوشید، اضافه بار مایعات و عدم تعادل در بدن ایجاد میشود که موجب حالت تهووع، استفراغ، خستگی و گرفتگی میشود. یادتان باشد که زیاد آب خوردن مصرف نمک بدن را کاهش یافته و میتواند موجب تورم سلولهای بدن شود.
خستگی زیاد
در صورتی که آب بدن بیش از حد تامین شود، کلیهها مجبور به بیشتر کار کردن میشوند که باعث واکنش استرس زا از هورمونها و در آخر احساس خستگی میشود.
ماهش الکترولیت
در صورتی که سطح الکترولیت به دلیل آب خوردن زیاد پایین باشد، نشانههایی همچون اسپاسم و گرفتگی عضلات ظاهر میشوند.
کاهش پتاسیم
اگر خیلی آب بخورید، سطح پتاسیم بدن شما کاهش یافته و با مشکلاتی همچون درد پا، سوزش و درد قفسه سینه رو به رو میشوید.
ایجاد هیپوناترمی
این بیماری به دلیل عدم تعادل الکترولیت یا غلظت کم سدیم در خون خودش را نشان میدهد و نام آن هیپوناترمی است. افرادی که دوندگان ماراتن، کوهنوردان یا دوچرخه سواران، قایقرانان نخبه، بازیکان فوتبال، افرادی که آموزش نظامی میبینند و افرادی که روی مصرف آب برای سلامتی وسواس دارند، بیشتر در معرض این بیماری هستند.
با کاهش یافتن سطح سدیم خون، به فرد احساس تهوع، آشفتگی، خستگی یا سردرد دست میدهد. این موضوع در موارد شدید ممکن است به قتل بیانجامد. در صورتیکه این بیماری بعد از 15 ساعت بعد از قطع مصرف آب ادامه داشته باشد، نشانه اختلل در عملکرد کلیه است.
متورم کردن سلولها
در صورت افزایش یافتن سدیم در بدن، آب از طریق غشای سلولی نیمه تراوا و از طریق فرآیند اسمز وارد سلول شده و در نتیجه سلولها متورم میشوند. این موضوع به سلولهای بدن مانند مغز، بافتهای عضلانی و اندامها آسیب جدی میرساند.
ایجاد اسهال
اسهال شدید و تعرق طولانی مدت که به علت هیپوکالمی یا کاهش یونهای پتاسیم رخ میدهد یکی دیگر از عوارض نوشیدن بیش از حد آب است. در صورتی که شما بیش از حد آب بنوشید، تعادل بین یونهای پتاسیم درون سلولی و خارج از سلولی مختل میشود.
آسیب به قلب
برخی اوقات، هیدراتاسیون بیش از حد باعث نارسایی قلب در افرادی میشود که دیالیزی هستند. وظیفه قلب در بدن، پمپاژ کردن آن به بدن است. درصورتی که بیش از حد آب مصرف کنید، حجم خون بدن نیز افزایش مییابد. بدین ترتیب، فشار غیر ضروری بر رگهای خونی و قلب وارد میشود که منجر به تشنج و آسیب مغزی میشود.
جمعبندی
در این مقاله درمورد فواید نوشیدن آب کافی برای صورت و بدن، ضررات نوشیدن بیش از حد آب، مقدار کافی برای نوشیدن روزانه آب، چه زمانی بهتر است آب بخوریم، علائم کم آبی، عوارض کم آبی و … صحبت کردیم. برخی از فواید نوشیدن آب برای صورت شامل شفاف کردن صورت، از بین بردن چین و چروک، روشن کردن آن و … هستند. همچنین از فواید نوشیدن آب برای بدن میتوان به تنظیم دمای بدن، تولید بزاق، از بین بردن یبوست، کمک به کاهش وزن و … اشاره کرد.
آیا شما فواید دیگری برای نوشیدن آب کافی میشناسید؟ نظرات و پیشنهادات خود را برای ما بنویسید.
منبع: 15 medicalnewstoday.com – CDC
نظرات کاربران