رنگ شناسی چیست و چه فایده‌ای دارد؟ لزوم شناخت انواع رنگ سرد و گرم
جهان اطراف ما از شکل و رنگ تشکیل شده است که به دنیای ما معنا می‌دهد. در واقع، مهم‌ترین بخش هنر رنگ است و اگر شما رشته هنری‌ای را دنبال می‌کنید، بهتر است با علم رنگ شناسی آشنا شوید. رنگ‌های اصلی یا رنگ‌های طیف اولیه، اولین بار توسط یک فیزیک دان به نام یونگ به وجود آمد.
این شخص برای رسیدن به رنگ‌های اصلی، رنگ‌های موجود در نور را ترکیب کرد و به نور سفید رسید. در حقیقت، رنگ همان نور و نور همان رنگ است. همچنین یونگ متوجه شد که با ترکیب دو تا دو تای این سه رنگ، می‌توان به سه رنگ ثانویه دست یافت. در ادامه با مقاله رنگ شناسی چیست و چه فایده‌ای دارد با ما همراه باشید.
رنگ شناسی چیست؟
دنیای پیرامون ما از دو عنصر فرم (Form) یا شکل و رنگ (color) تشکیل شده است. زندگی بدون رنگ غیر ممکن است و رنگ شناسی در زندگی انسان تاثیر زیادی دارد. فیزیک دانی تحت عنوان یونگ، رنگ‌های موجود در نور را ترکیب کرده و به نور سفید رسید. همچنین با ترکیب این سه رنگ به دو صورت دو به دو سه رنگ دیگر به دست می‌آید که اعم از قرمز (ماژنتا)، آبی (سایان) و زرد هستند.
یونگ معتقد است که رنگ‌های اصلی یا اولیه طیف و نیز رنگ‌های درجه دوم یا ثانویه چه رنگ‌هایی هستند. رنگ همواره در خر جا که نور وجود داشته باشد، وجود دارد. نور موجب نمود یافتن رنگ می‌شود که این خاصیت را اشیاء نیز دارند و وقتی در برابر نور قرار می‌گیرند بخشی یا تمامی آن منعکس می‌شود.
این نمود باعث پیداش رنگ اجسام می‌شود. رنگ‌ها طول موج‌های (Wavelenght) مختلف بلند و کوتاه دارند. چشم انسان قابلیت دریافت طول موج‌های نوری بین 400 الی 700 میلی کرون (Milleseconds) را دارد. به همین دلیل، رنگ‌هایی که در محدوده‌ی طول موج‌ها قرار دارد را می‌تواند ببیند. رنگ قرمز درای بلندترین موج یعنی 700 متر و بنفش دارای کوتاه ترین موج یا همان 400 متر است.
چرخه دوازده گانه رنگ‌ها
همانطور که گفتیم، رنگ‌های اصلی شامل قرمز، آبی و زرد هستند که در چرخه رنگ، سه پله رنگی که مابین رنگ‌های اصلی می‌بینید درواقع نمایش تلاشی است که این رنگ‌ها برای نزدیک‌تر شدن به یکدیگر انجام می‌دهند. برای دستیابی به رنگ زرد، رنگ قرمز روشن تر شده و با ترکیب رنگ زرد و عبور از رنگ نارنجی و پرتقالی می‌شود. بدین ترتیب، رنگ زرد با پذیرش کم کم رنگ آبی و ایجاد طیفی از سبز و زنگاری به آبی می‌رسد و با همین روش رنگ آبی را قبول می‌کند. این رنگ طیفی از رنگ کاربی و بنفش ایجاد می‌کند و به رنگ قرمز می‌رسد.
اتصال دایره میانی به 3 طیف، یک مثلث متساوی الاضلاع معکوس از سه رنگ نارنجی، زنگاری و بادمجانی تشکیل می‌دهد که اولی قرمز و زرد، در دومی زرد، آبی و در سومی آبی قرمز تقریبا به یک میزان خودش را نشان می‌دهد. این مثلث دوم معکوس، رنگ‌های درجه دوم نام دارند. شش رنگ باقی می‌ماند که این شش رنگ در اطراف این دو مثلث در دایره رنگ، رنگ‌های درجه سوم هستند که حاصل ترکیب‌های نامنظم و نابرابر از تداخل دو رنگ اصلی هستند.
