روش های کشف استعداد کودکان؛ راه هار پرورش خلاقیت و استعداد فرزند

کودکان دارای توانایی های مختلفی هستند و در صورت وجود فرصت مناسب می توانند به افراد شگفت انگیزی در جامعه تبدیل شوند. پس کشف استعداد کودکان بر عهده والدین می باشد و پرورش ها آنها بایستی در بازه های زمانی مشخص صورت گیرد. البته جهت کشف استعداد در کودکان به آزمون های پرهزینه و گسترده ای نیاز نیست.

اگر کودک به سوی چیزی ترغیب شود قطعا از استعداد و علاقه او در زمینه مدنظر خبر می دهد. بنابراین بهترین زمان جهت درک علایق کودک بوده و والدین می توانند به فرزند خود در رشد استعداد کمک شایانی کنند. ناگفته نماند که روش ها و راهکارهای متعددی برای کشف این استعدادها وجود دارند که باید مورد مطالعه و بررسی قرار گیرند.

دلیل اهمیت کشف استعداد کودکان

اکثر افراد جامعه قبل از کشف استعداد کودکان فکر می کنند که این استعدادها همان توانایی های ذات فرزند هستند. همچنین عوامل دیگری در کشف آنها دخالت نمی کنند. برای مثال یک قهرمان ورزشی از بدو تولد ورزشکار به دنیا می آید یا فرد دیگر به طور ذاتی هنرمند است. ولی حقیقت این است که استعدادها در وجود هر فردی یافت می شوند اما به پرورش نیاز دارند. همچنین موسیقی دلنشینی که از تلویزیون یا رادیو می شنوید یا اختراع وسیله مکانیکی که مشاهده می کنید، نتیجه سال ها آموزش، تمرین، تلاش و کار سخت است. بنابراین استعداد به تنهایی و بدون پرورش برای موفقیت یک فرد کافی نمی باشد.

والدین در پروسه تربیت فرزندان تمایلی زیادی به کشف استعداد کودکان دارند. برخی مواقع فرزندان خود را وادار می نمایند که در کلاس های مختلف شرکت کنند. البته در تلاش جهت پرورش و نبوغ استعداد کودکان زیاده روی می نمایند. زیرا والدین فکر می کنند که با زیاده روی در آموزش زودتر به نتیجه دلخواه می رسند.

عکس قضیه صدق کرده و زياده روی و اصرار می تواند کودک را ناامید و مایوس کند. بنابراین به احتمال زیاد کودک هیچ وقت نمی تواند به علاقه واقعی خود دست یابد. در حالت کلی مهم ترین ترفند و رازی که به کشف استعداد در فرزند کمک می کند این است که به دنبال علایق خود برود. زیرا کودک با انجام تفریحات و فعالیت های مورد علاقه خود می تواند به استعداد و علاقه واقعی خود پی ببرد.

راه های پرورش و کشف استعداد کودکان

کشف استعداد کودکان از طریق آموزش مناسب و تمرین و تکرار امکان پذیر می باشد. پس والدین باید استعدادهای کودکان خود را شناسایی کرده و در پرورش آنها نهایت تلاش و دقت را به خرج دهند. البته برای شناسایی این استعدادها راهکارها و روش های مختلفی وجود دارند که به شرح زیر هستند.

اجبار و عجله را حذف کنید

والدین برای کشف استعداد کودکان بایستی دو اشتباه رایج یا همان عجله کردن و مجبور کردن فرزندان خود به انجام کارهای مختلف را کنار بگذارند. امروزه در رسانه ها وبلاگ های مختص تربیت فرزند این دو اشتباه به شدت مورد انتقاد قرار می گیرد. همچنین ثبت نام کودکان در دوره های آموزشی و برنامه های مختلف می تواند آنها را برای داشتن برنامه ریزی های فشرده و انجام کارهای مختلف تحت فشار بگذارد.

بنابراین کودک برای هر یک از این دوره ها و کلاس تحت فشار قرار گرفته و برای انجام تکالیف با دیگر هم دوره ای های خود در رقابت واقع می گردد. در نهایت این شرایط روی نمرات کودکان در مدرسه تاثیر گذاشته و آنها نمی توانند نهایت بهره را از دوره ها و کلاس ها را ببرند.

اگر کشف استعداد کودکان با اجبار و عجله صورت گیرد باعث ایجاد استرس در فرزندان و در نهایت سلامت جسم و روح آنها را به خطر می اندازد. پس از قرار دادن فرزندان خود در دوره ها یا کلاس های مختلف جهت رقابت با دیگر کودکان و تحت فشار گذاشتن آنها برای انجام فعالیت های متعدد جدا خودداری نمایید.