این چرخه همان گردانه است که با یادگرفتن آن می‌توان به تمامی رنگ‌ها رسید. چراکه هنوز هم ترکیب‌های تازه‌ای وجود دارند و از آن‌ها رنگ جدید درست می‌شود. حاصل رنگ‌های اصلی به صورت دو به دو هستند که رنگ‌های ثانویه یا درجه دو نام دارند. این رنگ‌ها اعم از:
قرمز+ آبی= بنفش
قرمز+ زرد= نارنجی
آبی+ زرد= سبز
رنگ‌های دسته سوم یا ثالثه شش رنگ در دایره رنگ هستند که هر کدام از ترکیب یک رنگ اصلی با یک رنگ فرعی به دست می‌آیند.
ترکیب افزایش یا کاهش نورها
ترکیب افزایشی به ترکیب نورهای رنگی گفته می‌شود که حاصل ترکیب آن‌ها نور روشن‌تر است. برای مثال دو رنگ نوری وقتی با هم ترکیب می‌شوند، رنگ سفید به دست می‌آید. ترکیب کاهشی رنگ‌ها، رنگ‌هایی هستند که حاصل آن‌های نور تیره‌تر است.
رنگ‌های سرد و گرم کدامند؟
یکی از اثول مهم رنگ شناسی، سردی و گرمی آن‌ها است. در مثلث رنگ‌های اصلی، رنگ قرمز نهایت گرمی و رنگ آبی نهایت سردی بوده و بدین ترتیب اگر رنگی با زرد ترکیب شوند، رنگ گرم و اگر با قرمز ترکیب شوند، از همه رنگ‌ها گرم‌تر هستند. در نتیجه ترکیب رنگ‌های بنفش و قرمز از آبی، بنفش و زرد از سبز و سبز و آبی از آبی گرم‌تر هستند.
همچنین رنگ سیاه خیلی سرد و رنگ سفید خیلی گرم است. برخلاف برخی از اعتقادات که رنگ خاکستری را خنثی می‌دانند، رنگ خاکستری یک رنگ سرد پرطرفدار محسوب می‌شود.
رنگ سرد از ترکیب چه رنگ‌هایی تشکیل می‌شود؟
در صورتی که برای تیره کردن یک رنگ از رنگ سیاه استفاده کنید، تغییری در سرد بودن آن ایجاد نکرده و مجددا یک رنگ سرد تشکیل می‌شود. اما اگر بخواهید آن رنگ را روشن کنید طوری که زیاد سرد نشود، می‌توان به جای سفید از رنگ زرد استفاده کرد. برای تیره کردن آن نیز به گونه‌ای که سرد نشود، می‌توانید به جای مشکی از رنگ قهوه‌ای استفاده کنید. رنگ‌های چرک نیز ار ترکیب رنگ‌های خاکستری بدست می‌آیند که در نتیجه تمامی آن‌ها سرد هستند.
فیزیک رنگ در چرخه زندگی
چرخه رنگ اولین بار توسط نیوتن مطرح شده است. آیزاک نیوتن در سال 1676 از طریق منشور مثلثی، نور سفید و بیرنگ خورشید را به طیق وسیع ی از رنگ‌ها تجزیه کرد. این طیف رنگ به جز سرخابی، تمامی رنگ‌ها را شامل می‌شود. خلاصه این آزمایش این بود که نور خورشید بعد از عبور از شکاف باریک، بر منشور تابیده و نور سفید به رنگ‌های مختلف تجزیه می‌شود.
رنگ شناسی را از کجا شروع کنیم؟
برای رنگ شناسی و استفاده از چرخه‌های رنگ همیشه از پروژه‌های کوچک شروع کنید. پروژه‌های کوچک باعث می‌شود که تکنیک‌های مختلف ترکیب رنگ‌ها را در زمان خیلی کوتاه یاد بگیرید. برای مثال یکی از چالش‌هایی که ممکن است در پروژه خود با آن‌ها رو‌به‌رو شوید هماهنگ کردن رنگ‌ها با یکدیگر است. یادگیری رنگ شناسی و تکنیک‌های آن به صورت اصولی به شما کمک می‌کند تا بتوانید طرح مورد نظر خود را که از رنگ‌های چرخه ی رنگ به درستی استفاده کنید. همچنین یادگیری این علم به شما کمک می‌کند تا با رعیت تمامی اصول و قوائد در کنار هم، رنگ‌های مکمل را رعایت کنید.