بنابراین قبل از هر کاری در مورد علایق فرزندان خود سوال پرسیده و بسته به علایق و استعداد، آنها را در کلاس ها یا دوره های مورد نظر شرکت دهید. بنابراین والدین موظف هستند که از کودکان خود حمایت کرده و زورگویی را کنار بگذارند تا کودکان در کشف استعدادهای خود دلسرد نشوند.

مطلب مشابه: کشف استعداد کودکان؛ چگونه استعداد فرزندمان را کشف کنیم؟

به نسل تولد کودک احترام بگذارید

والدینی که هنوز در کشف استعداد کودکان خود با مشکل مواجه هستند باید نگاه مختصری به روندهای رایج در سطح جهان بیندازند. برای مثال احتمال دارد که کودک شما به نواختن یک سازی یا نقاشی دستی علاقه ای نداشته باشد. زیرا کودکان امروزی نسبت ه والدین خود دارای فعالیت ها و تفریحات متفاوتی هستند. همچنین در مقایسه با والدین بیشتر درگیر تکنولوژی و فعالیت ها و پیشرفت های مختص به آن می باشند. بنابراین والدین به جای فعالیت ها و کلاس های همیشگی و قدیمی بهتر است سراغی از دورهای به روز و متفاوت را بگیرند. برای مثال امروزه اکثر کودکان با سن پایین در حال یادگیری کدنویسی هستند با نقاشی دیجیتال را بر نقاشی سنتی ترجیح می دهند.

والدین جهت کشف استعداد کودکان موظف هستند که با وجود پیشرفت های مختلف در دنیای تکنولوژی، آنها را به سوی علایق و استعداد خود سوق دهند. همچنین کودکان این نسل علاقه چندانی به انجام فعالیت یا یادگیری مهارت ها در زمان قدیم و یا دوران والدین ندارند. پس به آنها اجازه داده به دنبال علایق خود بروند و با شرکت در دوره ها، کلاس ها و یادگیری مهارت های جدید، استعداد های خود را پرورش دهند.

اشتباه کردن یک امر طبیعی است

به محض انتخاب یکی الی دو فعالیت و آغاز کلاس ها، والدین می توانند شاهد پروسه کشف استعداد در کودکان باشند. البته کودکان هنگامی که مهارت های مدنظر را با سرعت کافی یاد نمی گیرند خیلی زود مایوس و ناامید می شوند. البته باید کودکان را از این موضوع مطلع نمود که هیچ مهارتی در بازه زمانی کوتاه یا یک شبه حاصل نمی گردد. بنابراین به ساعت ها آموزش و تمرین نیاز دارد تا کار به صورت اصولی و درست انجام شود. البته اشتباه در این مسیر زیاده بوده و هیچ اشکالی ندارد. والدین برای اینکه فرزندان را در مسیر تلاش و جهت دستیابی به اهدافشان هدایت نمایند قطعا به آنها می آموزند که اشتباه کردن رایج است. پس آنها را در جریان اشتباهات خود قرار داده و از آنها بخواهند که از این خطاها درس بگیرند.

رابطه سالم والدین و فرزندی را برقرار کنید

والدین برای کشف استعداد کودکان باید رابطه قوی بین خود و فرزندان ایجاد نمایند و همیشه حامی آنها باشند. البته پدر و مادر در برخی مواقع با وضع قوانین مختلف و بایدها و نبایدهای الکی مانع دستیابی کودکان به رویاهایشان می شوند. پس وجود رابطه دوستانه و سالم بین والدین و کودکان امری ضروری است.

همچنین کودکان باید به راحتی بتوانند در مورد علایق و خواسته های خود با والدین صحبت کنند و قوانین سختگیرانه را لغو نمایند. همچنین ایجاد یک فضای دوستانه و محیطی آرام جهت یادگیری کودکان الزامی می باشد. بنابراین والدین این موضوع را به کودکان اثبات نموده که در صورت اشتباه در مورد علایق و خواسته های آنها همچنان حامی و پشتیبان فرزندان خود هستند.

کودکان را به داشتن پشتکار تشویق کنید

کشف استعداد کودکان باید از بدو تولد بچه ها مورد بررسی قرار گیرد. البته استعداد به صورت ذاتی با فرزندان به دنیا نمی آید و به کشف و پرورش آن در رده های سنی مختلف نیاز است. پس جهت پرورش و نبوغ استعدادهای کودکان خود باید مدام به آنها تاکید نمایید که برای هر مهارتی به پشتکار و تلاش زیاد نیاز است. زیرا پشتکار از جمله عوامل مهم در موفقیت افراد بوده و اشخاصی با هوش زیاد قطعا بدون تلاش و پشتکار به موفقیت در زندگی دست نمی یابند.

همچنین پشتکار به معنای تسلیم نشدن، حذف موانع، مبارزه و اشتیاق زیاد است. پس کودکان را با این موضوع آموزش داده که شکوفایی هر استعدادی به تمرین، کار فراوان، تلاش و پرورش نیاز دارد و به تنهایی جهت دستیابی به موفقیت کفایت نمی کند.

ایده های کودکان خود را بپذیرید

وجود یک آغوش باز و پذیرفتن ایده های فرزندان می تواند به کشف استعداد کودکان کمک شایانی کند. برخی مواقع والدین انتظار دارند که کودکانشان با آنها هم مسیر شده و رویاها و هدف های آنها را دنبال کنند. برای مثال مهارت هایی را در کلاس های آموزشی انتخاب نمایند که قبلا خود دوست داشته و به آنها دست نیافته اند. ولی کودکان نمونه کپی شده والدین نبوده و هر کدام علایق و استعدادهای متفاوتی دارند.

همچنین دنیای امروزی و محل زندگی آنها با والدینشان کاملا فرق می کند. پس هنگام شناسایی استعدادها بهتر است که والدین عقب قرار گرفته و به فرزندان خود اجازه دهند که در کشف استعدادهای خود پیش قدم باشند. کودکان به محض یافتن استعداد و علایق خود باید مورد حمایت والدین قرار گیرند.

والدین جهت کشف استعداد کودکان باید به حرف آنها گوش فرا دهند و ایده ها و نظرات فرزندان خود را بپذیرند. سپس انتخاب را بر عهده فرزندان گذاشته و با تحقیق و تفکر درباره آنها، راه درست را به کودکان نشان دهند. البته برخی مواقع والدین مهارت مورد نظر را دوست نداشته و با این وجود باید کودک خود را راهنمایی کنند. سپس دوره های آموزشی مناسب را برای او بیابند.

تلاش و موفقیت کودکان را تحسین و تایید کنید

کشف استعداد کودکان به صورت ذاتی به پرورش آن همراه با تلاش و تمرین نیاز دارد. پس دستاوردها و موفقیت های فرزندان خود را به دلیل تلاش های مکرر آنها تحسین نمایید. بنابراین تمجید استعدادهای ذاتی کودکان را در اولویت قرار ندهید.

همچنین توانایی ها و استعدادهایی که برای آنها زحمتی کشیده نشده و به صورت ذاتی هستند را نباید تشویق کنید. در عوض تلاش ها و پشتکار کودکان خود را تحسین کرده و مشوق آنها برای تلاش بیشتر و بهتر باشید. زیرا تشویق تلاش و پشتکار کودکان، اعتماد به نفس بالا به دنبال دارد.

به دنبال پیشرفت باشید نه کمال

یکی دیگر از راه های کشف استعداد کودکان همان تمرین کردن مداوم و مستمر است که توانایی های فرزندان را بهبود می بخشد. همچنین مهارت های جدید به آنها یاد می دهد. برخی مواقع تلاش والدین نتایج کوچک و کمی به دنبال دارد و حرکت آنها را آهسته و کند می نماید که ناامیدی و یاس را به دنبال دارد. بنابراین زمانی که زیاد تلاش می کنید و نتیجه کمی می گیرید به احتمال زیاد از ادامه مسیر منصرف و تسلیم می شوید.

ولی در مسیر پرتلاطم یادگیری و دستیابی به مهارت ها نباید فقط کمال را در نظر گرفت. پس خود را در همان مهارت و رشته با بهترین فرد مقایسه نکنید و تنها میزان پیشرفت خود را در اولویت قرار دهید. درنتیجه با بررسی موفقیت و پیشرفت خود امروز با روز قبل می توانید به نتیجه ایده آل دست یابید.

بچه ها زمانی که متوجه رشد کم خود می شوند خیلی سریع ناامید شده و پروسه کشف استعداد کودکان را با مشکل مواجه می نمایند. بنابراین به کودکان یاد داده که هدف از یادگیری مهارت به کمال رسیدن در بازه زمانی کوتاه نیست. همچنین آنها را مطلع نموده که پیشرفت های هر چند کوچک را در نظر بگیرند. سپس تفاوت امروز با روز قبل را موفقیت بدانند تا از تشویق های شما لذت ببرند.