طرح رنگ
در این بخش طرح رنگ را به شما توضیح می‌دهیم که شامل موارد زیر هستند:
مکمل
رنگ‌های مکمل رنگ‌هایی هستند که در موقعیت‌های مختلف در چرخه رنگ قرار می‌گیرند. این نوع رنگ‌ها شامل بنفش، زرد، سبز، قرمز، آبی و نارنجی هستند.
طرح رنگ مشابه
در این طرح از رنگ‌های مجاور چرخه رنگ استفاده می‌شود. در نتیجه آن یک نمایش رنگی از نظر بصری دلپذیر و آرامش بخش به دست می‌آید. همچنین یکی از رنگ‌ها در این طرح به عنوان یک رنگ غالب استفاده می‌شود. دومین رنگ برای حمایت از رنگ غالب و سومین رنگ جهت استفاده به عنوان تن انتخاب می‌شود.
طرح‌های سه گانه و چهارتایی
در طرح‌های رنگ سه گانه، از سه رنگ در فاصله مساوی از یکدیگر در چرخه مورد استفاده قرار می‌گیرند، جزء محبوب‌ترین رنگ‌هایی هستند که توسط طراحان استفاده می‌شوند. این رنگ‌ها حس برابری و امنیت ایجاد می‌کنند چرا که از در تشکیل آن‌ها از رنگ‌های مختلفی استفاده می‌شود. این نوع رنگ مانند رنگ سه گانه باید یک رنگ غالب داشته باشد.
تاثیر رنگ شناسی بر خلق و خوی انسان
طبق یافتههای روانشناسان، رنگ بر احساس انسانها تاثیر می‌گذارد و حتی ممکن است موجب تغییرات فیزیولوژیکی در بدن شما شود. علاوه‌بر این، رنگ می‌تواند بر اساس شرایط، فرهنگ و تفاسیر مختلف از رنگ شناسی نیز در طراحی لباس و تاثیر آن بر احساسات تفاسیر مختلفی داشته باشید. طبق تحقیقات انجام شده، برخی از رنگ‌های خاص می‌توانند روی بدن انسان تاثیر بگذارند که برخی از این تاثیرات شامل افزایش فشار خون، متابولیسم و آدرنالین هستند.
برخی دیگر از رنگ‌ها ممکن است عدات خوب را بهبود ببخشند، حافظه را تقویت کنند و عملکرد تحصیلی را افزایش دهند. یک مطالعه نشان می‌دهد که اگر شخصی قبل از آزمایش رنگ قرمز را ببیند، می‌تواند در عملکرد آن تاثیر منفی بگذارد. یک تست روی دانش آموزان یک مدرسه انجام شد که در این تست، قبل از انجام امتحان به یک سری از دانش آموزان یک عدد قرمز نشان داده شد و به برخی دیگر سبز و سیاه. بعد از انجام این امتحان بیش از 20 درصد از دانش آموزانی که قبل امتحان عدد قرمز را دیده‌اند در مقایسه با مابقی دانش آموزان نمره کمتری دریافت کرده بودند.
همانطور که گفتیم، رنگ می‌تواند بر خلق و خوی شما تاثیر بگذارد اما می‌تواند نشان دهنده خلق و خو و احساسات آن شخص در آن لحظه باشد. برای مثال افرادی که افسرده هستند بیشتر به رنگ خاکستری تمایل نشان می‌دهند اما افراد شادتر معمولا رنگ‌های شادتر همچون زرد را ترجیح می‌دهند. در یک بررسی که توسط محققان روی کودکان انجام شد، نشان داد که کودکان خردسال برای نشان دادن احساسات مثبت خود از رنگ‌های شاد و برای نشان دادن احساسات منفی خود از رنگ تیره استفاده می‌کنند. آن‌ها دریافتند که برای کودکان رنگ قرمز معنای دیوانگی، آبی معنای غم و سبز نیز به معنای شادی است.