برای یادگیری مهارت ها کودکان را به تقلید تشویق کنید

اکثر افراد جامعه نسبت به افرادی که از سایرین تقلید می کنند دید منفی دارند. اما زمانی که در مورد کشف استعداد کودکان یا یادگیری مهارت می شود، تقلید یا کپی همان چیزی است که فرزند شما برای پیشرفت به آن نیاز دارد.

والدینی که به دنبال شخصی یا مربی هستند که فرزندان خود را به احترام گذاشتن از آنها بکنید بدون اشکال است. پس همه افراد جامعه می توانند از اشخاصی که قبلا به هدف های آنها دست یافته اند کمک بخواهند یا به قول معروف تقلید نمایند. برای مثال اگر فرزند شما می خواهد بازی تنیس یاد بگیرد، قطعا تماشای یک ورزشکار حرفه ای یا مربی تنیس می تواند به او کمک کند. ناگفته نماند یادگیری بدون مشاهده دقیق امکان پذیر نمی باشد و تقلید در این مورد جایز است.

عقب بنشیند و نظاره گر پیشرفت فرزند خود باشید

در مرحله آخر و از همه مهم تر در پروسه کشف استعداد کودکان این است که والدین عقب بنشینند و نظاره گر شکوفایی توانایی ها و پیشرفت فرزندان خود باشند. همچنین به صحبت بچه ها گوش فرا داده و راهنمای آنها در همه ی زمینه ها باشند. زیرا آنها برای انگیزه و مصم ماندن به حمایت والدین نیاز دارند. البته والدین باید از انتقادهای بیهوده بپرهیزند و با حمایت از آنها، آرامش لازم را در محیط زندگی فراهم نمایند.

رازهای کشف استعداد کودکان در خانه

کشف استعداد کودکان در برخی مواقع آشکار و بسیار واضح می باشد و به راهکارهای مختلفی نیاز نیست. اما برخی از کودکان دارای استعدادهای پنهانی بوده و آنها را به صورت بدرفتاری، انرژی بال، خیالبافی، پرحرفی و … نشان می دهند.

همچنین بعضی مواقع سرنخ استعدادها و مهارت های آنها با انجام بازی هایی همچون تفکیک نمودن وسایل مکانیکی، مرتب کردن اشیا و یا حل پازل نمایان می شود. بنابراین نحوه کشف و تشخیص استعداد کودکان در خانه به شرح زیر است.

کشف استعداد کودکان از طریق پرحرفی

یکی از رازهای کشف استعداد کودکان در خانه این است که به نحوه و تداوم صحبت کردن آنها توجه کنید. پس کودکانی که به محض بیدار شدن از خواب و تا زمان خواب شبانه مدام در حال صحبت کردن و داستان سرایی هستند بهترین گزینه برای مشاغل وکالت، مدارس و روزنامه نگاری می باشند. پس جهت تقویت این مهارت و استعداد در فرزند خود بهتر است نامه ای به کل اعضای خانواده بنویسد. همچنین داستان هایی را که بازگو می کند به یک کتاب تبدیل شود. مصاحبه با کودک و ثبت آنها به صورت فایل صوتی یا تصویری می تواند استعدادهای او را شکوفا نماید. ناگفته نماند که تهیه کتاب هایی با کلمات طولانی و پیچیده می تواند کودک را به چالش بکشد.

کشف استعداد کودکان از طریق خیالبافی قوی

کودکانی که دوست خیالی داشته و از بازی های وانمودی با او نهایت لذت را می برند دارای ایده های زیادی هستند. پس برای کشف استعداد کودکان در خانه به همبازی های خیالی و نقاشی های او توجه کنید. زیرا این ویژگی ها از استعداد و قدرت خلاقیت بالای کودک خبر می دهد. البته کودکان برخی مواقع بدون تمرکز بوده و والدین باید این رویاها را درباره ایده های بزرگ و پرچالش هدایت نمایند.

همچنین زندگی روزمره برای کودکان خیال پرداز کسل کننده بوده و به همین دلیل دنیای خیال پردازی را بر می گزینند. بهترین مشاغل برای این کودکان طراحی داخلی، طراحی لباس، فیلو سازی، نویسندگی و هنرپیشگی است.

کشف استعداد کودکان از طریق طبقه بندی اشیا مورد علاقه

یکی از رازهای کشف استعداد کودکان توجه به نحوه مرتب نمودن اسباب بازی های آنها است. زیرا برخی از کودکان اسباب بازی های خود را بر اساس شکل، رنگ و اندازه در یک خط می چینند. همین امر از یک فرد متفکر، دقیق، منظم و تحلیل گر خبر می دهد.