معنی هر رنگ در آموزش رنگ شناسی لباس
تحقیقات انجام شده روی رنگ شناسی لباس زنانه و مردانه نشان می‌دهد که رنگ‌های مختلف چه تاثیری روی ما می‌گذارند. رنگ‌های گرم که شامل قرمز، زرد و نارنجی هستند، موجب تحریک احساس راحتی و گرما با خثومت و خشم می‌شوند. به طر کلی، رنگ‌های گرم به انسان احساس شادی و آرامش را می‌دهند. همچنین سایه‌های تند موجود در رنگ‌ها موجب تحریم ذهن ما و انرژی بخشیدن به ما می‌شوند.
رنگ‌های سرد نیز معنای دیگری دارند. رنگ‌های سرد همچون آبی، سبز و بنفش باعث ایجاد احساس آرامش در انسان می‌شوند. اما در عین حال می‌توانند احساس ناراحتی در انسان را نیز ایجاد کنند خصوصا اگر خیلی تیره باشند. بدین معنا که رنگ‌های سرد با وجود اینکه خاصیت آرامش بخشی دارند، همیشه خوشایند نبوده و می‌توانند موجب احساس دوری در افراد شوند. از لحاظ روحی نیست رنگ لباس می‌تواند اطلاعات شخصیتی و انرژی درمانی را به دیگران انتقال دهد. در این بخش تاثیر و نماد برخی از رنگ‌ها را برای شما شرح دادیم که به شرح زیر هستند:
قرمز
قرمز در رنگ شناسی نماد قدرت، شجاعت، فعالیت بدنی، اشتیاق؛ انرژی، خلاقیت، فعالیت بدنی، گرما و امنیت است. همچنین در مواردی این رنگ به معنای پرخاشگری یا خشونت است. در درمان نیز از این رنگ می‌توان برای گرما و از بین بردن بیماری استفاده کرد. این رنگ قدرتمند بوده و باید در حد اعتدال از آن استفاده کرد. رنگ در شخصیت شناسی از روی رنگ معنای مادی گرایی، جاه طلبی مادی، تمرکز بر لذت‌های نفسانی و خلق و خوی سریع است.
نارنجی
نارنجی در رنگ شناسی نماد رابطه فرد با دنیای بیرونی، نیازها و خواسته‌های فیزیکی بدن و راه‌هایی برای ارضا شدن خواسته‌ها و نیازهای انسان است. از این رنگ برای درمان ایمنی و افزایش میل جنسی استفاده می‌شود. معنا آن نیز در شخصیت شناسی تفکر و خلاقیت است. در نتیجه این رنگ گزینه خوبی جهت افزایش میل جنسی فرد محسوب می‌شود.
زرد
زرد در رنگ شناسی نماد عقل، خلاقیت، شادی و قدرت متقاعد سازی است. این رنگ همچنین معنای بزدلی نیز می‌دهد. در درمان از این رنگ برای ارتقای وضوع فکر استاده می‌شود. در شخصیت شناسی رنگ زرد به معنای رشد فکری بوده که اهداق مادی یا معندی را شامل می‌شود.
سبز
رنگ بعدی یعنی سبز در رنگ شناسی نماد پول، سرزندگی، رفاه، شانس و باروری است که معنای حسادت را نیز می‌دهد. سبز یک رنگ شفا دهنده محسوب می‌شود که در تمام شرایط برای شفابخشی مفید است. در شخصیت شناسی نیز این رنگ به معنای تعادل، صلح و نشان دهنده درمانگر است.
آبی
آبی در رنگ شناسی معنای معنویت، شهود، الهام و آرامش درونی است. معنای دیگر این رنگ غم، اندوه و فسردگی است که که جهت خنک کردن و ایجاد آرامش جسمی و روحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. رنگ آبی در شخصیت شناسی نشان دهنده آرامش، رضایت و رشد معنوی است.
نیلی
رنگ نیلی در رنگ شناسی به معنای توانایی روانی بوده و در درمان از این رنگ برای ایجاد آرامش، اطمینان و تقویت روان شناسی استفاده می‌شود. در شخصیت شناسی نیز این رنگ معنای جستجوگر و حقیقت معنوی را می‌دهد.
بنفش
معنای رنگ بنفش ر رنگ شناسی با قدرت زمینی و معنوی ارتباط دارد و در درمان از این برای درمان اختلالات روانی و یکی شدن با روح استفاده می‌شود. در شخصیت شناسی رنگ بنفش نشان دهنده رشد معنوی است.
سفید
رنگ سفی در رنگ شناسایی معنای حقیقت، خلوص، پاکسازی، شفا و محافظت را می‌دهد که یک رنگ درمانی عمومی خوب جهت از بین بردن درد و رنج است. در شخصیت شناسی رنگ سفید نشان دهنده دستیابی روح به سطح بالایی برای کمک به دیگران است.
طلایی
رنگ طلایی نشان دهنده درک و شانس است و قوی‌ترین رنگ برای شفابخشی محسوب می‌شود. این رنگ آنقدر قدرتمند است که بسیار از افراد قادر به تحمل آن نبوده و باید از طریق ست کردن لباس با رنگ‌های دیگر به آن غلبه کنند. در شخصیت شناسی رنگ طلایی نشان دهنده خدمت به دیگران است.
صورتی
رنگ بعدی صورتی است که نشان دهنده عشق بی قید و شرط است، عشقی که فرد در ازای آن چیزی نمی‌خواهد و ب چیزی نیاز ندارد. این رنگ همچنین به معنای دوستی و خوشرویی است. در شخصیت شناسی رنگ، صورتی به معنای تعادل بعد مادی و معندی است.
قهوه‌ای
قهوه‌ای رنگ زمین و خاک بوده که در رنگ شناسی به معنای عملی بودن، موفقعیت مادی، تمرکز و مطالعه است. در شخصیت شناسی رنگ قهوه‌ای نشان دهنده خاکی بودن و عقل سلیم است.
مشکی
مشکی در رنگ شناسی معنای ناخودآگاه و راز را به دنبال دارد که تجسم آن می‌تواند به ترویج مراقبه عمیق کمک کند. در شخصیت شناسی رنگ، این رنگ به معنای انسداد یا چیزی پنهان است.
اصول رنگ شناسی در لباس کودکان
حال که با رنگ شناسی و تاثیر آن بر خلق و خوی انسان آشنا شدید، باید بدانید که استفاده از رنگ‌های مختلف در لباس کودکان شما چه کمکی می‌تواند به آن‌ها بکند. برای مثال اگر بخواهید به کودک خود احساس آرامش دهید می‌توانید در انتخاب لباس آن از رنگ سبز و آبی استفاده کنید. همچنین در روزهای گرم می‌توانید از رنگ آبی استفاده کنید تا خنک شود.
شخصیت شناسی از روی رنگ پوست
حال که دارید با رنگ شناسی آشنا می‌شوید، بهتر است کمی به سراغ شخصیت شناسی از روی رنگ پوست بریم. زیرا برخی از افراد معتقد هستند که رنگ پوست، چشم و مو می‌تواند در شخصیت افراد تاثیر داشته باشد. پس اگر شما نیز جزء این افراد هستید در این بخش همراه ما باشید.
رنگ پوست گندمی
طبق گفته سامودرا شاسترا، کسانی که رنگ پوست گندمی دارند، افرادی سالم، سخت گوش و حرفهای هستند. این افراد شغل خود را بسیار جدی می‌گیرند و در تمامی زمینه‌های زندگی خود موفق عمل می‌کنند.
رنگ پوست تیره
افرادی که رنگ پوست تیره دارند، شجاع و باهوش هستند. این افراد با مشکلات خود به راحتی رو در رو می‌شوند و اهل ریسک هستند. این افراد در همه زمینه‌های زندگی خود به درستی عمل می‌کنند.
رنگ پوست روشن
افرادی که رنگ پوست روشنی دارند، اغلب آرام، باهوش و رمانتیک هستند و توجهات افراد زیادی را به خود جلب می‌کنند.
رنگ پوست مایل به زرد
اگر جزء افرادی هستید که رنگ پوست شما مایل به زرد است، انسانی صبور، جدی و شاد هستید. اما ممکن است دچار برخی از بیماری‌ها مانند بیماری‌های مزمن شوید.