همچنین یک یادگیرنده دائمی شنیداری محسوب می شود و به سراغ یافتن الگوهای مختلف می رود که همان علائم اولیه استعداد در علوم و ریاضی می باشد. بنابراین جهت تقویت چنین خصوصیاتی در فرزندان خود باید بازی هایی را با جفت کردن و الگوها بیابید تا ریاضی آنها را تقویت کنید. البته باید مسئولیت هایی به کودک داده شود که مختص به طبقه بندی و جایگذاری اشیا در آن باشد.

کشف استعداد کودکان از طریق پازل

کودکانی که علاقه زیادی به پازل دارند و با کمترین خطا آن را تکمیل می کنند در واقع یادگیرندگان دیداری فضایی بوده و باید باستان شناس یا کارآگاه شوند. پس برای کشف استعداد کودکان و تقویت عملکرد و خصوصیات آنها باید از انواع داستان های معمایی، جدول و پازل استفاده کنید. همچنین اسباب بازی هایی جهت حل مسائل فضایی و چینش منظم اشیا را در اختیار کودکان بگذارید.

کشف استعداد کودکان از طریق رفتار

کودکان در مورد انجام کارهای متعدد، عقاید محکمی داشته و مدام دوست دارند که در فعالیت ها و بازی ها خود را نشان دهند. کشف استعداد کودکان از طریق رفتار می تواند به والدین کمک کند. پس این نوع افراد به طور ذاتی رهبر بوده و گزینه مناسبی برای مشاغل موجود در مدرسه، ورزش و … می باشند. همچنین کودک مسئول الگویی برای بقیه محسوب می شود و نگاه او نسبت به مشکلات و پیچیدگی ها کاملا متفاوت است.

بنابراین مشاغلی همچون رهبری، سازمان دهی، نمایندگی، تجارت و سیاست برای او مناسب می باشد. زیرا در این زمینه ها بهترین و بیشترین عملکرد را دارد. درنتیجه جهت تقویت استعداد در این نوع بچه ها بهتر است مسئولیت هایی همچون مرتب کردن کفش ها یا اتاق به آنها محول گردد.

کودکان علاقه مند می توانند همه چیز را دستکاری کنند

کودکانی که می خواهند از همه چیز سر در بیاورند و با باز و بسته کردن آنها آشنایی دارند یک یادگیرنده دیداری فضایی محسوب می شوند. پس کشف استعداد کودکان از طریق ساختن برج و باز و بسته کردن ماشین ها در آینده مشاغلی همچون مخترع، معمار، مهندس یا مکانیک را به دنبال دارد.

جهت تقویت این ویژگی ها در بچه ها بهتر است که بلوک های خانه سازی و اسباب بازی های مختلف را در اختیارشان بگذارید. همچنین کودکان را به ساختن کاردستی به کمک جعبه های خالی تشویق نمایید تا فرصتی جهت خلق، نابودی و خلق را برای آنها فراهم نمایید. ناگفته نماند که اگر کودک در زمین بازی قرار گیرد و با دست اشیا را لمس و کشف کند بدون شک استعدادهای او تقویت می شود.

اگر کودک آرام و قرار ندارد

کودکانی که مدام در حال تحرک بوده و برای انجام کارها عجله دارند یا همه چیز را لمس می کنند یادگیرنده های جنبشی- بدنی یا فیزیکی هستند. کشف استعداد کودکان عجول به این شکل است که با دسترسی به اطلاعات، فعالیت هایی که با عمل و حرکت درگیر هستند را ترجیح می دهند. بنابراین بهترین مشاغل برای این کودکان موسیقی، رقص، فعالیت های ورزشی و مهارت های حرکتی هستند.

پس جهت تقویت استعداد در این نوع کودکان، جایگذاری فعالیت های فیزیکی به صورت چرخشی در برنامه روزانه است. زیرا بچه های جنبشی-حرکتی از دستیابی به موسیقی، رقصیدن و آواز خواندن لذت می برند. البته پروژه های نقاشی، نخ کردن مهره، مجسمه سازی و … بهترین انتخاب برای حرکت بیشتر دست کودکان است.

والدین برای کودکانی که آرام و قرار ندارند با وجود یک برنامه خواب آرام بخش و منظم و یک میان وعده حاوی غلات و شیر کامل می توانند پروسه کشف استعداد کودکان را تسریع بخشند. البته گرفتن دوش آب گرم و گوش فرا دادن به موسیقی با صدای کم می تواند خواب کودکان عجول را عمیق و آرام نماید.