رنگ پوست قرمز
اگر رنگ پوست شما کمی به قرمزی نزدیک است، صبور و باهوش هستید، همچنین شما می‌توانید همه چیز را در یک مکان، هم در دفتر و هم در خانه کنار هم نگه دارید.
رنگ پوست مختلط
این نوع افراد برای مثال در قسمت صورت سفید و در قسمت دست‌ها گندمی هستند. افرادی که پوست مختلط دارند، افرادی ثابت، سخت کوش و اهل مطالعه بوده و گاهی نیز تنبل هستند.
شخصیت شناسی از روی رنگ چشم
همانطور که در بخش‌های قبلی بیان کردیم، شخصیت شناسی نه تنها از روی رنگ پوست بلکه از روی رنگ چشم نیز سنجیده می‌شود که در این بخش برای شما توضیح می‌دهیم.
رنگ چشم قهوه‌ای
افرادی که رنگ چشم قهوه‌ای رنگ دارند، اغلب خودکفا، برون گرا، ثابت قدم، عمل گرا، خوش اخلاق و فردی شاداب هستند و به راحتی صحبت می‌کنند. این افراد کاملا جذاب بوده و در ارتباط خود با دیگران مهارت دارند. کسانی که چشم قهوه‌ای رنگ دارند دارای قدرت ذهنی بالا، مهربان و وفادار هستند.
اگر چشم شما قهوه‌ای رنگ است بی شک از همراهی و تنهایی خود لذت برده و به روابط یا کار خود بسیار علاقه دارید. شما می‌توانید درگیری‌ها را به خوبی کنترل کنید و ترجیح می‌دهید نظر یا افکار خود را بیان کنید. گروه دوستان‌تان به شم اخترام می‌گذارند و عاشق درمیان گذاشتن عمیق‌ترین رازها و خواسته‌های خود با شما هستند.
رنگ سبز
اگر چشمان شما سبز است شما فردی خلاق، خودکفا، آرام، جمع و جور و پرشور هستند. برخی معتقد هستند که افرادی با چشمان سبز حتی در مواقع بحرانی و استرس زا رفتاری خوشایند دارند و همواره می‌خواهند رازی را در اطراف خود افشا کنند. این افراد در بیرون، درمورد عقاید یا افکار خود چندان صریح نیستند و کاملا غیر قابل پیش بینی هستند. اما در درون خود برای روابط خود ارزش قائل هستند و تعهدات خود را جدی می‌گیرند. در صورتی که رنگ چشمان شما سبز است، شما نسبت به روابط خود پرشور و متعهد هستند و مردم شما را جذاب می‌بینند. سطح IQ شما بسیار بالا بوده و فردی اصیل، روشنفکر و خلاق هستید. ذهن شما تیزبین بوده و قدرت تمرکز بالایی دارید.
رنگ آبی
چشم آبی‌ها باهوش، متعهد به مسائل اجتماعی و دارای تحمل درد بالایی هستند. مطالعات نشان داده است که افرادی با چشمان آبی شخصیت قوی‌ای دارند که می‌تواند از درگیری‌های عاطی با کمترین آسیب عبور کنند. اگر رنگ چشمان شما آبی است، فردی محتاط هستید و به راحتی وا نمی‌دهید. این افراد قبل از اینکه وارد کار یا موضوعی شوند، آن را به طور کامل مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهند. شما در بیشتر روزها شاد و سرحال هستید اما کارهای روزمره شما را بد خلق و عصبی می‌کنند.
جمع‌بندی
در این بخش به رنگ شناسی، انواع رنگ، طرح رنگ، فایده آن، تاثیر رنگ شناسی روی لباس، شخصیت شناسی رنگ چشم و پوست و …. صحبت کردیم. در این مقاله گفتیم که دنیای پیرامون ما از دو عنصر فرم یا شکل و رنگ تشکیل شده است. رنگ به فرم جمال بخشیده آن را زنده می‌کند. در این مقاله گفتیم که هر رنگ می‌تواند معنای خلق و خوی انسانها باشد یا روی آن تاثیر بگذارد. برای مثال رنگ نارنجی برای افزایش میل جنسی و رنگ آبی برای آرامش بخشیدن استفاده می‌شود.